Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (RTEÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Kısmından Prof. Dr. Serdar Makbul ve Dr. Öğr. Üyesi Seher İtimat ile Karadeniz Teknik Üniversitesinden (KTÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kamil Coşkunçelebi, yürüttükleri çalışma kapsamında Kars Çıldır Gölü etrafında rastladıkları farklı bir bitki tipinden örnekler topladı.
7 YIL AYRINTILICA İNCELENDİ
Örnekler üzerinde 7 yıl süren ayrıntılı incelemeler sonunda akademisyenler, çeşidin bilim dünyası için yeni bir tıp olduğu kanısına vardı. “Vincetoxicum anatolicum” ismi verilen bitkiye ait 2020’de hazırlanan makale, Aralık 2021’de milletlerarası hakemli mecmua “Nordic Journal of Botany”de yayımlandı, ve bitki bilim dünyasına yeni endemik tıp olarak tanıtıldı.
Prof. Dr. Serdar Makbul, gazetecilere, Türkiye’nin güçlü bitki biyoçeşitliliğine sahip bir ülke olduğunu söyledi.
“İSMİNİ KOYARKEN ANADOLU COĞRAFYASINDAN ETKİLENDİK”
Kars-Ardahan ortasında yer alan Çıldır Gölü civarında 2013’te arazi çalışmalarını gerçekleştirirken çok enteresan bitki örneklerine rastladıklarını belirten Makbul, şöyle devam etti:
“İlk bakışta farklı örnekler olduğunu öngördük lakin bilimsel çalışmalar bunun kanıtlanmasını gerektirir. Biz bitkiyi uygun şartlarda incelemek üzere laboratuvarımıza taşıdık. Yaklaşık 7 yıl süren ayrıntılı çalışmalar sonucunda bitkinin moleküler, polen ve birtakım morfolojik görsel taraflarıyla bulunduğu bitkilerden farklı bir pozisyona sahip olduğunu gördük. Yakın akraba bitkilerini de gözden geçirerek en son bir kanaate vardık.”
“İSMİNİ KOYARKEN ANADOLU COĞRAFYASINDAN ETKİLENDİK”
Makbul, bu çalışmalarını, memleketler arası seviyede yayın yapan bir bilim mecmuasında yeni tıp olarak yayımladıklarını kaydederek, “İsmini bilimsel kurallara nazaran yapmaktayız. ‘Vincetoxicum’ kısmı bu bitkinin cins ismi. Buna müdahale edemiyoruz lakin soyadı niteliğindeki ikinci ismini Anadolu coğrafyasından da etkilenerek ‘Vincetoxicum anatolicum’ ismini verdik. Yayınımız milletlerarası mecmuada kabul gördü. Bilim dünyasına tanıttığımız bir bitki olarak kayıtlara geçti.” dedi.
“ÜLKEMİZE HAS YENİ BİR BİTKİ TÜRÜ”
Dr. Öğr. Üyesi İnanç ise doktora tez çalışmasını “Vincetoxicum anatolicum” üzerine yaptığını söz etti.
Türkiye’de geniş çaplı arazi çalışmaları sırasında Çıldır Gölü civarında yeni cins olarak isimlendirdikleri bitkiye ilişkin örnekleri bulduklarını anlatan İtimat, “Uzun yıllar süren çalışmalar sonucunda biz bu bitkiyi birinci evvel yerde takip ettik. yalnızca ülkemizde değil, farklı ülkelerdeki başka bitkilerle karşılaştırdık ve bu bitkinin ülkemize has yeni bir bitki tipi olduğu kanısına vardık.” diye konuştu.
“ÇOK FARKLI TIBBİ BİLİM ALANLARI VAR”
İnanç, çeşidin halk ortasında tanınmadığını belirterek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bu bitkinin çok farklı tıbbi bilim alanları bulunmaktadır. Anti-mikrobiyal, anti-bakteriyel, anti-fungal ve anti-kanserojen üzere tesirleri bulunuyor. Bu bitkilere ilişkin farklı çeşitler üzerinde önemli araştırmalar yapılıyor. İleride yapılacak bu çeşit çalışmalara yeni bir bitki kaynağı kazandırmış olduk. Bu bitkimizin tıbbi bitki olma potansiyeli yüksektir. Hasebiyle bu tıp biyokimyasal çalışmalara yeni kaynaklar oluşturmuş olduk.”
