UKRAYNA bir taraftan Rus ordusuna karşı koymaya, başka yandan iktisadını ayakta tutmaya çalışıyor. Ülkenin batı ve orta kısımlarında günlük hayat “yarı normal” halde sürüyor. Geçen hafta çiftçiler şeker pancarı ve mısır ekimine başlayarak dönemi açtı. Hürriyet’in sorularını yanıtlayan Ukrayna İktisat Ombudsmanı Roman Waschuk, “Ülke iktisadı savaş baskısı altında bile epeyce sağlam ve esnek olduğunu gösterdi. Örneğin bankacılık sistemi hâlâ çalışıyor, para stabil” diye konuştu.
RADİKAL TEDBİRLER ALINDI
Hükümetin ekonomiyi işler tutmak için tedbirler aldığını anlatan Waschuk, temelde askeri ve insani yardımların ülkeye girişini kolaylaştırmak amaçlansa da gümrük prosedürlerinin radikal biçimde sadeleştirildiğini söyledi. Küçük ölçekli işletmeler için vergi yükümlülüğünün kaldırıldığını da söz eden Waschuk, “Ukrayna olağanda bireyler ve şirketlerin vergi vermekten kaçındığı bir ülkeydi. Artık alternatifin Putin ve Rusya diktatörlüğü olduğunu görenler istekli vergi veriyor” dedi.
Ukrayna ombudsmanı Roman Waschuk (solda), Muhammed Kafadar’ın çevrimiçi sorularını yanıtladı.
ÇELİK FABRİKALARI AÇILIYOR
Ukrayna’nın orta bölgelerindeki işletmelerde faaliyetlerin tekrar başladığını anlatan Waschuk şöyle konuştu: “Hükümet bilhassa Krivii Rih üzere kentlerde gelecek hafta üretime yine başlanması için çelik sanayisi ile temas halinde. Ayrıyeten işletmelerin doğu sonundan daha batı bölgelere taşındığını da görüyoruz. Örneğin (Alman şirketi) Bosch, araba kesimi üreten tesislerini ülkenin batısındaki Ivano-Frankivsk’e taşıyor.”
TRAKTÖR İTHALATINA TAKVİYE
Waschuk, Lviv gümrüğünün geçen hafta ithalat-ihracat aktivitesinde artış bildirdiğini de aktardı. Bilhassa ekim döneminin başlamasıyla traktör kesimlerinin ithalatına yönelik tedbirler alınmış. Öte yandan savaşta en ağır yıkımın yaşandığı Mariupol’deki durum farklı. Avrupa’nın en büyük demir-çelik fabrikalarından Azovstal’ın ağır formda hasar aldığını vurgulayan Waschuk, “Mariupol’deki demir fabrikaları için durum yeterli değil. Bu tesisler bir sefer durdu mu tekrar üretime geçirmek neredeyse imkânsız” dedi.
Güneydeki Odesa ve Mikolayiv limanlarının Ukrayna iktisadı için kıymetine dikkat çeken Waschuk, “Ukraynalı üreticilerin yeni lojistik yollar bulmalarına yardım ediyoruz. Yapılacak rastgele bir barış muahedesi kesinlikle Ukraynalıların Odesa ve Mikolayiv limanlarına erişimini garanti altına almalı” sözlerini kullandı.
‘TÜRK ŞİRKETLERİ GERİ DÖNECEKTİR’
Ukrayna hükümetinin savaş sonrası tekrar inşa için de çalışmaya başladığını anlatan Waschuk, “Yeniden inşa süreci tüm bölge için fırsat olabilir. Türk şirketleri Ukrayna’nın altyapı inşasında kilit aktördü. Şurası güçleri ve paralarını savaş yüzünden kaybetmiş olsalar bile ortaya çıkacak fırsatlar nedeniyle geri döneceklerdir” dedi. Savaştan ziyan gören şirketlerin Rusya’dan tazminat talep edip edemeyeceğine ilişkinse, “Kesinlikle bunu yapmak isteyeceklerdir. Savaşı bitirecek rastgele bir mutabakat Rusya’nın yaptıklarının sorumluluğunu kabul ettiği bir maddeyi içermeli” dedi. Tazminat sürecinin nasıl işleyeceğine dair bir rehber hazırlamakta olduklarını ekledi. Savaştan evvel Ukrayna’da yaklaşık 700 Türk şirketi faaliyet gösteriyordu. Bu firmaların toplam yatırımları ise 15 milyar dolar düzeyindeydi.