Dünyanın en yüksek irtifadaki hava istasyonu endişe verici bir eğilimi ortaya çıkardı: İnsan kaynaklı iklim değişikliği, dünyanın en yüksek dağı olan Everest Dağı’ndaki buzulları eritiyor.
2019’da National Geographic ve Rolex sponsorluğundaki bir keşif gezisinde iklim bilimcilerinden oluşan bir ekip, dağın zirveye çıkışından hemen önce bulunan Güney Col Buzulu‘nun kritik ölçümlerini aldı. Ekip, koşulları izlemek için South Col’da bir meteoroloji istasyonu kurdu ve ayrıca dünyanın çatısındaki iklim değişikliğinin etkilerini değerlendirmek için en yüksek buzuldan yaklaşık on metre uzunluğunda bir buz çekirdeği çıkardı.
Araştırma, 3 Şubat tarihinde Nature Climate and Atmospheric Science dergisinde yayınlandı.
Maine Üniversitesi’nde bir buzulbilimci ve keşif çalışmasının lideri olan Paul Mayewski, basın açıklamasında, “Bu, 2019 NGS/Rolex Everest Dağı Keşfimiz tarafından ortaya atılan, gezegendeki en yüksek buzulların insan kaynaklı iklim değişikliğinden etkilenip etkilenmediğine yönelik büyük sorulardan birini yanıtlıyor” dedi. Mayewski şöyle devam etti: “Cevap net bir evet ve 1990’ların sonlarından beri çok ciddi [etkiler görülüyor].“
Buzul, son birkaç on yılda hafif kar yığınından daha yoğun buza dönüştü ve bu da güneşten daha fazla radyasyon emmesine sebep oldu. Daha fazla ısı, buzulun incelmesine sebep olan daha fazla erime ve süblimleşme (katı suyun su buharına dönüşme süreci) anlamına geliyor.
Araştırmacılar, 25 yılda yaklaşık 50 metrelik bir incelme meydana geldiğini söylüyorlar. Bu da buzulun biriktiğinden 80 kat daha hızlı inceldiği anlamına geliyor. 1990’lardan bu yana yaklaşık 2.000 yıllık buz birikimi kayboldu ve mevcut incelme hızına bağlı olarak, Everest’in buzulları her yıl onlarca yıllık birikmiş buzu kaybetmeye başlayabilir.
Ekip, daha güçlü rüzgarların ve bağıl nemdeki düşüşün de erimede rol oynadığını, ancak buzul kütlesi kaybının çoğundan yükselen hava sıcaklıklarının sorumlu olduğunu belirtiyor. Üç yıl önce, Everest üzerinde çalışan keşif operatörleri, azalan kar ve buz örtüsünün, tırmanışta ölen dağcıların cesetlerini açığa çıkardığını da kaydetti.
Araştırmacılar ayrıca buzulların çok hızlı kaybolduğunu ve bunun önümüzdeki on yıllarda keşif gezicilerinin dağa tırmanma şeklini değiştireceğine de dikkat çekiyorlar. Buzulun karı erimeye devam ettikçe, altındaki sarp ana kaya açığa çıkacak ve bu da dağın zirvesine çıkmayı çok daha zor hale getirebilir; farklı donanım ve bilgiye ihtiyaç duyulmasına sebep olabilir.
Bölgedeki yaklaşık 1 milyar insan, Himalaya sıradağlarındaki buzullardan gelen tatlı su eriyiğine güveniyor. Buzul erimesi şu anda artıyor olsa da, hızla tükenmesi gelecekte bu konuda da sorun yaratabilir ve bölgenin suya erişimi için potansiyel bir tehdit oluşturabilir.
Ayrıca 2019 keşfi sırasında Everest üzerindeki insan etkileri hakkında başka bir bulgu daha bulundu. Bilim insanlarının uzak ve bozulmamış olarak kabul ettiği bir alanda polyester ve naylon da dahil olmak üzere mikroplastikler keşfedildi. Bu mikroplastiklerin muhtemelen giysilerden ve tırmanma iplerinden kaynaklandığı düşünülüyor…