Çin’le Tayvan arasındaki gergilim tırmanıyor. Çin tarafından işgal edilme tehdidi altında bulunan Tayvan, Çin ordusunu, Cumartesi günü Tayvan’ın ana adasına saldırı simülasyonu yapmakla suçladı.
Tayvan yönetimi, birkaç grup Çin savaş uçağı ve gemisinin Tayvan Körfezi’nde hareket halinde olduklarını gözlemlediklerini duyurdu. Tayvan Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanan açıklamada, Tayvan güçlerinin “Tayvan Körfezi çevresinde faaliyette bulunan birkaç grup komünist uçak ve gemisinin tespit edildiği ve bunların bir kısmının orta sınırı aştığı” belirtildi.
Tayvan-Çin ilişkilerinde “orta sınır”, her iki ülkenin hak alanlarını belirlemesi öngörülen, körfezi ortadan bölen hayali çizgiyi ifade ediyor. Tayvan’ı “Tek Çin” politikası çerçevesinde kendi toprağı olarak gören Pekin, bu çizgiyi tanımıyor.
Öte yandan gece yarısı Çin ordusu, bir Çinli savaş pilotunun, kokpitinden Tayvan kıyılarını ve dağlarını gördüğünü gösteren bir video yayınladı. Çin ordusunun Doğu Komutanlığı ise, Tayvan yakınlarındaki sularda devriye gezen bir savaş gemisinden çekildiği belirtilen bir fotoğraf yayınladı.
“Füzeler Tayvan üzerinde uçtu”
Çin devlet televizyonu CCTV, Çin füzelerinin son günlerdeki tatbikatlarda doğrudan Tayvan’ın üzerinden uçtuğunu bildirdi. Tayvan yönetiminin ise, “kötü komşu” Çin’in tahriklerine yanıt vermemeyi tercih ettiği kaydedildi.
Çin ayrıca, Cumartesiden başlayarak 15 Ağustos’a kadar, Çin ile Kore Yarımadası arasındaki Sarı Deniz’in güney kısmında, gerçek mermili bir tatbikat yapacağını duyurdu.
ABD Dışişleri Bakanı Antony BlinkenFotoğraf: Yuki Iwamura/AP Photo/picture alliance
ABD’den “sorumlu davranma” sinyali
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da krize ilişkin bir açıklamada bulundu.
Cumartesi günü Filipinli mevkidaşı ile bir araya gelen Blinken, Washington’ın olası bir krizi önlemek adına “sorumlu davranma noktasında kararlı” olduğunu dile getirdi. Blinken, “Tayvan Körfezi’nde barış ve istikrarı korumak, yalnızca Tayvan için değil, Filipinler ve diğer birçok ülke için de hayati önem taşıyor” diye konuştu.
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin, Pekin’in tüm uyarılarına rağmen geçen hafta Tayvan’a yaptığı ziyaret, gerilimi iyice artırmıştı. Pelosi ve ailesine yaptırım uygulayacağını açıklayan Çin, ziyaretin hemen ardından Tayvan’ın çevresinde tatbikatlara başlamıştı.
Çin’in tatbikatları, Batı’nın kaygı ve sert tepkisine yol açtı. Beyaz Saray, Çin’in Washington büyükelçisini çağırdı.
Daha önce ABD Başkanı Joe Biden, Çin Tayvan’a saldırdığı takdirde ABD’nin askeri müdahalede bulunacağını ifade etmişti.
1949’da Çin Cumhuriyeti’ni temsil eden milliyetçilerin Çin İç Savaşı’nı Mao Zedong liderliğindeki komünistlere karşı kaybettikten sonra kaçtığı Tayvan’da, bugün demokratik yollarla seçilmiş bir hükümet görevde bulunuyor. Tayvan, 1949’da kurulmadan önce de kendi yönetimine sahip olmasına rağmen Pekin tarafından Çin topraklarının bir parçası olarak görülüyor. 23 milyon nüfuslu ülke kendini bağımsız bir yapı olarak görüyor.
AFP / BÜ,HT