321 kilometre ile Türkiye’nin Akdeniz‘de en uzun kıyı şeritlerinden birine sahip olan kentlerden Mersin’de doğal ve yapay resiflerde popülasyon kuran istilacı zehirli uzun dikenli deniz kestanesinin tipler ortası rekabet alakalarının belirlenmesi hedefiyle proje başlatıldı.
Bu çerçevede Mersin Üniversitesi (MEÜ) Su Eserleri Fakültesi Sürece Teknolojisi Öğretim Üyesi ve Proje Koordinatörü Prof. Dr. Deniz Ayas ile birlikte 6 kişilik grup turizmin gözbebeği Kızkalesi ile Narlıkuyu ortasında bir koyda dalış gerçekleştirdi.
18 metrekarede 34 adet çıkartıldı
Dalış takımı 9’ar metrekarelik 2 alanda 3 ile 10 metre derinlikte zehirli uzun iğneleri ile dikkat çeken 34 adet deniz kestanesi topladı.
Akdeniz için metre kareye nazaran ağır olarak bulunan istilacı deniz kestanelerinin tehlikesini ortaya koyarken, tıpkı bölgede 2 ay sonra ne kadar üreyeceğinin yapılacak çalışma ile tespit edileceği belirtildi. Öte yandan istilacı tıpla uğraş de Slow Fish grupları tarafında yapılacak çalışma sonrasında insanların tüketimi ile çaba edilmesinin planlandığı da aktarıldı.
“Turizm açısında riskli”
Yapılan çalışma ile ilgili bilgi veren proje koordinatörü Prof. Dr. Deniz Ayas, “Uzun dikenli deniz kestanesi popülasyon kurduğu yapay ve doğal resiflerde çeşitler ortası rekabet bağlantılarının belirlenmesi isimli proje. Biz bu Kızıldeniz‘den gelen zehirli olan uzun dikenli deniz kestanesinin Akdeniz kıyı ekosistemine tesiri ve bilhassa toplumsal boyutuyla da turizm üzerinde tesirlerinin belirlenmesi maksadıyla dalış yapıyoruz.
Bu kestane yerleştiği doğal ve yapay resif alanlarında doğal Akdeniz‘in kestanesini daha derinlere iterek mekânsal rekabet bağıyla alanlarını işgal etme durumuna geliyor. Bu cinsin bilhassa kıyı bölümünde bulunması turizm açısından da kıymetli bir risk oluşturuyor.
“Bu yüksek bir sayı”
Hoş bir koydayız. Bu koyda da uzun dikenli deniz kestaneleri ağır bir popülasyon oluşturuyor. Biz proje olarak 18 metrekare alanda tüm deniz kestanelerini topladık.
Toplam 18 metrekarelik alanda 34 tane deniz kestanesi toplandı. Yaklaşık 2 ay sonra koordinatları belirlenen alanda tekrardan deniz kestanesi toplama işi yapacağız.
Ve yüzde kaç oranında 2 aylık süreç içinde istila oranını suratını belirleyeceğiz. Aslında bu çeşit bilindiği üzere çok büyük popülasyonlar kurabiliyor. Bu tıp için olağan lakin Akdeniz‘de, kıyı şeridinde bu kadar sayının 18 metrekarede olması tabi ki yüksek bir sayı” dedi.
Ege kıyılarına kadar geldiği rapor edildi
İstilacı denizkestanesinin Kızıldenizden gelen bir cins olduğunu anımsatan İskenderun Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknoloji Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Ergüden ise ” 2006 da birinci Kaş’ta kaydı yapılmıştı bu çeşidin. Daha sonra 2010 yılında biz bunun İskenderun körfezinden kaydını verdik. Lakin son yıllarda tabi bu çeşit yayılımcı bir cins olduğu için yavaş yavaş Mersin, Antalya’ya hatta en son Ege kıyılarına kadar geldiği rapor edildi.
Bu çeşidin karakteristik bir özelliği var, öbür cinslerden bilhassa 5 tane beyaz beneğinden rahatlıkla ayrılabiliyor, çok uzun dikenlere sahip. Bu dikenler de tabi şahsa battığında vakit direkt yaralıyor ve zehirli olduğu içinde bir sıhhat kuruluşuna gidilip o dikenin çıkarılması gerekiyor. Son yıllarda ülkemizin Akdeniz kıyılarında artış gösterdiği için de turizme tabi olumsuz tesiri olabiliyor.
Ayrıyeten bugün su sıcaklığı 26 dereceydi, bu çeşidinde 25 derece sıcaklıktan sonra ürediği biliniyor. Bugün 33-34 tane örnek çıktı gördüğünüz üzere çok ölçüde, kısa müddette. Yakında daha da üreyeceği görülüyor. Turizm için biraz tehlikeli, halkımızın bilhassa kıyıda denize girerken dikkat etmesi gerekiyor. Rastgele bir diken batması durumunda da en yakın bir sıhhat merkezine gidip çıkartılması gerekiyor” diye konuştu.
Tüketimi sağlanarak istilacı tiplerle çaba planlanıyor
İHA’ya konuşan sofralara gelen deniz eserleri ve balıkların besin zincirini araştıran bir teşebbüs olduklarını belirten Slow Fish Mersin takımının sözcüsü Ezgi Biçer Uçar’da “Biz şuanda Türkiye’deki tek Slow Fish grubuyuz. Çalışmalarımızı da 2021 yılı başından itibaren yürütüyoruz. Büsbütün gönüllülük temeline dayanan bir kurum. Bu yıl ise istilacı cinslerle uğraşa odaklanıyoruz. Bugün uzun dikenli deniz kestanesi dalışı gerçekleştirildi.. İlerleyen günlerde aslan balığı üzerine de bir dalış etkinliğimiz olacak. Münasebetiyle biz insanların bunu tüketmesini sağlayarak bu istilacı çeşitlerle gayret etmeyi planlıyoruz” tabirlerini kullandı.
Bulundukları alan ağır bir formda istilacı tıp olan denizkestanesinin geldiğine değinen Biyoloji öğretmeni ve Dalış Eğitmeni Ertuğrul Çete , “Her dalış yaptığımızda çok ağır bir halinde görüyoruz, ziyanlarını bizde yaşıyoruz. Bütün dünyada bu yeniliyor. Biz de bunu katmalıyız aslında, ne yapabiliriz, bunu sofralarımıza alırsak bir nevi tedbir almış olabiliriz. Bu nedenle herkese deniz kestanelerini tüketin. Böylelikle bir nevi deniz kestanelerinin süratli üremelerini durdurmuş olacağız” halinde konuştu.
