Yüksek tansiyon yahut hipertansiyon, birçok sıhhat riski taşıyan çok yaygın bir durumdur. Dünya Sıhhat Örgütü’nün varsayımlarına nazaran, dünyada 1.13 milyar insan hieprtansiyondan şikayetçidir.
Besbelli semptomların olmaması nedeniyle, birçok kişi yüksek tansiyonlarının farkında bile değildir. Bu da uzun vadede yüksek tansiyonla bağlantılı birçok hastalığa yakalanma riskini kıymetli ölçüde artırır.
Çabucak çabucak her gün yüksek tansiyon hakkında duyduğumuz en yaygın 5 büüyk yanlışı listeledik.
YANLIŞ 1: YÜKSEK TANSİYON TEHLİKELİ BİR DURUM DEĞİLDİR
Hipertansiyon çok önemli bir durumdur. Tedavi edilmeyen yüksek tansiyon, kalp krizi, felç, böbrek hastalığı, kalp yetmezliği, anjina, görme kaybı, cinsel fonksiyon bozukluğu ve periferik arter hastalığı üzere önemli sıhhat problemleri riskini artırır.
Hipertansiyon çeşitli biçimlerde sıhhate ziyan verir. Örneğin, vakitle artan kan basıncı, kan damarlarının daha az elastik hale gelmesine neden olabilir. Bu da kalbe ulaşan kan ve oksijen ölçüsünü azaltarak organlara ziyan verir.
Yüksek tansiyon, beyindeki hassas kan damarlarına da ziyan vererek felç riskini artırır.
YANLIŞ 2: AİLENİZDE VARSA HİPERTANSİYONU ÖNLEMEK İMKANSIZDIR
Araştırmalara nazaran, hipertansiyonun genetik bir bileşeni var. Örneğin, üç nesil iştirakçiden elde edilen bilgileri içeren bir çalışmanın muharrirleri şu sonuca varmıştır: Büyükanne ve büyükbabalarda erken başlangıçlı hipertansiyon, torunlarda hipertansiyon riskini artırır.
Fakat, genetik olarak hastalığa hassas olanlar için bile hipertansiyon kaçınılmaz değildir. Ekseriyetle durum, diyet üzere genlerden etkilenmeyen bir hayat üslubu nedeniyle gelişir.
277 bin kişinin genetik datalarını, hayat biçimini ve sıhhat datalarını tahlil eden 2018’de yapılan bir çalışmada sağlıklı bir ömür usulünün (sağlıklı bir diyet, düşük idrar sodyum atılımı, düşük beden kitle indeksi (VKİ) ve artan fizikî aktivite) genetik yüksek tansiyon riskinden bağımsız olarak düşük tansiyon ile bağlantılı olduğu gösterilmiştir.
Ayrıyeten sağlıklı bir hayat üslubunun, tüm genetik yüksek tansiyon risk düzeylerinde daha düşük kalp krizi, felç ve karmaşık kalp hastalıkları riski ile bağlantılı olduğu da ortaya konulmuştur.
YANLIŞ 3: YÜKSEK TANSİYON, YAŞLA BİRLİKTE KAÇINILMAZDIR
Hipertansiyon kaçınılmaz değildir ve yaşlanmanın olağan bir kesimi değildir. Hipertansiyon ileri yaşlarda daha yaygın olmasına karşın, hem orta yaşlı hem de genç yetişkinlerde de görülür.
Hipertansiyon, 18 ila 39 yaş ortasındaki bireylerin yaklaşık yüzde 7.5’ini, 40 ila 59 yaş ortasındaki bireylerin yüzde 33.2’sini ve 60 yaş üstü şahısların yüzde 63,1’ini tesirler.
Yıllar içinde bu artan yaygınlığa karşın, makul ömür stili müdahaleleri yüksek tansiyon geliştirme riskini değerli ölçüde azaltabilir. Genel olarak tuz alımını azaltmak, sistemli antrenman yapmak, sigarayı bırakmak ve sağlıklı beslenmek gerekir.
YANLIŞ 4: YÜKSEK TANSİYON BÜSBÜTÜN TEDAVİ EDİLEBİLİR
Yüksek tansiyonun tedavisi yoktur. Lakin durumu denetim altında tutmanın ve bu durumun sıhhate ziyanlı tesirlerini azaltmanın yolları vardır:
– Alkol tüketmeyin,
– Sağlıklı ve istikrarlı beslenin,
– Sistemli idman yapın,
– Gerilimle başa çıkmayı öğrenin,
– Sigarayı bırakın,
– Sağlıklı bir kiloda olun,
– İlaçlarınızı alın.
YANLIŞ 5: TUZ KULLANMIYORUM, BU YÜZDEN SODYUM HAKKINDA ENDİŞELENMEME GEREK YOK
Dünya Sıhhat Örgütü sağlıklı tansiyon sebviyelerini korumak için günlük tuz tüketiminin 5 gramı geçmemesi gerektiğini belirtmektedir. Global tuz tüketimi önerilen pahanın altına düşerse yılda 2,5 milyon vefatın önlenebileceği kestirim ediliyor.
Lakin tek başına tuz ilavesinden kaçınmak, bu baharatın alımını azaltmada kâfi bir usul değildir. Besin etiketlerini okumaya alışın, çok yaygın ve günlük tüketilen kimi besinlerde ne kadar tuz bulunduğuna şaşıracaksınız.
ABD Hastalık Tedbire ve Denetim Merkezlerine nazaran günlük tuz alımının yüzde 40 kadarı aşağıdaki 10 besinden gelmektedir:
– Ekmek
– Pizza
– Sandviçler
– Salam, sosis ve tütsülenmiş et eserleri
– Hazır çorbalar
– Cips, patlamış mısır ve kraker üzere tuzlu atıştırmalıklar
– Simit
– Tavuk
– Peynir
– Yumurta
Bilhassa çok işlenmiş besinler tuz açısından zengindir. Gazlı içecekler, çikolata, cips, tatlılar, şekerli kahvaltılık gevrekler ve hazır çorbalar üzere besinlerin tüketimi, hieprtansiyon haricinde farklı sıhhat sıkıntılarının gelişmesinde de rol oynayabilir.
Örneğin, 100 binden fazla şahıstan alınan bilgileri içeren bir çalışma, diyette çok işlenmiş besinlerin oranındaki yüzde 10’luk bir artışın, toplam kanser riskinde yüzde 10’dan fazla değerli bir artışla bağlantılı olduğunu bulmuştur.