KAZAKİSTAN’da yeni yılın birinci günlerinde akaryakıt artırımlarının tetiklediği ve akabinde kanlı çatışmalara dönüşen ayaklanma hakkında birinci sefer görüş açıklayan Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, “Evimizde kimsenin renkli ihtilal yapmasına müsaade vermeyiz” dedi.
‘DIŞ SALDIRI’ ARGÜMANI
Petrol ve doğalgaz zengini Orta Asya ülkesinde yaşanan trajik hadiseler karşısında Rusya’nın başını çektiği Kolektif Güvenlik Muahedesi Örgütü’nün (KGAÖ) 6 Ocak’ta ülkeye “barış gücü” olarak 3 bin civarında asker göndermesi, dün Rusya, Kazakistan, Ermenistan, Belarus, Kırgızistan, Özbekistan ve Tacikistan önderleri tarafından inanılmaz dorukta görüşüldü. Videokonferans formunda gerçekleşen tepede “Kazakistan’a dışarıdan hücum düzenlenmiştir” tezi yük kazandı.
‘DIŞARIDAN ATAK OLDU’
KGAÖ’nün tam vaktinde müdahale ettiğini belirten Putin, “Kazakistan dışarıdan taarruza maruz kalmıştır. Bu taarruza acil karşılık verilmesi gerektiği için ülkeye müşterek kuvvetler gönderildi. KGAÖ’nün dördüncü hususu işletilerek memleketler arası normlar çerçevesinde kardeş Kazakistan halkına saldırıyı püskürtmesine yardımcı olduk. Orada yaşanan hadiseleri irdelediğimizde Ukrayna’daki “Maydan” ayaklanması gibisi teknolojiler kullanıldığını görüyoruz. Dış güçler, Kazakistan dışında yetiştirdikleri teröristleri bu ülkeye salmıştır. Sergilediğimiz ortak tavır, konutumuzda kimseye renkli ihtilal yapma müsaadesi vermeyeceğimizi göstermiştir. Kazakistan’a gönderdiğimiz müşterek güç, durum gerektirdiği kadar orada kalacak” sözünü kullandı. Konuşmasında Ukrayna benzetmesi yapan Putin, ‘evimiz’ diye bahsettiği Kazakistan’da olayların gerisinde hangi ülkelerin olduğunu isim vererek söylememesi dikkat çekti.
TOKAYEV: DELİL SUNACAĞIZ
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev de Kazakistan’a dıştan son derece düzgün hazırlanmış, idaresi ele geçirme operasyonu düzenlendiğini sav ederek, “Ülkemizde akaryakıt protestosunu kullanarak farklı noktaya taşıyan silahlı çeteleri iz bırakmamak için de itina gösterdi. Çatışmaların yaşandığı meydan ve morgları gezerek meyyit militanların cesetlerini dahi kaçırdı. Kısa müddette dünyaya Kazakistan’a yönelik dıştan taarruz düzenlendiğine dair deliller sunulmuş olacak. Ülkemizde bulunan KGAÖ müşterek kuvvetleri ise bizdeki harika hal kalkıncaya dek bulunmaya devam edecek” dedi. Tokayev, Avrupa Kurulu Lideri Charles Michel ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde darbe teşebbüsü argümanını yineleyerek göstericilerin ortasında “Ortadoğu ve Afganistan’dan gelen yabancıların bulunduğunu” belirtti.
2 Ocak tarihinde kayıplara karışan Kazakistan’ın kurucusu ve ulusal başkanı Nursultan Nazarbayev’in nerede olduğu dün de aydınlığa kavuşmadı.
KAZAKİSTAN’DA 8 BİN TUTUKLU
Kazakistan İçişleri Bakanlığı, ülkenin olağan hayata dönmeye başladığını bildirdi. Silahlı ayaklanmaya katıldıkları kuşkusuyla 8 bin civarında kişinin tutuklandığı aktarılırken, operasyonların en büyük kent Almatı’da kimlik tespiti halinde devam ettiği kaydedildi. Almatı’da internet geri dönerken başşehir Nursultan’da olaylar büsbütün duruldu. Toplu ulaşım hizmeti başladı, bankalar yine açıldı. Halkın temel gereksinimini karşıladığı marketler de dünden bu yana çalışıyor. Kazakistan menkul değerler borsası da dün birinci açılışını yaptı. Kazakistan çapında yağmacıların verdiği zararın ise 240 milyon dolar (3.3 milyar TL) civarında hesaplandı. Kazakistan Sıhhat Bakanlığı, geçen pazar yaptığı açıklamada olaylarda 164 kişinin hayatını kaybettiğini duyurmuştu.
İSTANBUL’DA BAYRAKLAR YARIYA İNDİ
GENEL sekreterlik koltuğunda 2018’den beri Kazakistan vatandaşı Bağdad Amreyev’in oturduğu Türk Devletleri Teşkilatı (eski ismiyle Türk Konseyi), Kazakistan’daki protestoları “terör olayı” olarak niteledi. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Tokayev’in vefatlar nedeniyle dün bir günlük yas ilan etmesi üzerine teşkilatın İstanbul’daki merkez binasında da bayraklar yarıya indirildi. Türk Konseyi’nin Genel Sekreteri Bağdad Amreyev, Hürriyet’e yaptığı açıklamada, olaylarda hayatını kaybedenler için “taziyelerini sunduğunu” belirterek, “Türk Devletleri Teşkilatı her vakit kurucu üyesi Kazakistan’ın yanında olacaktır” dedi.
BUGÜN BAKANLAR TOPLANIYOR
Amreyev, “Bizler de Türk Devletleri Teşkilatı Sekretarya binasında üye ve gözlemci devletlerin bayraklarını yarıya indirerek Kazakistan’ın ve Kazak halkının yasına ortak olduk” diye konuştu. Teşkilat olarak Kazakistan hükümetine dayanak vermeye hazır olduklarını kaydeden Amreyev, mevzuyu bugün periyot lideri Türkiye’nin konut sahipliğinde üye ve gözlemci ülkelerin dışişleri bakanlarının iştirakiyle düzenlenecek sanal tepede ele alacaklarını anlattı. (Muhammed KAFADAR)