58 yıl sonra ortaya çıkan gizli detaylar: Başkan Kennedy’i kim öldürdü?

“ABD tarihinin en tartışmalı olayı nedir?” diye sorulsa, herkesin aklına birinci gelecek şeylerden biri Kennedy suikastı olacaktır herhalde. ABD’nin 35’inci lideri olan John Fitzgerald Kennedy’nin, 22 Kasım 1963 günü Teksas’ın Dallas kentinde uğradığı silahlı akına dair defter hala büsbütün kapanmış değil.

Atakla ilgili olarak Deniz Piyadesi Lee Harvey Oswald gözaltına alındı. Suikastı tek başına işlediğini söyleyen Oswald gözaltına alındıktan iki gün sonra Dallas’ta Jack Ruby isimli kişi tarafından vurularak öldürüldü ve birçok yanıtlanmamış soruyu mezarına götürdü.

Kennedy suikastının çabucak akabinde soruşturma gayeli olarak kurulan Warren Kurulu, 1964 yılında Oswald’ın tek başına hareket ettiğini karara bağlamıştı. 1979 yılında ABD Kongresi tarafından gerçekleştirilen bir başka soruşturmada, CIA’in Kennedy suikastında parmağı olduğuna dair teoriyi destekleyecek rastgele bir ispat bulunamadığı bildirilmişti.

Lakin kamuoyu, Amerikan tarihini değiştiren bir suikastın, hem de Soğuk Savaş’ın en sıcak günleri yaşanırken, elinde postayla siparişi ettiği bir tüfekle tek başına hareket eden sıkıntılı bir genç adam tarafından işlendiğine inanmakta hala zorlanıyor. Amerikalılar yıllardır kitaplarla, sinemalarla, belgesellerle “O gün ne oldu?” sorusunun cevabını bulmaya çalışıyor. Hal bu türlü olunca JFK suikastı yaklaşık 60 yıldır hem saygın tarihçilerin hem de komplo teorisyenlerinin gündeminden düşmüyor.

ABD Ulusal Arşivler ve Kayıtlar Yönetimi, geçtiğimiz hafta içi, bahisle ilgili 1500 adet bâtın belgeyi yayımlayarak, suikastın üzerindeki sır perdesinin aralanması tarafında bir adım attı. Arşiv dokümanlarında kamuoyunun suikasta yönelik fikrini kökünden değiştirebilecek yeni bilgiler olduğunu söylemek mümkün değil lakin hem tarihçilerin hem de komplo teorisyenlerinin tarihin bu tozlanmış sayfalarını heyecanla karşıladıklarını söyleyebiliriz.

Aslına bakılırsa evrakların yaklaşık 1 yıl kadar evvel yayımlanması planlanıyordu. Lakin Lider Joe Biden, koronavirüs pandemisini münasebet göstererek, bu adımı geciktirdi. Bir ay kadar evvel bir erteleme daha geldi ve nihayet 15 Aralık günü, dokümanlar kamuoyuyla paylaşıldı.

Dokümanlarla ilgili dikkat cazip ayrıntılardan biri, daha evvel açıklanacağı bildirilen birtakım dokümanların saklılığının Aralık 2022’ye kadar korunacak olması. Dokümanların üzerindeki saklılığın uzaması komplo teorisyenlerinin ekmeğine de yağ sürüyor.

ABD Kongresi, 1992 yılında aldığı bir kararla suikastı soruşturan Warren Kurulu’nun tüm evraklarının 2017 prestijiyle kamuya açılmasına da karar vermişti. Fakat Trump idaresi FBI’ın ve CIA’in telaşlı bildirilerinin akabinde “geri döndürülemez bir zarar” ihtimalinin altını çizerek yüzlerce dokümanın kamuoyuyla paylaşılmasını engelledi. Buna karşın o devirde 2800 doküman daha gün ışığına çıkmıştı.

Ulusal Arşivler’den yapılan açıklamada, suikastla ilgili kayıtların yüzde 90’ından fazlasının şu an herkes tarafından erişilebilir hale getirildiği belirtildi.

