Çavuşoğlu, CNN Türk’te katıldığı canlı yayında Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısına ve gündeme ait soruları yanıtladı.
Ukrayna’nın Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne ait Türkiye’den talebi hakkındaki bir soru üzerine Çavuşoğlu, Mukavelenin, kıyıdaş ve kıyıdaş olmayan ülkelerin savaş gemilerinin Boğazlardan geçişini ve Karadeniz’de kalmalarını, müddet ve limitle ilgili düzenlemeleri açıkça içerdiğini belirtti.
“MONTRÖ’NÜN TÜM KARARLARINI ŞEFFAF BİÇİMDE UYGULAYACAĞIZ”
Çavuşoğlu, Türkiye’nin bugüne kadar Montrö Boğazlar Mukavelesini harfiyen uyguladığını anlatarak, “Bu kurallarda da biz, olağan ki Montrö Muahedesini uygulayacağız. Türkiye’nin taraf olmadığı bir savaş halinde, Türkiye, savaşın tarafı olan ülkelerin gemilerinin geçişine Boğaz’ı kapatabilir. Montrö Mukavelesi’nin 19. unsuru sarih bir halde çok açık.” dedi.
Son gelişmelerin “savaş, çatışma ya da harekat” olarak nitelendirilip nitelendirilmeyeceğine ait ise Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
“BU BİR ASKERİ HAREKAT DEĞİL, ÜLKEDE SAVAŞ HALİ VAR”
“Başlangıçta Rusya’nın bir saldırısı oldu. Fakat biz bunu uzmanlarımızla, askerlerimizle, hukukçularımızla değerlendirdik. Artık bilhassa birçok kentte görülüyor ki, artık bu bir savaşa dönüştü. Yani sokaktaki çatışmalarda, taraflar ortasında adeta bir savaşa dönüştü. Biz bu bahiste bir kanaat getirdik işin doğrusu. Zira taraflar ortasında önemli bir çatışma var. Bu bir askeri harekat değil, süreksiz bir-iki havadan taarruz değil, resmen savaş hali var şu anda ülkede.”
“GEMİ GEÇİŞLERİYLE İLGİLİ BİR İSTİSNA VAR”
Çavuşoğlu, Montrö Mukavelesi’nin 19. unsurunun, savaşın tarafı olan ülkelerin gemilerinin geçişiyle ilgili bir istisna tanıdığını da aktararak, “Nedir bu istisna? Şayet savaş gemisi, savaşın tarafı olan ülkedeki üssüne, bağlı olduğu limana, üsse gidecekse, o vakit bu geçiş engellenemiyor. Burada genel karara bir istisna getiriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Sürecin şeffaf olması gerektiğini vurgulayan Çavuşoğlu, Rusya’nın Karadeniz’deki üslere bağlı gemilerinin Akdeniz’de bulunduğunu belirtti.
Çavuşoğlu, “Tabii burada suistimalin de olmaması lazım. Yani ‘Üsse gideceğim, gemimi demirleyeceğim.’ deyip de Boğaz’dan geçtikten sonra savaşa dahil olmaması lazım. Biz, Montrö’nün tüm kararlarını bu formda, şeffaf bir formda uygulayacağız.” tabirini kullandı.
