Ukrayna’da Rusya’nın kontrolündeki dört bölgede düzenlenen beş günlük referandum süreci sona erdi. Ülkenin doğusundaki Luhansk ve Donetsk ile güneyindeki Herson ve Zaporijya bölgelerinde Rusya yanlısı yerel yönetimlerin organize ettiği referandumlarda beklendiği üzere büyük çoğunluğun Rusya’ya katılma yönünde oy kullandığı bildirildi.
Rus RIA haber ajansı, dört bölge genelinde seçmenlerin yüzde 97’sinin Rusya Federasyonu’na katılma yönünde oy verdiğini bildirdi. Rusya yanlısı yerel yönetimlere dayandırılan ilk verilerde Rusya’ya katılmayı onaylayanların oranı Herson’da yüzde 87, Zaporijya’da yüzde 92,9, Luhansk’ta yüzde 98,5 olarak açıklandı. Donetsk’ten ise henüz veri gelmedi. Dört bölge, Ukrayna topraklarının yüzde 15’ini oluşturuyor.
Batılı ülkeler Ukrayna hükümetinin iradesi dışında gerçekleştirildiği için uluslararası hukuk açısından meşruiyeti bulunmayan referandum sonuçlarını tanımayacağını açıklamıştı.
Şimdi ne olacak?
Referandum sürecinin tamamlanmasının ardından Rusya yanlısı yönetimlerin Rusya Federasyonu’na katılım için başvuruda bulunması bekleniyor. Moskova’dan daha önce yapılan açıklamalarda ilhak sürecininhızlı bir şekilde yürütüleceği mesajı verilmişti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, referandum öncesinde yaptığı açıklamada, katılım sonucu çıkması sonrasında bu bölgelerin tamamen Rusya’nın koruması altına gireceğini vurgulamıştı.
Rusya lideri Vladimir PutinFotoğraf: Konstantin Zavrazhin/ASSOCIATED PRESS/picture alliance
Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov da Salı günü yaptığı açıklamada, referandumlar sonucunda “durumun yasal açıdan ve uluslararası hukuk açısından radikal bir şekilde değişeceğini, bunun söz konusu bölgelerin korunması ve güvenliğinin sağlanması anlamında önemli sonuçları olacağını” söyledi.
Rusya Federasyon Konseyi Başkanı Valentina Matviyenko da, parlamentonun üst kanadının, bölgelerin Rusya Federasyonu’na katılımıyla ilgili oylamayı 4 Ekim tarihinde yapabileceğini kaydetti. Devlet Başkanı Putin’in, Ukrayna’daki referandumlarla ilgili parlamentonun iki kanadına hitaben Cuma günü bir konuşma yapması bekleniyor.
Rus Vedomosti gazetesi, Federasyon Konseyinden kaynaklara dayandırdığı haberinde 2014 yılında ilhak edilen Kırım Yarımadası ile yeni dört bölgenin “Federal Kırım Bölgesi” adı altında idari bir bölgede birleştirileceğini, başına da katı milliyetçi tutumuyla bilinen Dimitri Rogozin’in getirileceğini bildirdi.
Blinken: İlhakı asla tanımayacağız
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, referandum sonuçlarının ajanslara düşmeye başladığı dakikalarda yaptığı açıklamada, Batı’nın Rusya’nın Ukrayna topraklarını ilhakını asla tanımayacağını, bunun son derece net olduğunu söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony BlinkenFotoğraf: OLIVIER DOULIERY/AFP
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de referandumların düzenlendiği dört bölgenin Ukrayna’ya ait olduğunu vurgulayarak “NATO müttefikleri Ukrayna’nın egemenliğini ve meşru müdafaa hakkını kayıtsız şartsız desteklemektedir” açıklaması yaptı. Stoltenberg, “sözde referandumların meşruiyetinin bulunmadığı ve uluslararası hukuka aykırı olduğu” konusunda Rusya’yı uyardı.
Rusya’dan nükleer silah kullanma tehdidi
Ukrayna’nın son dönemdeki askeri başarıları ve bazı bölgeleri Rus ordusundan geri alması sonrasında Rusya’dan gelen nükleer silah kullanımına dair imalar da endişeye yol açıyor.
Son olarak Putin’in en yakın çevresinden Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dimitri Medvedev bugün, “Düşünün ki, Ukrayna rejimi devletimizin varlığına tehdit oluşturacak geniş çaplı bir saldırganlık eyleminde bulundu ve Rusya en güçlü silahları kullanmak zorunda kaldı. İnanıyorum ki NATO bu senaryoda bile çatışmaya doğrudan karışmaktan kaçınacaktır. Okyanus ötesindeki ve Avrupa’daki demagoglar bir nükleer kıyamette ölmek istemezler” ifadelerini kullandı.
ABD, Rusya’dan gelen nükleer silah kullanma tehditlerinin Rus yönetiminin korkusunu gösterdiğini belirterek ciddiye almadıkları mesajı vermişti. Siyasi gözlemciler, Rusya’dan gelen nükleer silah açıklamalarının, Batı ve Ukrayna’nın dört bölgeyi geri almak için operasyona girişmelerini engelleme amacı taşıdığı görüşünü dile getiriyor.
AP,dpa,rtr/BK,BÖ