Her yıl yüzlerce kişi nefes borularına takılan cisim ve besinler nedeniyle hayatını kaybediyor.
Boğulma durumuna karşı geliştiren Heimlich hareketi ise bu manada büyük kıymet taşıyor.
Ankara Kent Hastanesi Acil Tıp Kliniği Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, nefes borusunun yabancı bir cisimle tıkandığı durumlarda Heimlich manevrası tekniğiyle şahısların hayatının kurtarılabildiğine işaret etti.
Oğuztürk, okul ve restoran üzere yerlere bilgilendirici afişler asılması teklifinde bulundu.
Bebek ve çocuklarda sık görülüyor
AA muhabirine açıklama yapan Oğuztürk, nefes borusunun yiyecek yahut yabancı bir cismin kaçmasıyla tıkandığı olayların her yaşta olabildiğini fakat çoğunlukla bebek ve çocuklarda görüldüğünü söyledi.
Hayati risk taşıyor
Nefes borusu tıkanmalarının, bebeklerde çoğunlukla küçük cisimleri ağza götürme eğilimi, yetişkinlerde ise süratli yemek yeme yahut yerken konuşma nedeniyle meydana geldiğini belirten Oğuztürk, bunun da hayati risk taşıdığına dikkati çekti.
Kısmi ve tam tıkanıklık olarak ikiye ayrılıyor
Oğuztürk, teneffüs yolundaki tıkanmaların “kısmi” ve “tam” olarak ikiye ayrılabileceğini lisana getirerek, “Kişi rahat konuşamıyor lakin meşakkatini sözlerle ifade etmeye ve öksürmeye çalışıyorsa bireyde kısmi tıkanıklık vardır. Şayet kişi konuşamıyor ve nefes alamıyorsa, kişinin rengi morarmaya yüz tutan bir sürece girmişse ve kişinin boynunu elleriyle tuttuğu düşünceli bir süreç varsa bireyde tam tıkanıklık durumu kelam hususudur.” bilgisini paylaştı.
Evvel vurmak, kurtarılamazsa Heimlich hareketi yapmak gerekiyor
Kısmi tıkanıklığı olan şahısların süratle öksürmeye teşvik edilmesi gerektiğini anlatan Oğuztürk, şu sözleri kullandı:
“Kişi öksürükle yabancı cismi atmayı başarabilir lakin bu cismi atamıyorsa şahısta tam tıkanıklık oluşabilir. O yüzden şahsa süratlice müdahale edilmesi gerekir. Öncelikle kişinin sırtına, iki kürek kemiğinin ortasına beş sefer elimizin ayasıyla süratli formda üst hakikat süpürme hareketiyle vurarak yabancı cismin çıkmasını sağlamamız gerekiyor. Şayet bununla yabancı cismi çıkarmayı başaramazsak Heimlich manevrasını yapmamız gerekir.”
Heimlich hareketi nasıl yapılmalı
Oğuztürk, yaklaşık 50 yıldır tüm dünyada uygulanan Heimlich manevrası sayesinde bugüne kadar yüz binlerce insanın hayatının kurtulduğuna dikkati çekerek, uygulamayı şöyle anlattı:
“Heimlich manevrasını uygulamak için öncelikle kişinin ardına geçiyoruz. Bir elimizi yumruk haline getiriyoruz ve bu elimizi kişinin göbek çukuru ile iman tahtası ortasındaki bölgenin orta noktasına yerleştiriyoruz. Öbür elimizle de yumruk yaptığımız elimizi kavrayıp üste ve içeriye gerçek baskı uygulayacak formda hareket yapıyoruz. Bu süreci de 5-6 kere tekrar ediyoruz.”
“Tek başına olduğunda da uygulanabilir”
Kişinin nefes borusunun tıkandığı anda yanında ona yardım edecek öbür birinin bulunmayabileceğine işaret eden Oğuztürk, “Eğer tek başınaysanız ve soluk borunuza yemek ya da yabancı bir cisim kaçtıysa etrafınızdaki bir sandalyenin art tarafına geçip, sandalyenin sırtlık kısmını Heimlich manevrasının uygulanması gereken bölgeye bastırarak basınç uygulayabilir ve yabancı cismi atabilirsiniz.” diye konuştu.
Oğuztürk, Heimlich manevrasının her yaştaki bireye uygulanabildiğini lisana getirerek, şunları kaydetti:
“Soluk yoluna yabancı cisim kaçan bir bebekse evvel bebeği kolumuzun üstüne yatırmalıyız ve ağzının içinde yabancı cismin gözüküp gözükmediğini denetim etmeliyiz. Şayet gözüküyorsa serçe parmağımızla ağız içinden onu çıkartabiliriz lakin gözükmüyorsa bebeği yüzüstü kolumuzun üstüne yatırarak öncelikle sırtına 5 sefer yavaşça vuruyoruz. Şayet bu uygulamadan sonuç alamazsak bebeği Heimlich manevrası için kolumuzun üstüne sırtüstü yatırıyoruz. Heimlich uygulaması için göbek çukuru ile iman tahtası ortasındaki bölgeye iki parmağımızla içeri ve üst hakikat basınç uyguluyoruz.”
Prof. Dr. Oğuztürk, bu uygulamayla eş vakitli olarak profesyonel sıhhat dayanağı almak için 112 Acil Davet Merkezi’nin de aranması gerektiğini hatırlattı.
“Ne yapacağınızı bildiğinizde rahatlıkla hayat kurtarabilirsiniz”
Heimlich manevrasının hakikat biçimde öğrenilmesinin akabinde herkes tarafından uygulanabileceğini vurgulayan Oğuztürk, şöyle devam etti:
“Nefes borusunun tıkanması günlük hayatta her an karşımıza çıkabilecek bir sorun. Bu durumda ne yapacağınızı bildiğinizde nefes alamayan kişinin hayatını rahatlıkla kurtarabiliyorsunuz. Bu manada Heimlich manevrasının topluma lanse edilmesi gerekiyor. Bu yüzden toplu yiyip içilen restoran üzere yerlerin uygun alanlarına afişler asılarak yahut okullarda revir ve sınıfların bir köşesinde Heimlich manevrasının nasıl yapıldığını anlatan görseller konularak bireyler bilinçlendirilebilir. Halkın bu biçimde bilinçlendirilmesi iddia edemeyeceğimiz kadar yararlı olacaktır.”
Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, nefes borusu tıkanmalarında acil müdahalenin 3-4 dakika içinde yapılması gerektiğinin altını çizerek, “Tıkanmalarda, 3-4 dakika içinde cisim çıkarılamazsa beyinsel kasvet yaşanan bir süreç yahut mevt meydana gelebiliyor.” ikazında bulundu.
