Hititlerin 3 bin 500 yıllık tabletleri, ziyaretçileriyle buluştu

Anadolu’da karar süren Hitit İmparatorluğu’na ilişkin 3 bin 500 yıllık 4 tablet, İzmir Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.

3 bin 500 yıllık tabletler, “kutsal evlilik”, “bayram”, “büyü” üzere ritüelleri anlatıyor.

90 YILDIR KORUNDUĞU DEPOLARDAN ÇIKARILDI

Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla 1930’lu yıllarda tüm halkın ziyaret edebilmesi gayesiyle Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nden İzmir Arkeoloji Müzesi’ne gönderilen yaklaşık 50 tablet, 90 yıldır korunduğu depolardan çıkarılarak yine incelemeye alındı.

3 BİN 500 YILLIK TABLETLER

Ankara Üniversitesi Lisan ve Tarih Coğrafya Fakültesi Hititoloji Kısmı ile Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nden uzmanlar, 3 bin 500 yıllık tabletler üzerinde çalışma başlattı. Uzmanların bilimsel çalışmaları sürerken 4 eser de İzmir Arkeoloji Müzesi’nin hazine odasında ziyaretçilerle buluştu.

“HER HARF YENİ BİLGİLER İÇERİYOR”

İzmir Arkeoloji Müzesi Müdürü Hünkar Keser, çivi yazılı tabletlerin Boğazköy bölgesinde çıkarıldığını belirtti. Tabletlerin bir kısmının 1970’li yıllarda okunduğunu, başkalarıyla ilgili bilimsel çalışmaların sürdüğünü aktaran Keser, şu bilgileri verdi:

“Tabletlerdeki her cümle, her harf yeni bilgiler içeriyor. Hititler bundan yaklaşık 3 bin 500 yıl evvel karar sürmüş büyük bir Anadolu imparatorluğuydu. Fethettiği toprakların ilahını da kabul ederlerdi ve bu yüzden ‘Bin İlah İli’ olarak anılırdı. Tabletlerden anladığımız kadarıyla 170’e yakın bayramları vardı. Bu bayramlar, her seferinde kral ve baş ilah öncülüğünde kutlanıyordu. Birtakım bayramlar 38 gün sürüyordu. Hepsinin ritüeli de farklıydı.”

YUNAN VE ROMA MEDENİYETLERİNİ ETKİLEDİ

Keser, müzedeki tabletlerin Hititlerin bayram, resmi yazışma, büyü, falcılık ritüellerini anlattığını tabir ederek, sergilenen 4 tablet ortasında yer alan “kutsal evlilik” teması içeren tabletin ise günümüze kadar okunmadığına işaret etti.

“Yunan ve Roma mitolojisinde rastladığımız Hieros Gamos (Kutsal Evlilik) burada da karşımıza çıkıyor. Yaklaşık 3 bin 500 yıl evvel tanrıça İştar anlatılmış. Tahminen çoban ilah Dumuzi ile kutsal evlilikten bahsediliyor. Bunu anlatan tabletimiz birinci kere okunuyor.” diyen Keser, tabletlerin akademik ve tarihî olarak değer biçilemez olduğunu kaydetti.

“Göremediklerinizi Göreceksiniz Projesi” kapsamında 2021 yılı boyunca gladyatörler ile atletlerin bedenlerini yağ ve kumdan temizlemek için kullanılan kazıma aleti “strigilis”, peri heykelcikleri, Mısır’dan getirilen Uşabti heykelcikleri üzere eşsiz eserler İzmir Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmişti.