COVID-19’da Yeni Tehlike: Şimdi de “Geyik Tehdidi” Korkutuyor!

Bilim insanları, COVID-19’un sebebi olan koronavirüs türü SARS-CoV-2‘nin ABD’nin bazı bölgelerinde ak kuyruklu geyikler arasında çok hızlı yayılabileceğini belirledi. Virüsün geyiklerden insanlara geri sıçrayıp sıçrayamayacağı hala belirsiz olsa da, bulguların salgının gidişatı konusunda bazı endişe verici etkileri olabilir.

Yeni bir çalışmada bilim insanları, Nisan 2020’den Aralık 2020’ye kadar Iowa’da 151 serbest yaşayan ve 132 yakalanmış olmak üzere toplam 283 ak kuyruklu geyik üzerinde SARS-CoV-2 testi uyguladı. Hayvanların yüzde 33’ünün virüsle enfekte olduğu bulundu. 23 Kasım 2020 ile 10 Ocak 2021 arasında özel olarak alınan 97 numuneden ise, yüzde 82,5 gibi şok edici bir oran pozitif çıktı.

Henüz hakem onayı bulunmayan araştırma, bu ayın başlarında baskı öncesi sunucusu bioRxiv’de yayınlandı.

Yüksek sayılar ve vakaların dağılımı, virüsün insanlardan geyiklere birçok kez geçtiğini ve daha sonra geyikten geyiğe bulaşma yoluyla üretken bir şekilde yayıldığını gösteriyor. Neyse ki geyikler için enfeksiyonlar asemptomatik gibi görünüyor ve hayvanların virüsten kötü bir şekilde etkilendiğine yönelik bir kanıt bulunmuyor.

Daha önceki çalışmalarda da benzer bulgulara ulaşılmıştı. Bilim insanları Ağustos ayında Illinois, New York, Michigan ve Pennsylvania’da yaşayan vahşi geyiklerin yüzde 40’ının SARS-CoV-2’ye karşı antikorlar için pozitif test verdiğini gösteren bir araştırma yayınlamıştı.

İnsandan geyiğe bulaşma ve geyikten geyiğe bulaşmanın yaşandığı kolay bir şekilde tahmin edilebilse de, çalışmaların hiçbiri geyikten insana bulaşmanın mümkün olup olmadığını bulmuş değil. Ancak virüs geyiklerden insanlara sıçrayabiliyorsa, bu durum oldukça endişe verici sonuçlara sahip olabilir. Öncelikle, geyiğin virüs için doğal bir rezervuar görevi görmesi, sessizce enfeksiyonu barındırması ve gelecekte yeni insan COVID-19 salgınlarına yol açması olasılığını artırıyor. İkinci ve belki de en endişe verici olan tehlike ise yeni varyantların ortaya çıkmasını teşvik etme olasılığının artması.

Makalede, “Prensip olarak, insan olmayan bir hayvan konakçının SARS-CoV-2 enfeksiyonu, insanlara yayılma riski olan yeni varyantların ortaya çıkmasına neden olan bir rezervuar haline gelmesine neden olabilir” deniyor.

Verileri temel alsa da bunların tamamı şimdilik tahminlerden oluşuyor ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç var, ancak insanlar için riskin düşük olduğu düşünülüyor. ABD Tarım Bakanlığı tarafından Ağustos ayında yapılan açıklamaya göre “Şu anda, hayvanların COVID-19’a neden olan virüs olan SARS-CoV-2’nin insanlara yayılmasında önemli bir rol oynadığına dair bir kanıt yok. Geyik de dahil olmak üzere hayvanların COVID-19’u insanlara bulaştırma riski düşük görünüyor.“

Tabii ki endişe yaratan tek virüs konağı geyikler değil. Araştırmacılar, birçok memeli türünün hastalığa yakalanmasının mümkün olduğuna inanıyor. Şu ana kadar, kedilerde, köpeklerde, kaplanlarda, vizonlarda ve daha pek çok türde SARS-CoV-2’nin kanıtları belgelendi.