Kurdaki yükselişi engellemek maksadıyla getirilen muhafazalı TL mevduat hesabının toplamı 28 Ocak 2022 tarihi itibariyle 224.7 milyar lira, hesaplarından dönüşen meblağ ise 72.3 milyar lira oldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan edinilen bilgiye nazaran toplam fiyat içinde 202 milyar lira ile gerçek bireylerin hissesi yüzde 89.9 iken, 22.6 milyar lira ile hukuksal şahısların hissesi da yüzde 10.1 oldu.
BİLDİRİ BEKLENİYOR
Gerçek şahıslar için getirilen kur muhafazalı TL dönüşüm hesapları 11 Ocak 2022 tarihinde şirketler için de getirildi. Daha sonra dövizini bozduran şirketler için vergi avantajı sağlayan düzenleme TBMM gündemine geldi. Resmi Gazete’de 29 Ocak günü yayımlanan 7352 sayılı yasa ile döviz ve hesaplarını kur muhafazalı TL mevduat hesaplarına dönüştüren şirketlere kurumlar vergisi istisnası getirildi. Gelir Yönetimi Başkanlığı da tıpkı gün şirketlerin merakla beklediği uygulamanın nasıl olacağını gösteren bildirim taslağını görüşe açtı. Bildiri taslağında, 4. süreksiz vergi devrine ait beyannamenin verilme tarihine kadar Türk lirasına çevrilen yabancı para hesaplarına ait istisna uygulaması, yabancı paraların devir sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı yararlarına ait istisna, Türk lirasına dönüşüm tarihinde oluşan kur farkı karlarına ait istisna, Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarının devir sonu değerlemesinden kaynaklanan yararlarda istisna, Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarından vade tarihinde elde edilen çıkarlarda istisna, 4. süreksiz vergi periyodundan sonra yani 18 Şubat 2022 tarihinden 31 Aralık 2022 tarihine kadar Türk lirasına çevrilen yabancı paralara ait istisna uygulaması bahislerine açıklık getirildi.
KAPSAM NASIL OLACAK?
Bildirim taslağına nazaran, mükelleflerin 31 Aralık 2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralar ve altın hesaplarıyla 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren (bu tarih dahil) açılacak işlenmiş ve hurda altın hesabı bakiyeleri istisna kapsamında olacak. Kendilerine özel hesap devri tayin edilmiş olan kurumlar vergisi mükellefleri de hangi özel hesap devrine tabi olduklarına bakılmaksızın 31 Aralık 2021 tarihi prestijiyle çıkaracakları bilançolarını dikkate almak suretiyle bu bilançoda yer alan yabancı paralar ve altın hesaplarıyla 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren açılacak işlenmiş ve hurda altın hesabı bakiyeleri hasebiyle bu istisnadan yararlanabilecekler. Yararlarını bilanço aslına nazaran tespit eden gelir vergisi mükellefleri de tıpkı koşullarla bu istisnadan yararlanabilecek. Alacaklar ve verilen avanslar üzere hesaplarda izlenen yabancı paralar bu kapsamda istisnaya husus edilemeyecek.
ÖRNEKLERLE ANLATILDI
Bildiri taslağında verilen bir örneğe nazaran 31 Aralık 2021 tarihi itibariyle bilançosunda 1 milyon olan şirket 14 Ocak 2022 tarihinde 6 ay vadeli ve yüzde 15 faizle hesabını dönüştürmüş olsun. 2 Şubat 2021 tarihinde alınan 1 milyon dolar 4. süreksiz vergi periyodunu ilgilendirdiği için 1 Ekim 2021 tarihli 8.84 ve 31 Aralık 2021 tarihli 12.98 liralık kur dikkate alınacak. Şirketin 4. süreksiz vergi periyodunun son beyan günü olan 17 Şubat 2022 tarihine kadar dövizini TL’ye dönüştürerek muhafazalı TL mevduatta değerlendirdiği için 4 milyon 140 bin lira kur çıkarı için istisna uygulanabilecek. TL’ye dönüşümün 7352 sayılı Kanunun Resmi Gazete’de yayım tarihinden evvel olması istisnadan yararlanmaya mahzur teşkil etmeyecek. Öte yandan, şirketin 31 Aralık 2021 tarihli bilançosunda yer alan 1 milyon dolara ait olarak 1 Ekim 2021 tarihinden evvelki periyotlara ait periyot sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı çıkarları bu istisna kapsamında değerlendirilmeyecek.