BIDEN idaresi, geçtiğimiz günlerde diplomatik kanallardan Yunanistan’a “Planlanmakta olan ‘East Med’ projesinin, ekonomik açıdan hayata geçirilebilmesinden tereddütleri bulunduğunu ve bu projeyi desteklemeyi düşünmediğini” bildirdi. Birebir görüş, İsrail ve Kıbrıs Rum Yönetimi’ne de iletildi. Kathimerini gazetesi bu gelişmeyi “ABD, EastMed’e mayın yerleştirdi” diye verdi.
ELEKTRİK ÇİZGİSİNE TAKVİYE
Gazete, ABD’nin yeşil (yenilenebilir) proje olmaması ve yüksek maliyetinin yanı sıra ‘East Med’i siyasi açıdan da faydalı bulmadığını yazdı. Buna karşı, Mısır ve Yunanistan, İsrail ve Kıbrıs Rum Bölümü ortasındaki elektrik kontakları projelerine sıcak baktığını da kaydetti.
Maliyetinin 7 milyar Euro’yu aşması hesaplanan, yaklaşık 2 bin km uzunluğundaki boru çizgisi inşası ile ilgili muahede, Ocak 2020’de imzalanmıştı. Geçen 2 yılda projeye finansör bulunamadı. AB, proje ile ilgilenmekle birlikte, finanse etmek için bugüne kadar rastgele bir karar vermedi.
Projenin en son güzergâhı da şimdi meçhul.
İSRAİL GAZI İÇİN TÜRKİYE ALTERNATİF
Doğu Akdeniz’i kendi ortalarında paylaşmak maksadıyla İsrail, Yunanistan ve Kıbrıs Rum idaresinin şaşaalı imza merasimleriyle ilan ettiği boru çizgisine, 7-10 milyar dolar ortasındaki maliyeti üstlenecek yatırımcı çıkmadı.
Trump devri ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun tam takviye verdiği, hatta ortalarına Mısır başta olmak üzere Arap ülkelerini de katarak petrol birliği örgütü OPEC gibisi bir Doğu Akdeniz Gaz Forumu da kurduğu projeyi birinci terk eden ABD oldu.
Türkiye, boru sınırı Libya ile imzaladığı mutabakat ile katılaşan deniz yetki alanından geçtiği ve KKTC’nin haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle projeye baştan beri itiraz etti.
İsrail’in önünde doğalgazı Avrupa’ya ulaştırmak için 2010’daki Mavi Marmara olayı öncesinde imza etabına gelen, ortadan geçen 12 yılda perde gerisinde pazarlıkları süren İsrail-Türkiye boru sınırından öteki alternatif bulunmuyor. Zira Mısır üzerinden Avrupa’ya sıvılaştırılmış doğalgaz satmak zorunda kalan İsrail için maliyet artıyor. (Ömer BİLGE / LEFKOŞA)