NATO’da alarm: Erdoğan’ın sözleri tartışılıyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine olumlu bakmadığını açıklaması, başta bu iki ülke olmak üzere NATO cephesinde geniş yankı uyandırdı. Memleketler arası basında Erdoğan’ın, terör örgütleri PKK/YPG ve FETÖ, ayrıyeten Türkiye’ye F-35 satışı üzere hususlarda birtakım ödünler almayı hedeflediği yorumları yapıldı. Batı basınında, Erdoğan’ın açıklamalarının iki ülkenin iştirakine yönelik birinci itiraz olduğuna dikkat çekilerek, Avrupa Birliği içinde Rusya’ya petrol ambargosu uygulanmasını engelleyen Macaristan’ın Ankara’yı izleyebileceği kaydedildi. Erdoğan’ın iki İskandinav ülkesinin üyeliğine kapıyı tümden kapamadığı da vurgulandı.

ERDOĞAN NE DEMİŞTİ

Erdoğan cuma günü yaptığı açıklamada, “İsveç ve Finlandiya ile ilgili gelişmeleri takip ediyoruz fakat olumlu bir niyet içerisinde değiliz. İskandinav ülkeleri ne yazık ki terör örgütlerinin adeta misafirhanesi üzere. PKK’sı, DHKP-C’si İsveç’te Hollanda’da yuvalanmış durumda” dedi. Erdoğan, geçmişte Yunanistan’ın üyeliğine yeşil ışık yakılmasını da “yanlış” olarak niteledi.

ABD: ANLAMAYA ÇALIŞIYORUZ

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in iki ülkenin “çok hızlı” iştiraki için çalıştıklarını açıkladığı, ABD ve İngiltere’nin İttifak’a kabul gerçekleşene kadar bu iki ülkeye güvenlik garantileri verdiği bir ortamda gelen itiraz dikkat çekti. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Karen Donfried, “Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine verdikleri dayanağın sürdüğünü” bildirirken, Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, “Türkiye’nin tavrını netleştirmeye çalışıyoruz” dedi. Pentagon Sözcüsü John Kirby de Rusya ve Ukrayna ortasında diyalog sağlanmasına uğraşan Türkiye’nin “değerli bir müttefik” olduğunu kaydederek, “Şu evrede Türkiye’nin duruşunu anlamaya çalışıyoruz” dedi.

İsveç Başbakanı Magdalena Andersson, Finlandiya Başbakanı Sanna Marin

İSVEÇ: İTİRAZ GELMEDİ

Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö geçen nisanda Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir telefon görüşmesi yapmış ve “Türkiye, Finlandiya’nın gayelerini destekliyor” tweet’ini atmıştı. Finlandiyalı yetkililer, Ankara’nın itirazının daha çok İsveç’e yönelik olduğu görüşünde.

İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde ise ülkesinin üyelik konusunda “önemli ülkelerin son derece güçlü takviyesine sahip olduğunu” kaydetti ve “bu ülkelerle güzel bağlantıları sürdürmenin Türkiye’nin çıkarına olacağı” yorumunu yaptı. Linde, Türkiye’nin daha evvel İttifak’a iştirakle ilgili bir itiraz iletmediğini de kaydetti.

ALMANYA’DAN REAKSİYON

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Türkiye’nin itirazı karşısında “şaşırdığını” söyledi. Almanya’da yapılan G7 Dışişleri Bakanları toplantısı sonrası konuşan Baerbock, ülkesinin İsveç ve Finlandiya’nın adaylığına tam takviye verdiğini kaydetti. Birebir toplantıda Türkiye’nin itirazı sorulan Kanada Dışişleri Bakanı Melanie Joly, “İçinde bulunduğumuz kaidelerde güvenlik garantileri bekleyen İsveç ve Finlandiya için yalnızca üyelik değil, süratli bir üyelik dileğimiz var” cevabını verdi. Finlandiya’nın İttifak’a iştirak istikametinde birinci resmi adımı bugün atması bekleniyor.

TÜRKİYE, 2009’DA DA ‘VETO’ DEDİ

Türkiye, 2009 yılında da veto kartını masaya sürmüştü. Ankara, Hazreti Muhammed’i alaya alan karikatürler ve terör örgütü PKK’nın yayınları konusundaki yaklaşımı nedeniyle Danimarka Başbakanı Anders Fogh Rasmussen’in NATO Genel Sekreteri olmasını veto etme evresine gelmişti. Müzakereler sonucunda Türkiye’nin kimi kaidelerinin karşılanması üzerine vetosunu geri çekmişti.

BAKAN ÇAVUŞOĞLU: KONUŞMAYA HAZIRIZ

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Berlin’de düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Gayrıresmi Toplantısı kapsamında Finlandiyalı mevkidaşıyla bir ortaya geldi. Çavuşoğlu, NATO üyeliği konusunda Finlandiya ve İsveç ile konuşmaya hazır olduklarını belirterek “İsveç ve Finlandiya teröre açıkça dayanak vermektedir. Müttefik olacak ülkenin açıkça PKK/YPG terör örgütlerine dayanak vermiyor olması gerekir” dedi.

Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto ise bu çeşit durumlarda sabırlı olunması gerektiğini, Türkiye’nin itirazına tahlil bulma konusunda ‘kendilerindenden emin olduklarını’ söyledi.

BAKANLARLA ÜÇLÜ TEPE

Çavuşoğlu, Berlin’deki her iki ülkenin de dışişleri bakanıyla dün akşam düzenlenen çalışma yemeğinin akabinde üçlü bir tepe gerçekleştirdi. Ann Linde üçlü tepenin fotoğrafını “Toplantıda NATO’nun açık kapı siyasetini ele aldık” notuyla paylaştı.