Türkiye yollarındaki elektrikli araç sayısı her gün artıyor. Akaryakıt fiyatlarının son bir yılda iki kat artması ise tüketiciyi elektrikli araçlara daha çok yaklaştırıyor. O denli ki, geçtiğimiz yıl Türkiye’de 2 bin 846 adet yüzde 100 elektrikli araç satılırken, 2022’nin sadece ocak-mart devrinde satılan elektrikli araç sayısı 1.073 adet olarak kayıtlara geçti. Başka yandan, kent içinde ve kentler ortası yol güzergâhlarında özel şirketlerin kurduğu şarj istasyonlarının sayısı da her geçen gün artıyor. Türkiye’de şu anda ortalama 4 bin şarj istasyonu bulunurken, bu istasyonların bin 500’ünü özel kullanım yani tüketicilerin konut yahut işyerlerine kurduğu istasyonlar oluşturuyor. Bilhassa son birkaç ayda mesken ve işyerlerine kurulan şarj istasyonlarına tüketicilerden büyük ilgi var. Zira, şu anda bir arabası en uygun fiyatla hareket ettirmenin tek yolu konuttan şarj etmek. Ortalama bir elektrikli araçta 60 kWh batarya kapasitesi bulunuyor. Bu da yaklaşık 350 kilometrelik bir menzil manasına geliyor.
ORTALAMA 400 KWH
Kent içinde kullanılan bir arabanın ayda ortalama 2 bin kilometre yol yaptığı düşünüldüğünde bu da ayda yaklaşık 400 kWh’lik bir güç tüketimi demek oluyor. Konuttan şarj tercih edildiğinde 400 kWh’lık tüketim şimdiki güç fiyatlarıyla hesaplandığında, 1.89 TL’den (mesken aboneleri için 240 kWh üzeri fiyatlandırma) aylık 756 TL üzere hayli avantajlı bir fiyat ortaya çıkıyor. Tıpkı aracı işyerinden şarj etmenin maliyeti ise 2.74 TL’den (işyerleri için 900 kWh üzeri fiyatlandırma) 1.096 TL. Alışılmış ki, bu fiyatlar güç ölçüsü, vakti ve kullanılan tarifeye nazaran değişiklikler gösterebiliyor. Fakat, bu durum elektrikli arabaya en uygun gücün mesken ve işyerlerinden sağlandığı gerçeğini değiştirmiyor.
AKARYAKIT 5 KATI DEĞERLİ
Birebir şartlar içten yanmalı akaryakıtlı bir motor için geçerli olduğunda artan akaryakıt fiyatlarının da tesiriyle aylık kullanım maliyeti 5 kat artıyor. Örneğin, 45 litre depoya sahip bir akaryakıtlı arabanın deposu şu anda 915 TL’ye doluyor. Kelam konusu arabanın şehirçinde ortalama 500 kilometre uzaklık kat ettiği göz önüne alındığında tüketicinin cebinden çıkan aylık yakıt masrafı 3 bin 660 TL’ye ulaşıyor. Öte yandan, elektrikli araç sahipleri kent içi ve kentler ortası yollarda bulunan özel şarj istasyonlarını da yaygın formda kullanıyor. Bu istasyonlardan dolum fiyatı; yatırım, çalışan ve servis maliyetlerinden dolayı meskenden kullanım fiyatlarından 2.5 ila 3 katı daha fazla. Buna karşın, bunlar DC (hızlı şarj) imkânı sunduğu için uzun yollarda elektrikli araç kullanıcılarının en çok başvurduğu prosedür ortasında yer alıyor. Uzmanlar, Türkiye’deki elektrikli araç şarj imkânlarının çoğalmasıyla şoförlerin mesken ve işyerlerinde kendi istasyonlarını, uzun seyahatlerde ise DC istasyonları yaygın olarak kullanacağını belirtiyor.
756 TL
Konuttan şarj edilen elektrikli arabanın aylık güç masrafı
1.096 TL
İşyerinden şarj edilen elektrikli arabanın aylık güç masrafı
3.660 TL
Akaryakıtlı arabanın aylık yakıt masrafı
ÖZEL İSTASYON 17 BİN 500 TL
Elektrikli araçları konut tipi prize bağlayıp şarj etmek mümkün lakin uzmanlar bu sistemi sağlıklı bulmuyor. Pekala, mesken yahut iş yeri kullanımına uygun şarj istasyonu kurmanın bedeli ne kadar? Hususla ilgili sorularımızı yanıtlayan Şiddetli Energy Solutions (ZES) yetkililerine nazaran, şu anda müstakil bir mesken için istasyon maliyeti ortalama 1.000 +KDV (17 bin 500 TL), şayet ortak kullanım düşünülürse de 4 istasyonun suram maliyeti ortalama 4.000 dolar+KDV’yi (70 bin TL) buluyor. ZES uzmanları, aygıt konseyimi olmadan priz yoluyla şarj etmenin, şarj müddetini bir tam güne çıkarabileceğini belirtirken, araca ve meskene ziyan verebilecek güvenlik risklerine karşı uyarıyor. Bu nedenle elektrikli araçları şarj etmek için ‘eve özel bir suram olmadıkça’ konutta muhakkak kapasitedeki elektronik aygıtlar için olan prizler üzerinden şarj gerçekleştirmenin riskli olduğunun altını çiziyor.