Prof. Dr. Sefer Şener: Vatandaş ve TL koruma altında

Dün itibariyle başlayan ve yeni bir anlayışı da beraberinde getiren ‘kur muhafazalı TL vadeli mevduat’ eserinin devreye alınmasının öncelikle piyasalarda olumlu bir şok tesiri yarattığının altını çizen Şener, “Özellikle gerçek şahısların TL’deki paha kaybını göz önünde bulundurarak dövize yönelmesi beraberinde bankalarda tevdidat hesaplarının yüzde 63 düzeyine yükselmesini beraberinde getirdi. Bankalarda 235 milyar doları aşan döviz hesabı bulunuyor. Bu döviz hesaplarının 143 milyar dolarlık kısmı gerçek bireylere, 90 milyar doları aşan kısmı ise firmalara ilişkin gözüküyor.

Bu modelleme ile gerçek bireylerin dövize yönelmelerini azaltmak hedefiyle bu türlü bir modelleme tercih edildi. Kelam konusu modelleme ile algı ve beklenti büsbütün müspete döndü. Yeni sistemle vatdanş TL mevduata yatırım yaptığında bu mevduattan elde edeceği getiri şayet döviz kurlarının altında kalırsa, kalan kısım devlet tarafından karşılanacak.
Böylelikle piyasalarda TL’ye inancın artarken, TL vadeli mevduata dönük beklenti de yine müspete dönmüş oldu” halinde konuştu.

‘MESAJ TESİRLİ OLDU’

Şayet hükümetin öngördüğü halde mevduat faizleri dövizdeki getirinin önüne geçerse rastgele bir ödeme yapılmayacağının altını çizen Prof. Dr. Şener, “Faizdeki ölçü şudur. Siz bir faiz oranı belirlersini ve bu oranı taahhüt etmiş olursunuz. Örneğin mevduat faizi yüzde 16 derseniz, vakti gelince yüzde 16’lık oranda ödeme yaparsanız. Lakin bu sistemde vaat edilen bir orandan çok mevcut faizin üstünde bir döviz artışı gerçekleşirse ödeme yapıyorsunuz. Şayet bu olmazsa o vakit ödeme yapmazsınız. Bu yüzden bu atılıma örtülü fazi denilmesini de hakikat bulmuyorum” sözlerini kullandı.

Devreye alınan her uygulmaya karşı yapılan tenkitlerin olabileceğini söyleyen Şener, “Ancak gördüğümüz kadarıyla verilen bu bildiri toplum tarafından çok yeterli algılandı. Kurlarda gelinen düzey bize gösteriyor ki verilen bildiri bir oldukça tesirli oldu. Bu yüzden yapılan atılımın müspet yorumlanması gerekiyor. Açıklanan bu yeni modelin getirisi çok yararlı olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.

‘BÜYÜK YÜK GETİRMEZ’

Kurların yükselmesi halinde devlet tarafından karşılanacak kısmın bütçe üzerinde nasıl bir tesiri olacağı ile ilgili olarak da Prof. Dr. Şener, şunları söyledi: “Normal kaidelerde bu uygulamada karşıtı bir durum olursa yani kur, faize nazaran üst düzeyde olursa. Ortadaki fark devlet tarafından ödenecek. Bunun Hazine kanalıyla ödenmesi bütçe üzerine çok büyük yük getirmeyecektir. Banka esasen faiz oranını ödüyor. Gerisini devlet ödüyor. Kurun çok yüksek olmasının getireceği maliyet yerine bu ortadaki kısmın yani faizin üstünde kalan kısmın hazine tarafından karşılanması olumlu bakılacak sonuçtur. Böylelikle vatandaşı müdafaa altına alıyorsun. Kazanan burada vatndaş oluyor. Yapılan bu süreçler son derece uygun planlanmış alt yapısı hazırlanan bir uygulama. Yatırımcının dövize bakışı kıymetli bir kararla taraf değiştirdi.”