Rusya’nın Ukrayna’ya sürdürdüğü ataklar nedeniyle ülkede hem siyasi hem de ekonomik olarak büyük bir kriz yaşanıyor. Akınların akabinde batılı devletler başta olmak üzere dünya genelinde Rusya’ya yönelik yaptırım kararları alırken çok sayıda Rus oligarkın vefatları büyük kuşku uyandırıyor. Hayatını kaybeden oligarklar, Rusya’nın petrol ve doğal gaz kesiminde yer alan isimler olmasıyla dikkat çekiyor.
ÖLÜMLERİN SAVAŞLA İLGİLİSİ TARTIŞILIYOR
İntihar eden yahut öldürülen kimi Rus oligarklar Kremlin’e yakınlığıyla tanınıyor. Ölen birçok oligarkın, birbiriyle alakalı güç şirketlerinin yöneticisi olması hem Rus basınında hem de dünya kamuoyunda Rus oligarkların vefatlarına yönelik kuşkuları arttırıyor. Avrupa Psikoterapistler Derneği üyesi Rus tabip Ekaterina Trofimova, Rus oligarkların birçoğunun Rus güç şirketlerinde misyon yapmasına dikkat çekti. Rusya’nın Ukrayna operasyonlarında en çok güç firmalarında ve iş dünyasında baskı oluşturduğunu hatırlatan Trofimova, “Bir insanın yaşadığı en ağır gerilimlerden biri, hiçbir şeyi etkileyemeyeceğimiz bir durumla karşılaştığımızda yaşadığımız gerilimdir. Bir çaresizlik duygusu var. Ve sonra beşerler güçlerini ve aktivitelerini direkt kendi güçlerinde olana yönlendirirler. Ve değiştirilmesi gerekmeyen şeyleri değiştirmeye çalışırlar“ dedi.
YALNIZCA 1 GÜN SONRA İNTİHAR ETTİ
Rusya’nın Ukrayna’ya 24 Şubat’ta başlattığı askeri operasyonların çabucak öncesinde birinci vefat haberi Rus petrol şirketi Gazprom’un üst seviye yöneticisi Leonid Şulman’dan geldi. 60 yaşındaki Şulman’ın Leninsky Bölgesi’ndeki 500 bin dolarlık 3 katlı yazlığının bir odasında intihar ettiği açıklandı. Şulman’ın meskeninde bulunan notta Şulman’ın bacağındaki ağrıdan nedeniyle yaşadığı ezaları anlattığı tabir edildi. Şulman’ın 1 yıl evvel karısından ayrıldığı, çocuğu ve ailesiyle başka bir ömür sürdüğü kaydedildi.
Rusya’nın 24 Şubat’ta başlattığı Ukrayna hücumlarından 1 gün sonra ise Gazprom’un üst seviye yöneticisi olan 61 yaşındaki Alexander Tyulyakov’un öldüğü açıklandı. 1999 yılından beri Gazprom yöneticisi olan Tyulyakov’un konutunun garajına kendisini astığı duyuruldu. Bu intihar sırasında Tyulyakov’un bir mektup bıraktığı öğrenilirken bu mektubun içeriği kamuoyu ile paylaşılmadı.
RUS İSTİHBARATI TEZİ
Rusya’nın Ukrayna’ya hücumlarında 1 ay sonra Rusya’nın Nijniy Novgorod kentinde faaliyet gösteren MedStom isimli tıbbi gereç üreten şirketin 43 yaşındaki sahibi Valisiy Melnikov’un, 41 yaşındaki karısı, 10 ve 4 yaşındaki çocuklarını öldürdükten sonra intihar ettiği kaydedildi. Geçtiğimiz yıl 2 milyon rubleden fazla (208 milyon dolar) net karla Rusya’nın en büyük şirketlerinden biri olan MedStom’un sahibi Valisiy Melnikov’un alkol, sigara ve uyuşturucu unsur kullanmadığı, sessiz ve sakin bir hayat sürdüğü söz edildi. Valisiy Melnikov’un, Nijniy Novgorod kentindeki Rus zenginler için inşa edilen bir sokakta bulunan konutunda, evvel karısı ve çocuklarını silah ve bıçakla öldürdüğü akabinde da silahıyla intihar ettiği açıklandı. Fakat, bu vefat ile ilgili hem Rus hem de dünya basını olayın kolay bir cinnet ve intihar olayı olmadığını argüman ederek intiharın gerisinde Rus istihbaratı olduğunu tez etti.
İNGİLTERE’DE MEYYİT BULUNDU
Batılı ülkelerin Rusya’ya ve Rus iş beşerlerine yönelik ekonomik yaptırımları devam ederken 2000’li yılların başından beri İngiltere’de yaşayan Ukrayna doğumlu petrol ve doğal gaz zengini Rus oligark Mikhail Watford’un, Surrey kentindeki meskeninde kendisini astığı kaydedildi. İngiliz polisinin, petrol rafinerisi ve doğal gaz şirketi sahibi Watford’un mevtini “Şüpheli ölüm” olarak tanımladığı aktarıldı. Lakin, büyük bir servet sahibi olan Watford’un kesin mevt nedeniyle ilgili daha sonra rastgele bir bilgi paylaşılmadı. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in iktidarının çabucak başlarında servetine servet katan Watford’un vefatının gerisinden birçok spekülasyon ortaya atıldı.