Son yayımlanan dokümanların Amerikan kamuoyunun Kennedy suikastına dair fikrini değiştirip değiştiremeyeceği soru işareti. Lakin evrakların içeriğinde epeyce çarpıcı birtakım ayrıntılar birinci günden öne çıktı. Biz de bu ayrıntıları sizin için derledik…

LEE HARVEY OSWALD, SUİKASTTAN EVVEL KGB CASUSLARIYLA GÖRÜŞTÜ

CIA’in bir dokümanına nazaran, JFK’in suikastçısı Oswald, Başkan’ı öldürmeden birkaç ay evvel Meksika’nın başşehri Mexico City’de Sovyetler Birliği’nin istihbarat kurumu KGB’den bir casusla görüştü.

Daily Beast’in aktardığı dokümanda, “Mexico City’de dinlenen bir telefon görüşmesine nazaran, Lee Oswald, 23 Eylül tarihinde oradaki Sovyetler Birliği Büyükelçiliği’ni ziyaret etti ve Konsolos Valeri Vladimiroviç ile görüştü” tabirleri yer alıyor.

Devrin CIA Yöneticisi Tennent Bagley’in imzasını taşıyan evrakta, Oswald’ın 1 Ekim günü birebir büyükelçiliği bir kere daha aradığını ve kırık dökük bir Rusçayla kendini tanıttığı da belirtiliyor.

Evraka nazaran, telefona çıkan SSCB diplomatına “Merhaba, ben Lee Oswald” diyen suikastçı şöyle devam etti: “Geçen cumartesi sizin oraya geldim ve bir konsolosla konuştum. Washington’a bir telgraf çekeceklerini söylemişlerdi. Ben de yeni bir şey olup olmadığını merak ettim. Lakin o konsolosun ismini hatırlamıyorum.”

Konuşmanın transkriptine nazaran, KGB casusu Valeri Vladimiroviç Kostikof, Oswald’a, “Henüz ellerine bir şey geçmediğini söylüyorlar” diye karşılık verdi.

Oswald, “Herhangi bir şey yapmışlar mı?” diye sordu.

Kostikof da “Evet bir talep gönderildiğini söylüyorlar lakin şimdi rastgele bir yanıt gelmedi” dedikten sonra telefonu kapattı. (CIA dokümanlarında Kostikof, sabotajlardan ve suikastlardan sorumlu 13’üncü Kısım’ın bir üyesi olarak geçiyor.)

Bu konuşmadan birkaç gün sonra 3 Ekim tarihinde Oswald, Teksas-Meksika sonunu bir arabayla geçerek ABD’ye döndü. Bagley’nin bu bildirisi gönderdiği tarih ise 23 Kasım 1963’tü. Bir gün öncesinde Oswald hakkındaki iddianame açıklanmıştı.

SUİKASTTAN BİR YIL EVVEL GELEN İSİMSİZ TELEFON SOVYETLERİN KENNEDY’NİN ÖLDÜRÜLMESİNİ FİNANSE EDECEĞİNİ SÖYLEDİ

Kennedy suikastından bir yıl evvel, kimliği bilinmeyen bir kişi, Avustralya’daki ABD Büyükelçiliği’ni arayarak Sovyetler Birliği’nin, Başkan’ı öldürecek şahsa 100.000 dolar vereceğine dair bir ikazda bulundu. Lakin New York Post’un aktardığına nazaran, bu ihtarın haberi CIA’e hiç ulaşmadı.

ABD Dışişleri Bakanlığı’nın 1964 tarihli bir yazışmasında şu satırlar yer alıyor:

“Canberra’ya ulaşıldı, 23 Kasım tarihindeki telefon görüşmesinin ve 15 Ekim 1962’deki aramanın tüm ayrıntıları istendi. CIA’in 1962’teki telefon görüşmesine dair geçmişe bir bilgisi olmadığı da unutulmamalı.”

