8 soruda 5G krizi

İşte 5G hakkında merak edilenler:

1- 5G KULLANIMDA MI

ABD’li operatörler birincisi aralıkta, ikincisi ocak ayı başında olmak üzere iki ötelemenin akabinde kullanıcılarına 5G hizmeti sunmaya başladı. Fakat güvenlik tasalarından dolayı havalimanlarının 3.5 km etrafı en az altı müddetle kapsam dışı kaldı.

2- UÇAKLAR ETKİLENDİ Mİ

Hem evet, hem hayır. ABD Federal Havacılık Yönetimi (FAA), geçişin birinci gününde riskten kaçınmak için birtakım uçaklarda altimetre (yükseklik ölçer) kullanımını yasakladı. Önlem üzerine Lufthansa ve Emirates üzere şirketler ABD uçuşlarını iptal etti. Birinci günkü karışıklığın akabinde FAA uyarıyı kaldırdı, seferler olağana döndü.

3- TASA KAYNAĞI NE

5G hizmeti, “C bandı” olarak da isimlendirilen, uçakların irtifa ölçmekte kullandıkları altimetrelere çok yakın frekans aralığında çalışıyor. Aygıtın 5G’den etkilenerek yanılgılı data üretmesinden telaş ediliyor. Bilhassa kışın olumsuz hava şartlarında inançlı iniş imkânı sağlayan aygıtın yokluğunda yüzlerce uçuş iptali yaşanacağı hesaplanıyor.

4- BAŞTAN BİLİNMİYOR MUYDU

Sorun Federal Bağlantı Komitesi (FCC) ve FAA ortasındaki uyuşmazlıktan kaynaklanıyor. Havacılık güvenliğine dair tasalar birinci kere Mart 2020’de lisana getirildi, oluşturulan çalışma kümesi birebir yıl sonuçsuz dağıldı. Eski Lider Donald Trump idaresi de FAA’yı görmezden geldi ve ihale sürecini ilerletti.

5- İHALE NE KADAR BÜYÜKTÜ

Bugün krizine neden olan frekanslar Şubat 2021’de FCC tarafından telefon operatörlerine toplam 81 milyar dolara (yaklaşık 1 trilyon TL) satıldı.

6- ÖTEKİ ÜLKELERDE NE YAŞANDI

5G yaygın halde olmasa da yaklaşık 30 ülkede kullanılıyor. Lakin sorun ABD’ye özel. Öteki ülkelerde 5G, uçak sistemlerinden uzak bir frekans aralığında çalışıyor ve güç düzeyleri farklı.

7- TÜRKİYE’DE DURUM NE

5G testlerine 2020’de başlandı, frekans ihalesinin yıl içinde yapılması hedefleniyor lakin birtakım mahzurlar var. Hürriyet’e bilgi veren bölüm kaynaklarına nazaran; 4.5G gelirlerinin şimdi yatırımı karşılamadığını düşünen iki operatör, 2025’ten evvel 5G’ye geçmenin fizibil olmadığı görüşünde.

8- SORUN NASIL AŞILACAK

Kesin tahlil 5G mahzurunu aşacak yeni altimetreler geliştirmekte. FAA bir dizi adım attı lakin kesimin yıllara gereksinimi var.