AİLESİNİ VE KENDİNİ ÖLDÜRDÜ
Mikhail Watford’un vefatından bir müddet sonra öbür Rus oligarklar üzere güç dalında yer alan bir ismin daha öldüğü açıklandı. Rus petrol şirketi Gazprom’un eski yöneticilerinden ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’e yakınlığıyla tanınan Rus oligark Vladislav Avayev 19 Nisan’da, Moskova’daki meskeninde dehşet saçtı. Avayev evvel 47 yaşındaki eşi Yelena Avayev’i akabinde 13 yaşındaki kızı Mariya’yı silahıyla vurduktan sonra intihar etti. Rus polisi, Gazprom’dan ayrıldıktan sonra RT-Carbon isimli bir şirket açan Avayev’in intiharı ve işlediği cinayetlere ait hiçbir açıklama yapmazken Rusya’da Avayev’in, karısı tarafından sürücüsü ile aldatıldığı sav edildi. Bir diğer teze nazaran ise, Avaev ve karısının 13 yaşındaki kızlarının geleceği için daima tartıştığı ve benzeri bir tartışma üzerine Avaev’in hudut krizleri geçirerek evvel ailesini katletti akabinde da intihar etti. Üçüncü bir teoriye nazaran de Rusya’nın Ukrayna’ya operasyonlarını eleştiren Avaev ve ailesi Rus istihbaratı tarafından öldürüldü.
HALA KUŞKULU
Rus oligarkların mevt haberinin bir öbür adresi İspanya oldu. İspanya’nın Katalonya Bölgesi’ndeki Girona kentinin Lloret De Mar kasabasında, Nisan ayı sonlarına yaklaşırken 55 yaşındaki Rus iş insanı Sergey Protosenya ve ailesi lüks villasında meyyit bulundu. 1997 ile 2015 tarihleri ortasında Rus Novatek güç şirketinin başında misyon yapan Sergey Protosenya daha sonra emekliliğe ayrılarak Fransa’nın güneyinde satın aldığı malikanede ailesiyle birlikte yaşıyordu. İspanya polisinin, Paskalya tatili için İspanya’da tatil yapan ailesine ulaşamayan Sergey Protosenya’nın 22 yaşındaki oğlu Fedor’un ihbarı üzerine Protosenya ailesinin kaldığı villada dehşetle karşılaştı. Teze nazaran, Sergey Protosenya karısı ve kızını evvel baltayla öldürdü akabinde kendisini verandaya asarak intihar etti. İspanya polisi bu kuşkulu olay için saklılık kararı alırken 400 milyon serveti olduğu söz edilen Sergey Protosenya’nın ve ailesinin mevti hem Rusya’da hem de İspanya’da tekrar Rus istihbaratıyla alakalı spekülasyonlara neden oldu. Fedor Protosenya ise Rus istihbaratını gaye gösterdi.
YÜKSEK BİNANIN ÇATISINDA BULUNDU
Rusya’nın başşehri Moskova’da, Rusya’nın en ünlü restoran zincirlerinden olan Karavaev Kardeşler’in 45 yaşındaki kurucusu Vladimir Lyakishev çok katlı bir binanın çatısında öldürülmüş olarak bulundu. Lyakishev’in karısı, eşi ile alkol aldıktan kısa bir mühlet sonra bir anda konuttan ayrıldığını 2 saat sonra eşinin vurulmuş olarak bulunduğunu açıkladı. Lyakishev’in eşi, sözünde Lyakishev’in daha evvel de tekraren yaptığı üzere çatıya çıktığını telefon rehberindeki bir arkadaşını imajlı arayarak kendisini vuracağını öne sürdüğünü söyledi. Arkadaşının Lyakishev’i intihar etmemesi için ikna etiiğini aktaran Lyakishev’in eşi, Lyakishev’in telefonu kapattıktan sonra intihar ettiği bilgisine ulaştıklarını lisana getirdi. Karısı son devirlerde eşinin alkol sorunu bulunduğunu belirtirken çatı katında bulunan silahta Lyakishev dışında diğer birine ilişkin parmak izinin bulunmadığı kaydedildi. Lyakishev’in mevti “intihar” olarak kayıtlara geçti.
KURBAĞA ZEHRİ İLE ÖLEN OLİGARK
Rusya’nın en büyük ikinci petrol şirketi Lukoil’in eski yöneticisi Aleksandr Subbotin’in 10 Mayıs’ta kalp krizinden öldüğü duyuruldu. Rusya Soruşturma Komitesi’nin ön datalarına nazaran, 43 yaşındaki Rus milyarder Subbotin alkol detoksu için şamanlardan dayanak aldı. Bu uygulama sırasında Rus oligark Subbotin’e kurbağa zehri tedavisi uygulandı. Ancak şamanların, bir mühlet sonra kalp krizi geçiren Subbotin’e kediotu bitkisinden hazırladıkları ağrı kesici karışımı verdikleri fakat Subbotin’in sabah saatlerinde Alexey Pindyurin ve Kristina Teikhrib ismindeki 2 şaman tarafından meyyit olarak bulunduğu açıklandı. Birinci belirlemelere nazaran, Aleksandr Subbotin’in kesin mevt nedeni kalp durması olarak kayıtlara geçti. Lakin bu rapor Rus kamuoyu tarafından “gerçekçi” bulunmazken kimi Rus medya organları şamanların profesyonelce Rus oligarkı öldürdüğünü sav etti. Şamanlar ise Rus oligarktan para almadıklarını Subbotin’in dostları olduğunu savundu.