CIA dokümanlarına nazaran, suikasttan iki gün sonra diğer bir kişi arayıp Kennedy suikastını Sovyetler’in finanse etmiş olma mümkünlüğünü bildirdi. Bu defa aranan kişi ABD Donanması’nda misyonlu bir ataşeydi.

22 Mayıs tarihli dokümanda, “Bu birey, istihbaratla ilgili çok sayıda husustan konuşurken, Sovyet hükümetinin Lider Kennedy suikastını finanse etme muhtemelliğine da değindi” deniyor.

Dokümana nazaran arayan kişi Polonyalı olduğunu söyledi, Canberra’daki Sovyetler Birliği Büyükelçiliği’nde sürücülük yaptığını belirtti. CIA casusları bu kişinin bir yıl evvelki ihbarı yapan kişi olduğuna inanıyordu.

Lakin CIA yetkilileri değerli bir ayrıntının altını çiziyordu: “Avustralyalı yetkililer, bunun bir telefon latifesi olduğunu düşünüyordu.” Dahası Avustralya istihbaratı, Rus Büyükelçiliği’nde çalışmakta olan bir Polonyalı bulamamıştı.

FIDEL CASTRO CIA’İN SORUŞTURMASINDA ÇOK GENİŞ BİR YERE SAHİPTİ

ABD’li istihbarat yetkilileri, Oswald’ın Mexico City’de bulunan Küba Büyükelçiliği’ni ziyaret etmesi nedeniyle suikastta Küba’nın parmağı olup olmadığına dair kapsamlı bir soruşturma yürüttü. Elçiliğin Meksikalı çalışanlarından biri Meksika makamlarında gözaltına alındı ve sorgusunda, “Oswald’ın kendisini bir Komünist ve bir Castro hayranı ilan ettiğini” söyledi.

Lakin bu teori daha sonra geçerliliğini kaybetti. Zira, ABD Dışişleri Bakanı’na gönderilen bir yazıya nazaran, Nikaragualı bir adam Oswald’ı büyükelçilikte gördüğüne dair palavra söylediğini itiraf etmişti. Adam hedefinin “ABD’nin Castro’nun devrilmesini sağlayacak formda olaya müdahil olmasını sağlamak” olduğunu söylemişti.

CIA ayrıyeten Associated Press’te yayımlanan bir röportajın da Oswald’ı etkilemiş olabileceği ihtimali üzerinde duruyordu. Oswald’ın New Orleans’ta yaşadığı periyotta, lokal bir gazetede Fidel Castro’yla yapılmış bir röportaj yayımlanmıştı. Röportajda Castro, ABD’nin Küba’ya saldırması ve üst seviye isimlerine suikastlar düzenlemesi halinde karşılığını alacağını belirtiyordu.

“Sadece Kapalı Şahıslar İçin” olarak sınıflandırılmış bir öbür CIA evrakında ise, kurumun Fidel Castro’ya yönelik suikast planları ana sınırlarıyla anlatılıyordu. CIA bu iş için Küba’da temasları bulunan yeraltı hata örgülerinin kullanılabileceğini öne sürüyordu.

Dokümanlarda ayrıyeten FBI’ın mafyanın tanınmış isimlerinden Santo Trafficante Jr. ve Sam Giancana üzere isimleri izleme ve soruşturma uğraşlarına dair raporlar da bulunuyor. Bu mafya babalarının isimleri sık sık Kennedy suikastıyla ilgili komplolarla birlikte anılıyordu.

2017’DE YAYIMLANAN DOKÜMANLARDAN AYRINTILAR

Dallas Polisi, Oswald’ı koruyamadı

FBI Yöneticisi J. Edgar Hoover tarafından kaleme alınan bir evraka nazaran, ofis Dallas Polisini Oswald’a yönelik bir vefat tehdidi konusunda uyardı lakin polis müdafaa konusunda başarısız oldu.

