Az uyumak ve uykusuzluk çekmek katiyetle yeterli değildir, tıpkı çok uyumanın sağlıklı olmadığı üzere. Gün içinde sık sık ve derin uykuya dalmaya neden olan bir uyku bozukluğu olan hipersomni de aslında hafife alınmaması gereken bir öteki sıkıntıdır.
İstikrarlı uyku, vücut ve zihin sıhhati için çok kıymetlidir. Çok az yahut çok fazla uyumak beyin ve kalp dengesizliklerine neden olabilir.
Fazla uyumakla ilgili sıkıntıların neler olduğunu daha güzel anlamak için öncelikle bedenimizin sağlıklı kalabilmesi için hakikaten gerekli olan uyku saatlerine bakalım.
HAKİKAT GECE UYKUSU KAÇ SAAT OLMALI?
Uzmanlar, yanlışsız bir gece uykusunun şu biçimde olması gerektiğini söylüyorlar:
6 ila 13 yaş ortası, ülkü aralık 9 ila 11 saat ortasında olmak üzere 7 ila 12 saat uyku önerilir.
14 ila 17 yaş ortası dinlenme saatleri daha da az olabilir, fakat asla 7 saatin altına yahut 12 saatin üstüne çıkmamalıdır.
26 ila 62 yaş ortasında, ülkü saatler en az 6 ve azamî 10’dur.
65 yaşın üzerinde uyku nizamı değişir, bu nedenle gece 5 ila 9 saat ortasında uyuyabilirsiniz.
Genel olarak, rastgele bir yaşta dinlenmek için en uygun uyku saati 7 ila 9 saattir. Uyku saatleriniz daima olarak yüksek yahut düşükse, uykunuz sık sık bölünüyorsa, sık sık narkolepsi durumuna düşüyorsanız yahut uyanmakta belli bir zorluk çekiyorsanız, uyku bozuklukları içn yardım aramnız gerekir.
FAZLA UYUMANIN NEDENLERİ
Çok uyumak, yıllardır edindiğiniz bir alışkanlık yahut gerçek bir uyku bozukluğundan kaynaklanan fizikî bir durum olabilir. Her iki durumda da bedenimiz için sağlıklı değildir.
Hipersomnia
Çok uyumak gerçek bir hipersomnia bozukluğu ise patolojik bir uyku bozukluğu ile karşı karşıyasınız demektir. Gün içinde uyku uyuklamalar da dahil olmak üzere dinlenme mühletinin çok artmasıdır.
Hipersomninanın temelinde birçok hastalık yatabilir. Hudut sistemini istikrarsızlaştıran bilhassa üzücü bir olay nedeniyle travma sonrası hipersomnia görülebilir.
Narkolepsi de buna neden olabilir. Uyandıktan sonra halüsinasyonlar ve beden felci ile en şiddetli biçimlerde sık ve derin uyku atakları ile karakterize bir bozukluktur.
Uyku apnesi sendromu da uyku sırasında teneffüsün durmasına neden olan ve tüm dinlenme döngüsünü değiştiren bir teneffüs sorunu olarak hipersomniaya neden olabilir.
İlaçlar
Çok fazla uyumak ayrıyeten antihistaminikler, psikoaktif ilaçlar, antidepresanlar ve başkaları üzere kimi ilaçların tüketiminin bir sonucu olabilir.
Depresyon
Kimi depresif durumlar, uyku saatlerinde çok bir artış, birtakım günlük aktivitelerde azalma, karamsarlık ve ilgisizlik durumuna bağlı bir durumu beraberinde getirebilir. Bu durum ne yazık ki hem genç hem de ileri yaştaki insanlarda ortaya çıkabilir.
Tiroid Meseleleri
Tiroid işlevi yetersiz olduğunda ve bu nedenle hipotiroidizm meseleleri ile karşı karşıya kaldığımızda bunun sonuçlarından biri çok uyku hali olabilir. Bu da uyku saatlerinde artışa neden olur. Tiroid, uygun metabolik ve hormonal işleyişle direkt ilişkilidir: Tiroid bezi gerektiği üzere çalışmazsa, tüm organizma zayıflar ve daha fazla dinlenmeye gereksinim duyar.
ÇOK UYKUNUN NEDEN OLDUĞU 3 SIHHAT SORUNU
Çok fazla uyumak beden için nitekim berbattır. Çok uyumak vakitle kimi rahatsızlıklara ve hastalıklara neden olabilir. Son yıllarda bu mevzuya ışık tutan birtakım çalışmaların sonuçlarına nazaran en yaygın 3 sıhhat sorunu şunlardır:
Bunamaya Neden Olabilir
Yakın vakitte yapılan bir araştırma, uyku mühleti ile nörolojik açıdan rastgele bir olumsuz tesir ortasında bir ilgi olduğunu göstermiştir. Yetişkinlikte gece 9 saatten fazla uyuyan şahıslarda Alzheimer hastalığı üzere bunama formları geliştirme riski daha yüksektir.
Felç
Amerikan Nöroloji Akademisi, çok uykunun felç riskini artırdığının altını çizen bir araştırma yayınladı. Çin’de yapılan araştırma, ortalama yaşı 62 olan 30 binden fazla kişinin uyku alışkanlıklarını izledi. Bunlardan yaklaşık 1.500’ü felç geçirdi ve ortalarındaki ortak hissede, hem gündüz hem de gece çokça uyumalarıydı.
Birebir çalışma, benzeri bir biçimde az uyuyanların da tıpkı riski taşıdığını vurgulayarak, beynimizin ve dolanım sistemimizin sıhhatinin uyku istikrarıyla yakından kontaklı olduğunu ortaya koydu.
Kalp ve Damar Hastalıkları
Gerekenden fazla uyumak kalp meselelerine da neden olabilir. Yapılan araştırmalarda, fazla uyumanın ateroskleroz gelişme riskini artıran iltihaplı bir duruma neden olan C reaktif protein üretimini desteklediği ortaya çıkmıştır.
UYKU BOZUKLUKLARI NASIL YÖNETİLİR?
Çok uyumak beden için uygun değildir. Bu cins bir durum daha önemli bir sorunun işareti olabilir yahut gelecekteki meselelerin tetikleyicisi olabilir.
Uyku ile ilgili sorunlar devam ederse, hem tanısal testler yapmak hem de kişinin hangi alışkanlık ve eğilimlerinin çok uyumayı tetiklediğini anlamak için mümkün olan en kısa müddette müdahale edilmesi önerilir. Uyku bozukluğunuz olduğunu düşünüyorsanız, kesinlikle bir uzmana giderek nörolojik muayene yaptırmanız gerekir.
Genel olarak, uyku bozuklukları hafife alınmamalıdır ve aşağıdakiler de dahil olmak üzere istikrarlı dinlenmeyi destekleyen davranışların benimsenmesi tavsiye edilir:
– Her vakit birebir saatlerde yatın ve kalkın.
– Yatağı televizyon izlemek, yemek yemek yahut öteki aktiviteler yapmak için değil uyumak için kullanın.
– Sigarayı, kahveyi azaltın ve alkolü bırakın.
– Sağlıklı ve istikrarlı beslenin.
– Tempolu yürüyüş , pilates yahut yoga üzere hafif yoğunlukta olsa bile fizikî idman yapın.
– Bedenin sirkadiyen ritmini desteklemek için tertipli olarak güneşlenin.