Ukrayna ile Rus teknik heyetleri ortasındaki müzakereler bu hafta başında İstanbul’a taşınırken, görüşme öncesi Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski’den kıymetli açıklamalar geldi. Zelenski, Meduza Genel Yayın Direktörü İvan Kolpakov, Dozhd TV Genel Yayın Direktörü Tikhon Dzyadko, Nobel ödüllü Rus gazeteci Dmitry Muratov’un gazetesi Novaya Gazetesi muharriri Mikhail Zygar ve Rus muhalif gazeteci Vladimir Salavyov’un sorularını cevapladı.
Yeni çeşit görüşmeler öncesinde Rus muhalif medyasına demeç veren Zelenski, sürecin kuvvetli geçeceğine işaret etti. “6 unsurdan 4’ü üzerinde mutabakat sağlandı” tarafındaki açıklamaların çeviri yanılgısı nedeniyle gerçekleri yansıtmadığını vurgulayan Volodimir Zelenski özetle şunları söyledi:
GÜVENLİK GARANTİLERİ
“Bizim görüşme gündemimizde Ukrayna’nın silahlardan arındırılması ve milliyetçi ögelerden temizlenmesi üzere bir hususumuz yok. Zira bunu, başından beri anlamsız buluyoruz. Ukrayna’nın tarafsızlığının da yer aldığı güvenlik garantilerine gelince, Rusya’ya verilecek garantiler Ukrayna için de geçerli olmalı. Bunun da Ukrayna halkına referandum ile sunulması gerekiyor. Ayrıyeten mutabakata garantör olacak üçüncü ülkelerin meclislerinde de bu kararların onaylanması gerekiyor. Bu süreçlerden sonra garantiler, Rusya ile Ukrayna ortasında imzalanmalı. Güvenlik garantileri ve tarafsızlık, nükleer silahı olmayan bir devlet statüsü. Biz buna hazırız.
LİSAN ÖZGÜRLÜKLERİ
Lisan özgürlükleri konusuna gelince, Ukrayna, Rusya ile ve hatta tüm komşularıyla karşılıklı kültür mutabakatları yapmaya hazır. Müzakerelerin en kritik bahisleri olan Kırım ve Donbas sıkıntılarına gelince, Rusya çabucak ateşkes ilan ederek, askeri güçlerini de 24 Şubat sabahı bulundukları pozisyona çekmeli. ‘Ukrayna’dan büsbütün çıksınlar’ diyemiyorum, zira bu, Üçüncü Dünya Savaşı’nı tetikler. Ateşkes ve birinci pozisyona çekilme sonrasında güçlü Kırım ve Donbas problemleri müzakereye açılmalı.
REFERANDUM KONUSU
Hazırlanacak taslak mutabakat, Ukrayna’da bir iki ay içinde yapılacak referandum ile halkın görüşü alındıktan sonra geçerli olabilir. Ukrayna’nın egemenlik ve toprak bütünlüğü bizim için temeldir.” Moskova, Zelenski’nin bu açıklamalarının Rusya’da yayımlanmasına yasak getirdi. Bu ortada Rusya’da son muhalif gazete Novaya da kapandı.
BİLGİ NOTU
Zelenski, röportajdaki “Rusya, Ukrayna’dan büsbütün çıksın diyemiyorum. Zira bu Üçüncü Dünya Savaşı’nı tetikler” kelamları ile 2014’te Rusya tarafından ilhak edilen Kırım ile o vakitten beri üçte biri Rusya yanlısı ayrılıkçıların kontrolünde olan doğudaki Donbas bölgesindeki statükoyu kastetti.