Maymun çiçeği nasıl yayılır: Yeni hastalığı anlamanın 5 yolu

Maymun çiçeği virüsünün (monkeypox), Portekiz İngiltere, ABD ve İtalya da dahil olmak üzere dünyanın çeşiti yerlerinde görülmesiyle büyük bir tasaya nede oldu. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), temaslıları izlemek ve salgının yayılmasını denetim altına almak için global bir davet yayınladı.

Maymun çiçeği, insanları etkileyen en bariz virüslerden biridir. Monkeypox, tipik olarak Afrika’nın birtakım bölgelerinde enfekte yırtıcı hayvanlardan bulaşan, ender görülen, çoklukla hafif bir enfeksiyondur. Birinci olarak 1958’de araştırma için tutulan maymunlarda keşfedilmiştir. Birinci insan olayı ise 1970 yılında tespit edilmiştir.

Geçen yüzyılın ortalarından beri bilinen virüs Afrika’nın kimi bölgelerinde hayli yaygındır. Başlangıçta  hasta maymunlar ve kemirgenlerle direkt temas yoluyla yayılan virüsün 2000’li yıllardan itibaren endemik bir salgına dönüştüğü biliniyor.

Maymun çiçeği birçok Afrika ülkesinde endemik bir enfeksiyondur ve beşerler ortasında tükürük yahut teneffüs yoluyla yahut neden olduğu lezyonlardan ve kabuklardan irinle fizikî temas yoluyla yayılır. Dışkı yoluyla viral atılım, makus hijyen şartlarının olduğu yerlerde salgınlara neden olan öteki bir enfeksiyon yoludur.

Maymun çiçeği hastalığının 5 belirtisi

Maymun çiçeği belirtileri, çiçek hastalığının daha hafif bir çeşidi olarak ortaya çıkar. Yaygın belirtileri ortasında ateş, baş ağrısı, kas ve sırt ağrısı, titreme ve bitkinlik vardır.

Ayrıyeten yüzde başlayan ve başta eller, ayaklar ve genital bölge olmak üzere bedenin başka bölgelerine yayılan bir deri döküntüsü görülür. Daha sonra yaralar oluşur. Kuluçka müddeti çoklukla 6 ila 13 gün ortasındadır ve rahatsızlık, enfeksiyonun erken devirlerinde ortaya çıkar. Sonra kaşıntı başlar. Ayrıyeten maymun çiçeği ile enfeksiyonu çiçek hastalığından ayıran bir özellik olarak şişmiş lenf düğümlerinin gelişmesi öne çıkıyor.

Hastalık düşük bir hastaneye yatış yüzdesi ile 2 ila 4 hafta ortasında sürer ve en büyük bulaşıcılık, yaralar irin akıntısı ile patladığında ortaya çıkar. İyileştiklerinde, hastalar artık bulaşıcı değildir.

Maymun çiçeği pandemiye neden olabilir mi?

Maymun çiçeği virüsü ile enfekte olanların birçoklarının daha evvel çiçek hastalığı ile temas halinde olmayan genç erkekler olduğu biliniyor. Bu nedenle uzmanlar, çiçek aşısının temaslılara uygulamasını tavsiye ediyor.

Ayrıyeten sıhhat otorotileri kuşkulu olayların temas takibine ek olarak izole edilmesi, test edilmesi ve süratli bir formda rapor edilmesi gerektiğini belirtiyor.

Afrika’da yüzlerce insanı etkileyen salgınlar olsa da koronavirüste olduğu üzere pandemi boyutlarına ulaşmasının pek mümkün olmadığı kestirim ediliyor.

Maymun çiçeği virüsünün pandemik kapasitesinin az olduğu biliniyor.