Los Angeles’ta yaşayan bayan ressam Zhenya Gershman, Anadolu Ajansı(AA) foto muhabiri Wolfgang Schwan‘ın Ukrayna’nın Harkiv kentinde çektiği; memleketler arası medyada geniş yer bulan, başı sargılı ve yüzü kana bulanmış öğretmen Olena Kurilo’nun fotoğrafını internette görüp tabloya aktarmasının bu kadar ses getireceğini hayal dahi edemediğini belirtti.
Ukrayna’daki savaşın sembolü haline gelen fotoğrafa ulaşma kıssasını ve sonrasını AA muhabirine anlatan ABD’li ressam, Google arama motoruna ‘Ukrayna’, ‘savaş’ ve ‘kurban’ sözlerini yazıp görsellerde aradığını tabir etti.
“GÖZLERİ KONUŞUYORDU”
Karşısına direkt Schwan’ın çektiği bu fotoğrafın çıktığını söyleyen Gershman, “Daha birçok fotoğraf vardı fakat beni yolumda durduran bu oldu. Daha fazla aramama gerek yoktu. Gözlerinizi kaçırmadan ona bakmak zordu ve kim bu türlü bir dehşetle samimi bir portre yapmak ister diye sormak isteyebilirsiniz. Gözleri konuşuyordu, ben onlara ‘konuşan gözler’ diyorum. Sözün tam manasıyla benimle konuştular ve lütfen beni boyayın dediler. Tereddüt etmeden aletlerimi, fırçamı aldım ve gece boyunca boyayarak tek seferde, hiç orta vermeden onu tamamladım.” dedi.
Bitirdiği tabloyu AA foto muhabiri Schwan ile paylaştığını belirten ressam, hislerini, “Bu rastgele birimizin başına gelebilirdi ve ben olsaydım, öfke ve intikam duygusu yaşıyor olurdum. Bunu onun gözlerinde görmedim, beni büyüleyen de buydu. Gözlerinde gördüğüm kolay bir soruydu: Bana yardım et.” kelamlarıyla tabir etti.
Gershman, “Fırçalarımın savaşmak için kullanılabilecek bir alet olduğunu hissettim. Bu, benim bir halde şiddet içermeyen savaşma tekniğim ve bir şeyler yaparak Ukrayna’ya bağlılığımı göstermem gerektiğini biliyordum. Bir master planım yoktu. Bunu neden yaptığımı bilmiyordum lakin hislerimi söz etmenin tek yolu da buydu.” diye konuştu.
“1 DOLARLIK BİRİNCİ TEKLİFE 5 SIFIR DAHA EKLENECEĞİNİ ASLA BEKLEMİYORDUM”
Birinci şahsî standını 14 yaşındayken Rusya’nın St. Petersburg kentinde açan ve ABD’nin California eyaletinde fotoğraf sanatı üzerine yüksek lisans yapan Gershman, müzayedede birinci teklifin 1 dolar olduğunu görünce bir müddetliğine hayal kırıklığı yaşadığını lisana getirdi.
Gershman, “Ancak teklif süratle yükselmeye başladı. Müzayedeyi kaç kişinin desteklediğini ve teklif verdiğini görmek bir zevkti ve 1 doların yanına beş sıfır daha ekleneceğini ve toplam 100 bin dolara satılmasını asla beklemiyordum.” sözlerini kullandı.
ABD’li ressam, tablosunun açık artırmada satılıp gelirin Ukrayna’ya gönderilebileceği fikrini fotoğrafçı ve aktivist arkadaşı Adrian Roup’un verdiğini, onun reklamcı kuzeni Julian Roup’un da bu iş için Heritage Auction müzayede konutunu ayarladığını belirtti.
Gershman, kendilerine düşen primi de almayıp tüm gelirin Ukrayna Kızılhaç Derneğine ulaşmasını sağlayan müzayede konutunun yöneticisi Nancy Valentina’nın da fotoğrafı çeken AA foto muhabiri Wolfgang, Adrian Roup ve Julian Roup kadar teşekkürü hak ettiğini vurguladı.
“Ben bir sanatçıyım ve birebir vakitte bir eğitimciyim. Sanatın kendinize saklayabileceğiniz bir şey olmadığına lakin paylaşılması, öğretilmesi ve teşvik edilmesi gerektiğine sahiden inanıyorum.” diyen Gershman, bir sanatkarın kendini söz edebilmesi için özgür bir ülkede yaşaması gerektiğine inanan bir ailede yetiştiğini, Rusya’nın başşehri Moskova’da doğduğunu ve ailesiyle ABD’ye göç ettiklerini anlattı.
Köklerinin Ukrayna’ya dayandığını belirten ABD’li sanatçı, Ukrayna’nın Luhansk bölgesinde doğan büyükbabası Mihail Matusovsky’nin tanınmış bir şair olduğu, birçok şiirinin bestelendiğini söyledi.
