Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü ve ÇOMÜ Rektörlüğü ortasında ‘Hayalet Ağ Avcılığı Marmara’ projesi iş birliği protokolü imzalandı. ÇOMÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi ile Sualtı Araştırma ve Uygulama Merkezi’nce Öğretim Üyesi ve Sualtı Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Adnan Ayaz koordinatörlüğünde 2021 Temmuz ayında start alan projede; Prof. Dr. Uğur Altınağaç, Prof. Dr. Uğur Özekinci, Dr. Öğretim Üyesi Alkan Öztekin, Dr. İsmail Burak Daban, Araştırma Vazifelisi Yusuf Şen, doktora öğrencileri Talip İbin ve Erman Uğur, yüksek lisans öğrencisi Tekin Demirkıran, gemiciler Umut Tuncer, Osman Odabaşı, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Su Eserleri Mühendisi Ahmet Taner, Kırsal Kalkınma Şef Mehmet Hezer yer alıyor.
3 YIL BOYUNCA DENİZLER TEMİZLENECEK
3 yıl sürecek proje kapsamında, Marmara Denizi’nde habitat tahribatına neden olan hayalet ağların paklığı yapılıyor. Bu ağlar ortamda kaldıkları mühlet boyunca denizel ekosisteme ve içindeki canlılara önemli ziyanlar veriyor. Hayalet ağlar, bulundukları ortamda deniz canlılarına tuzak oluşturuyor. Bu ortamlarda yaşayan balıklar ve mercanlar gibi su altı için çok kıymetli canlıların ölmesine neden oluyor.
Yaklaşık 40 metre derinliğe kadar dalış yapan grup, temmuz ayından bu yana 5 bin metrekare gırgır ağı, 1 trol ağı ve 100 metre uzatma ağını denizden çıkardı. Proje ile, denizel ekosisteme ve içindeki canlılara önemli ziyanlar veren bu hayalet ağların temizliğiyle iskorpit, eşkina, sargos, karagöz, izmarit, mezgit, çırçır, ıstakoz, yengeç ve mercanların yok olmasının önüne geçilmesi hedefleniyor.
“AMACIMIZ EKOSİSTEME YARARLI OLMAK”
Proje koordinatörü Prof. Dr. Adnan Ayaz şu ana kadar 5 dönüm alanı kaplayacak kadar gırgır, trol ve uzatma ağını deniz tabanından çıkardıklarını söyledi. Hayalet ağların avlanma sırasında çeşitli nedenlerle denizde kaldığını tabir eden Prof. Dr. Ayaz, “Küçücük bir metrekare ağ bile denize tesir edebiliyor. Yengeçlere, o bölgede bulunan habitat bağımlı balık cinslerine, pek çok canlıya, denizel ekosisteme ziyan veriyor. Özellikle kayalık bölgelerin üzerlerini örtmesi sonucu, derin sularda mercanlara ziyan verebiliyor. Altında kalan ıstakoz, böcek üzere canlıların ölmesine sebep olabiliyor. O kayalık alanın tamamı balıklar tarafından ya da öbür deniz canlıları tarafından kullanılmaz hale getiriyor. Bizim gayemiz burada ekosisteme yararlı olmak. Ekosistemlerin üzerini örten ağları kaldırarak bu bölgenin tekrar canlılar tarafından kullanılabilir hale gelmesini sağlamak” dedi.
TABANDA YAŞAYAN HABİTAT BAĞIMLI ÇEŞİTLER TEHDİT ALTINDA
Hayalet ağların denizde bilhassa habitat bağımlı çeşitlere çok ziyan verdiğine dikkat çeken Prof. Dr. Adnan Ayaz, şöyle konuştu:
“Hayalet ağlardan, göç eden balıklardan çok dibi örttüğü için altında bulunan ıstakoz, böcek, yengeç, eşkina, sargoz, karagöz, mercan, iskorpit, çırçır türleri zarar görüyor. Biz bu hayalet ağları temizlerken içinden çırçır ve iskorpit çıktı. Canlı olan bu balıkları ağın içinden çıkarıp, tekrar denize saldık. Ağların içinde kalan yengeçleri de gördük. Bu çeşit balık ve canlı çeşitlerine hayalet ağlar ziyan veriyor. Bu ağlar ekosistemde çok fazla yer kaplamaya başladığı vakit ortamı büsbütün yok ediyor. Bir bölgeye uzatma ağı serildiğinde ve oradan kaldırılamadığında serili ve etkin konumda durduğunda o bölgeyi külliyen bitireceği manasına geliyor. Yani o bölgedeki her şey ölecek. Sonuçta bu hayalet ağlar deniz ömrü için bir tehdit. Nesli tükenmekte olan canlılara da ziyan verecektir. Marmara Denizi ıstakoz stoğu olan denizlerimizden bir adedidir. Bu bölgede hayalet ağların en çok tehdit ettiği çeşitlerden biri de ıstakozdur. Tabanda yaşayan habitat bağımlı dediğimiz eşkina üzere onların yaşadığı ortamını kapatıyor. Bu türler bölgede ağların altında kalıp, ölüyor. Sargoz, karagöz üzere balıklar mağara içinde yaşıyor. Mağaranın üzeri hayalet ağla örtüldüğünde bir daha bu balıklar burayı kullanamıyor. Bu balıklar ya ağların altında kalıyor, ölüyor, ya da ortamı terk ediyor. İskorpit balıkları da hayalet ağlardan etkileniyor.”