Hoover, 24 Kasım 1963’te, “Dün gece Dallas’taki ofisimizi arayan sakin sesli bir adam, Oswald’ı öldürmek üzere kurulmuş bir tertibin modülü olduğunu söyledi. Derhal Emniyet Müdürü’ne haber verdik, o da bize Oswald’ın dikkatle korunacağına dair garanti verdi. Bu sabah Emniyet Müdürü’nü tekrar aradık ve tekrar birebir garantiyi aldık ancak söylenen yapılmadı” ifadelerini kullanmıştı.

SSCB “sorumsuz” ABD’nin füze fırlatmasından korkuyordu

FBI evraklarına nazaran, Sovyetler Birliği, Oswald’ı “kendi ülkesine ve öbür hiçbir şeye sadakati olmayan nevrotik manyak” olarak görüyordu. Sovyet yetkililer Kennedy suikastının sağcı bir darbe ya da JFK’nin halefi Lyndon Johnson tarafından kurulmuş bir komplo olabileceğini düşünüyor, başkansız kalan ABD’de sorumsuz bir generalin SSCB’ye füze atabileceği tasasını yaşıyordu.

Lyndon B. Johnson, suikasttan birkaç saat sonra yemin ederek başkanlık misyonuna başladı

Küba’da memnunluk hakimdi

ABD Temsilciler Meclisi üeyeri 1978’de incelemeler için Havana’ya gittiklerine Castro, Amerikalı milletvekillerine ülkesinin suikastla bir ilgisi olmadığını söyledi. Lakin CIA dokümanlarına nazaran, 1963’te Küba’nın ABD Büyükelçisi, mevt haberini memnuniyetle karşılamıştı.

Oswald suikasttan evvel aranıyordu

FBI’ın Dallas ünitesi Ekim 1963’te Oswald’ın izini bulmaya çalışıyordu. Küba’daki kaynaklardan gelen bilgiler sonucu Oswald dikkati çekmiş, Dallas takımı bilgilendirilmişti. Suikastın gerçekleşmesinden evvelki günlerde FBI Oswald’ın yerini tespit etmek için çalışmalar yürütüyordu.

Oswald’ın vurulma anı

Ruby’nin Dallas polisiyle ortası düzgündü

Jack Ruby, Oswald’ı öldürdükten birkaç gün sonra FBI’ın muhbirlerinden birinin yazdığı raporda, Ruby’nin konsomatrislerin çalıştığı bir gece kulübünü işlettiği, Dallas polisinin bu yere mutlaka karışmadığı söyleniyordu. Ancak muhbir Ruby’nin Oswald’ı öldürmesine şaşırmıştı. Daha çok “.22 kalibrelik bir silahla bacağından vurup dikkat çekmesini beklediğini” belirtiyordu.

FBI birinci andan itibaren komplo teorilerinden dertliydi

Hoover, 24 Kasım tarihli bildirisinde, “Oswald’ın gerçek suikastçı olduğuna dair kamuoyunu ikna edebilmemiz için bir şeyler ortaya koyma konusunda tasalarım var” diyordu.

CIA’in çok sayıda suikast planı vardı

CIA birçok ülke başkanına, bilhassa de Castro’ya karşı suikast planları yapıyordu. Başka suikast adayları Kongo başkanı Patrice Lumumba ile Endonezya Devlet Lideri Sukarno’ydu. Küba, Dominik Cumhuriyeti, Kongo, Kuzey ve Güney Vietnam üzere birçok yerde Komünizm zıddı faaliyetlerin yürütülmesi için gönderilen binlerce dolarlık nakit, materyal ve silah dayanağının faturaları da evraklar ortasında yer alıyordu.

Bir İngiliz gazetesine suikast evvelden haber verilmişti

Cambridge Evening News isimli bir lokal gazetenin muhabirine JFK suikastından bir mühlet evvel gelen isimsiz bir aramada “Büyük haberi duymak istiyorsan ABD Büyükelçiliği’ni ara” denmişti. Başkan’ın vefat haberi duyulduktan sonra muhabir polisi, polis de MI5’ı arayarak bilgi verdi. MI5’ın yaptığı incelemede, isimsiz arama ile JFK’in vurulması ortasında 25 dakikalık bir fark olduğu tespit edildi.