BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) geçtiğimiz yılın temmuz ayında taşıt kredi vadelerine ve kullanılabilecek kredi oranlarına yönelik sınırlamalar getirmişti. Buna nazaran, örneğin 300-750 bin TL bandında bir araba almak için kullanılan kredi oranı en fazla yüzde 30, vade sayısı ise azamî 24 ay olarak belirlenmişti. Fakat, Temmuz 2021’de alınan bu karardan Ocak 2022’ye kadar olan süreçte sıfır araç fiyatları yüzde 70’in üzerinde arttı. Hal böyleyken vatandaşlar krediye erişimde giderek zorlanmaya başladı. Türkiye Cumhuriyeti (TCMB) bilgilerine nazaran, 2021 yılında taşıt kredilerinin toplam hacmi 87 milyar TL’yi bulurken, bu fiyatın sadece 20 milyar TL’sini yani yüzde 22’sini ferdî krediler oluşturdu. Son 1 yılda hukuksal (şirketler) taşıt kredileri yüzde 78 büyürken, ferdî krediler sırf yüzde 9 büyüyebildi.
FAİZLER 2.5’İ GÖRDÜ
Araba sahibi olmada çok kıymetli bir yer tutan kişisel taşıt kredileriyle ilgili vade ve oran sınırlaması sürerken, taşıt kredilerindeki faiz oranları da yüzde 2.5’leri buluyor. Bir örnek vermek gerekirse; 500 bin TL fiyatlı otomatik vitesli bir araba almak isteyen vatandaş sadece bunun 150 bin TL’sini kredi olarak alabiliyor. Kalan 350 bin TL’yi peşin ödemek zorunda. 150 bin TL ise en fazla 24 aya bölünebiliyor, bu nedenle aylık taksit meblağları 8 bin TL’lerin üzerine çıkıyor. Taşıt kredilerindeki faiz oranları şu anda aylık yüzde 1.8’ler ile yüzde 2.5 ortasında değişiyor. Hülasa, az bir peşinatla kredi almak isteyen vatandaş yüksek taksit oranlarıyla karşı karşıya kalıyor.
‘İNSANLAR ULAŞAMIYOR’
Gelinen noktada hem vatandaş hem de otomotiv bölümü tıpkı cep telefonlarında olduğu üzere kredi oranlarının güncellenmesini istiyor. Taşıt kredilerinin yine belirlenmesi için yetkililere müracaatta bulunduklarını söyleyen Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Genel Sekreteri Hayri Erce, “ÖTV matrahları düzenlendi. Sıra BDDK’da. Otomotiv dalında şu anda kredi ayağı çalışmıyor. Buradaki bedellerin de artık Türkiye’nin gerçeklerine, kurdaki artışa nazaran yine düzenlenmesi gerekiyor. Kesim ve tüketiciler şu anda BDDK’dan bu kararı bekliyor. Beşerler sıfır araca krediyle ulaşamıyor. Paha ve yüzdeler çok düşük kaldı. Kurun seyri göze alınarak limitlerde en az yüzde 60 arttırılması gerekiyor” dedi.
VATANDAŞ NE DİYOR?
‘60 AYA KADAR VADE GEREKLİ’
M. Baha Akalın: “ÖTV matrahlarındaki yeni düzenleme güzel oldu. Birçok modelin yüzde 50’den yüzde 80’e geçmesinin önüne geçti. Bunun için yetkililere teşekkür ediyorum. Araba almak için başımda birtakım modeller var. Lakin, gerek kredi faizlerinin yüksek olması gerekse vade sayılarının az ve kredi kullanım oranlarının sonlu olması nedeniyle süratli karar verip aracımı değiştiremiyorum. En azından vadelerin örneğin 36 ay değil de 60 aya kadar olması ödeme şartlarını da güzelleştirir diye düşünüyorum. Şu anki sistemde aracımı satıp peşinat yapsam bile aylık ödemeler vadelerin sonlu olması nedeniyle 10 bin liraları buluyor. Bu vadeleri aylık 4-5 bin lira ödeyecek halde ayarlamak çok daha düzgün olur.”
‘ELİMDEKİ PARA SIFIRA YETMİYOR’
Murat Vanlıoğlu: “Kenarda bir ölçü birikmişim var. Yaklaşık 6-7 aydır sıfır araba almak için bakınıyorum, bayileri araştırıyorum. Lakin, elimdeki peşinat sıfır araba almak için kâfi gelmiyor. Kredi kullanmak istediğim vakit ise ‘şu kadarını kredi kullanabilirsin’ diyorlar. Belirtilen ölçünün ödemesi de bana uymuyor. Mesela, geçenlerde ucuz bir araba için görüştüm.120 bin TL kredi alabiliyorum ve aylık 5-6 bin TL’den 36 ay ödeyebiliyorum. Bu da benim bütçemi bir oldukça zorluyor. Daha uzun vadelerde az az ödemek tabi ki daha uygun olurdu.”