Luhansk’ta büyükbabası Matusovsky ismine açılan bir müzenin varlığından da kelam eden Gershman, “Rusya’nın, Ukrayna’ya karşı başlattığı savaşta haksız olduğunu ve net olarak Ukrayna halkının yanında durduğunu” söz etti.
“BENİM VAZİFEM FIRÇAMLA, GİTMEYİ SEÇTİĞİM GÜZELLİĞİ GERÇEKLEŞTİRMEK”
Sanatın bir maksat uğruna yapıldığına, onun diğerleriyle paylaşılarak bir ilham aracına dönüştürülmesi gerektiğine inandığını lisana getiren Zhenya Gershman, “Başkalarına ilham vermek, yaptığım işin özü. Benim vazifem fırçamla, gitmeyi seçtiğim uygunluğu gerçekleştirmek.” dedi.
Rusya’nın Ukrayna tarihiyle ilgili yorumlarına katılmadığını söyleyen ABD’li sanatçı, “Rus sömürgeciliğin ezici bir geçmişi var. Ermenistan, Gürcistan, Letonya, Estonya üzerinde hak tez ediyor. Ukrayna üzere bunların birden fazla Rusya tarihinden önceye uzanan varlıklı geçmişe sahip ülkeler. Rusya için bu bir utanç vesilesidir. Rusya’da artık yaşamasam da hala kendimi sorumlu hissediyor ve bu adaletsizliğe karşı gayret etmem gerektiğini düşünüyorum.” değerlendirmesini yaptı.
Rastgele bir ırktan yahut dinden birine yapılacak her türlü şiddete karşı olduğunu belirten Gershman, Ukrayna’da yaşananların vahim olduğunu, “kime, nasıl yardım edilmesi gerektiğine dair hiçbir soruya yer bırakmadığını” savundu.
TÜRKİYE’NİN BARIŞ GAYRETLERİNE VE AA’YA TEŞEKKÜR
“Zorbalığa karşı durmaktan ve yardım etmekten korkmayan her ülkeyi alkışlıyorum. Bunu her ülkede yaptığı için Türkiye’yi alkışlıyorum. Bu yüzden yardım etmeye çalışan herkesi ve her ülkeyi alkışlıyorum.” diyen ressam Gershman, Moskova’ya karşı en güçlü çaba sisteminin “daha güçlü ekonomik yaptırımlardan” geçtiğini, Rusya’nın milyarlarca dolarlık silahla Ukrayna’daki savaşı finanse etmesinin, sattığı petrolle mümkün olduğunu argüman etti.
Gershman, yağlı boya tabloya çevirerek Ukrayna halkına 100 bin dolarlık bir takviyeye dönüşen çalışmasının, AA foto muhabiri Schwan’ın çektiği fotoğraf sayesinde mümkün olduğunu belirtirken kurumsal müsaadeler konusunda kendilerine yardımcı olan AA idaresine de şöyle teşekkür etti:
“Anadolu Ajansına daha birinci günden cömert davrandıkları için teşekkür etmeliyim ki bu, bir öteki mucizeydi. Tüm tanıtımlarda kullanmak için görselin telif hakkına sahip olmamıza müsaade verdiler. ‘Hayır’ deselerdi, bu kadar tanıtım yapamazdık. Bu, bir savaş devam ederken herkesin görmesi gereken bir görselin sahiplenilmemesi, fiyatsız olması gerektiğine inanan bir ruh yapısıyla mümkündür. Anadolu Ajansına kalbimin derinliklerinden teşekkür ederim.”
ABD’li sanatçı ayrıyeten, Ukraynalı öğretmen Olena Kurilo’nun, yüzü kana bulanmış ve başındaki sargılarla, insanların savaşlardan nasıl etkilendiğinin ispatı üzere duran fotoğrafının ve ona bakarak çizdiği tablonun büyük bir harekete dönüştüğünü ve bunu, “Mermilerin Üzerindeki Fırçalar” diye isimlendirdiklerini kaydetti.
AA’NIN FOTOĞRAFI RUSYA VE UKRAYNA SAVAŞININ UNUTULMAZ KARESİ OLDU
AA foto muhabiri Wolfgang Schwan’ın, Ukrayna’nın Harkiv kentinde 25 Şubat’ta çektiği ve savaşın simgesi haline gelen Olena Kurilo’nun fotoğrafı, dünya çapında sayısız medya kuruluşunun ilgisini çekmişti.
The Guardian, The Times, The Sun, Independent ve Bild başta olmak üzere birçok memleketler arası gazetede birinci sayfadan kullanılan AA’nın fotoğrafı, CNN, BBC üzere milletlerarası televizyon kanallarına ilişkin haber sayfalarında da geniş yer bulmuştu.
ABD’deki Heritage Auctions’ta açık artırmaya çıkan “First Face of War: Intimate Portrait of Ukrainian Teacher, 2022” (Savaşın Birinci Yüzü: Ukraynalı Öğretmenin Samimi Portresi) isimli tablodan elde edilen 100 bin dolarlık gelirin tamamının Ukrayna Kızılhaç Derneğine bağışlanmıştı.
