BM ve Ukrayna’dan Türkiye’ye teşekkür

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Türkiye’nin ev sahipliğinde Temmuz ayında imzalanan Tahıl Koridoru Anlaşması’na Rusya’nın dönmesini memnuniyetle karşıladığını bildirdi.

Guterres, sözcüsü Stephane Dujarric aracılığı ile yaptığı açıklamada, Rusya’nın Karadeniz Tahıl Girişimi’ne dönmesi ile Ukrayna’dan tahıl, gıda ve gübre ihracatının kolaylaştığını belirtti.

BM Genel Sekreteri Guterres, Rusya’nın anlaşmaya dönmesini sağlamak için gösterdiği diplomatik çabalar nedeniyle de Türkiye’ye ve BM Karadeniz Tahıl Girişimi Koordinatörü Amir Abdulla’ya teşekkür etti.

Karadeniz Tahıl Girişimi’nin süresinin uzatılması ve tam olarak uygulanması için tüm aktörlerle birlikte çabalarını sürdüreceğini vurgulayan Guterres, Rus gıda maddeleri ile gübresinin ihracatı için engellerin de kaldırılması gerektiğini ifade etti.

Ukrayna’dan Türkiye’ye teşekkür

Ukrayna hükümeti de Türkiye’ye ve BM’ye teşekkür etti. Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ile BM Genel Sekreteri Guterres’in çabalarına vurgu yaptı. Reuters’a konuşan Ukrayna hükümetinden bir yetkili de Moskova’nın anlaşmaya dönme kararında Türkiye’nin baskısının etkili olduğunu ifade etti.

Rusya’nın Cumartesi günü tahıl anlaşmasından çekildiğini açıklamasının ardından Türkiye, Rusya’nın anlaşmaya geri dönmesi için diplomatik girişimlerde bulunmuş, Cumhurbaşkanı Erdoğan da dün konuya ilişkin olarak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile telefon görüşmesi gerçekleştirmişti.

Rusya, Ukrayna’nın tahıl ihracatı için oluşturulmuş olan güvenli koridoru istismar ederek, bunu Rusya’nın Karadeniz filosuna İHA (insansız hava aracı) saldırısı için kullandığını iddia etmiş ve anlaşmadan çekildiğini açıklamıştı. Ukrayna ise bu suçlamayı reddederek Rusya’nın anlaşmadan çekilmek için “bahane uydurduğu” suçlamasında bulunmuştu.

Tahıl Koridoru Anlaşması’nın İstanbul’daki imza töreni – (22.07.2022)Fotoğraf: Khalil Hamra/AP/dpa/picture alliance

Putin: Anlaşmadan çekilme hakkı saklı

Rusya’nın anlaşmaya döndüğünü açıklamasına rağmen Devlet Başkanı Putin, anlaşmadan yeniden çekilme hakkının saklı olduğunu açıkladı. Putin, Rusya Güvenlik Konseyi ile yaptığı toplantıda, “Rusya, verilen garantilerin Ukrayna tarafından ihlal edilmesi halinde anlaşmadan çekilme hakkını saklı tutuyor” dedi.

Rusya’nın anlaşmaya döndüğünü açıklamasının öncesinde Ukrayna’nın Karadeniz’de gıda maddelerinin ihracatı için oluşturulan insani koridorun askeri amaçlarla kullanılmayacağı yönünde güvenlik garantisi verdiği belirtilmişti.

Rusya Devlet Başkanı Putin konuşmasında, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın arabulucu rolüne ve “Ukrayna ile yaşanan çatışmada Türkiye’nin tarafsızlığına” vurgu yaptı. Tahıl anlaşmasının dünyada güvenliğini sağlamak için imzalandığını belirten Putin, Erdoğan’ın yoksul ülkeler için çaba gösterdiğini söyledi. Putin, gelecekte anlaşmadan çekilmeleri halinde bile Ukrayna’dan Türkiye’ye tahıl sevkiyatına “müdahale etmeyeceğini” kaydetti.

Türkiye ve BM’nin girişimi ile Rusya ve Ukrayna arasında Temmuz ayında İstanbul’da imzalanan anlaşma sayesinde şu ana dek, 9,7 milyon ton tahıl ve gıda maddesinin Ukrayna limanlarından dünya pazarlarına ulaştırılması sağlandı.

Reuters,dpa,epd / JD,ET