Türkiye’de faaliyet gösteren özel bankaların ardından kamu bankaları da Rusya’nın Mir kart sisteminden çıktı.
ABD Hazinesi Yabancı Varlıklar Kontrol Dairesi’nin, Mir ödeme sistemini kullanan finansal kuruluşlara yaptırım uyarısının ardından Türkiye İş Bankası ve Denizbank sistemden çıkmıştı.
Bloomberg’in üst düzey bir Türk yetkiliye dayandırdığı haberine göre, özel bankaların ardından Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank da Rusya’nın yerel ödeme sistemi Mir uygulamasının kullanımını durdurdu. Kamu bankaları haberi yalanlamadı.
Peki bu karar Türkiye’de turizm sektörünü nasıl etkileyecek?
3 milyon Rus geldi
Rusya Türkiye’nin turizm sektörü için de en önemli pazarlardan biri. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın verilerine göre Ağustos 2022’de 806 bin 505 Rus turist Türkiye’ye geldi. Yılın ilk sekiz ayında ise Rusya 3 milyon 3 bin 836 kişiyle Türkiye’ye en çok ziyaretçi gönderen ikinci ülke oldu.
DW Türkçe’ye konuşan Tur Operatörleri Platformu Sözcüsü Cem Polatoğlu, Mir sisteminin artık Türkiye’deki bankalarca kabul edilmemesinin Türkiye’ye gelen Rus turist sayısını azaltmayacağını söylüyor.
Ödemeleri önceden yaptılar
Rusların Türkiye’yi ziyaretlerinin çok öncesinde tüm ödemelerini seyahat acentelerine ve tur operatörlerine kredi kartlarıyla zaten yaptıklarını anlatan Polatoğlu, “Yani Türkiye’de sadece ekstra turlar satın alırlarsa paraya ihtiyaç duyabilirler veyahut da restoran ve hediyelik eşya harcamaları söz konusu olur. Bir Rus turistin Türkiye’deki ortalama harcaması ise 200 dolar civarında. Bu rakamı da yanlarında nakit olarak getireceklerini düşünüyoruz” diyor.
Türkiye’ye yılın ilk sekiz ayında Rusya’dan gelen turistlerin sayısı 3 milyonu aştıFotoğraf: Chris McGrath/Getty Images
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da dün Türkiye Kültür Yolu Festivalleri’ne ilişkin düzenlenen basın toplantısında, Mir kart tartışmalarla ilgili, ilgili kurumları daha uzun vadeli çözüm yolu bulmak için çalıştıklarını ancak Rus turistlerin Türkiye’ye nakit getirmesinde bir sıkıntısı olmadığını ifade etti.
Mir nedir?
Mir ödeme sistemi, Mayıs 2017’de Rusya Merkez Bankası tarafından ulusal ödeme sistemi olarak kuruldu. Rusya Ulusal Kart Ödeme Sistemi tarafından işletilen ve elektronik para transferi için kullanılan sistem, Visa ve Mastercard’a bir alternatif olarak tasarlandı.
ABD ve Avrupa ülkeleri, şubat ayında Ukrayna’ya yönelik işgal girişimine karşı uygulanan ekonomik yaptırımlar kapsamında Rusya’yı, paranın ülkeler arasında hızla transfer edilmesini sağlayan uluslararası bir finansal yapılanma sistemi olan SWIFT’ten (Dünya Bankalararası Finansal Telekomünikasyon Topluluğu) çıkardı. Rusların Visa ve Mastercard destekli kredi kartlarını yurtdışında kullanmaları yasaklandı. Bu tarihten itibaren Mir sistemi daha çok kullanılmaya başlandı. Türkiye’den de üç kamu bankası ve iki özel banka sisteme hali hazırda dahildi.
Alternatif ödeme sistemi
Kamu bankalarının Mir sisteminden çıkma kararı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçen cuma Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile Mir’e alternatif ödeme sistemleri üzerine yaptığı görüşme sonrasında geldi.
Geçen hafta Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu vesilesiyle bulunduğu New York’ta Türkevi’nde açıklamalarda bulunan Erdoğan, Rusya’ya yaptırımlar konusunda, “En önemli nokta Mir Kart denilen olaydır. Bu Rusya ile bizim aramızda bir adımdı” diyerek, “Alternatifleri ne olabilir bu alternatifler üzerinde ilgili bakan arkadaşlarım görüşmelerini yapıyorlar. Görüşmelerden sonra da İstanbul’da cuma günü bütün ilgili arkadaşlarımı toplayacağım. Burada da nihai kararımızı vereceğiz” ifadelerini kullanmıştı.
Bankaların Mir sisteminden çıkmasının ardından Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan alternatif bir ödeme sisteminin belirlenip belirlenmediği konusunda henüz bir açıklama yapılmadı.
ABD Hazinesi Yabancı Varlıklar Kontrol Dairesi, önceki hafta finans kurumlarını Mir ile yeni anlaşmalara girmemeleri veya mevcut anlaşmaları genişletmemeleri konusunda uyarmıştı.
Kremlin’den açıklama
Türkiye’deki bankaların Mir sisteminden tamamen çıkmasının ardından Rusya’dan da bu duruma “ABD’nin baskısı ve yaptırım tehditlerinin” neden olduğunu savunan bir açıklama geldi.
Kremlin Sözcüsi Dmitri Peskov, “Bankalar ve ekonomik operatörlerin ABD’nin çok güçlü baskısı altında oldukları açık. Bu karar tamamen benzeri görüşmemiş baskı altında verildi. Bu baskıya karşı koymak için yolları ortaklaşa değerlendirmemiz gerekli” diye konuştu.
Türkiye gibi Vietnam ve Kazakistan’da da bankalar Mir ödeme sistemine olan desteklerini geri çekti.
DW/PÜ,JD