İran’da eski Savunma Bakan Yardımcısı Alirıza Ekberi casusluktan suçlu bulunarak idam edildi. İran yargısına bağlı Mizan haber ajansı Alirıza Ekberi’nin İngiliz istihbarat servisinin “en önemli ajanlarından biri” olduğu ve devlet sırlarını ifşa etmekten suçlu bulunduğu belirtildi. Haberde Ekberi’nin casusluk faaliyetleri karşılığında 1 milyon 800 bin euro ve 50 bin dolar para aldığı ileri sürüldü. Ekberi Çarşamba günü BBC’de yayınlanan ses kaydında kendisine ait olmayan suçları ağır işkence altında kabullendiğini söylemişti. İngiltere hem İran hem İngiltere vatandaşı olan Ekberi’nin serbest bırakılmasını istemiş ve idam cezasını siyasi bir karar olarak nitelemişti.
İngiltere Başbakanı Rishi SunakFotoğraf: Stefan Rousseau/REUTERS
İngiltere’den sert tepki
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Ekberi’nin idam edilmesi sonrasında yaptığı açıklamada “İngiliz-İran vatandaşı Alirıza Ekberi’nin İran’da infaz edilmesi karşısında dehşete düştüm. Bu, kendi halkının insan haklarına saygı duymayan barbar bir rejimin, katı yürekli ve korkak bir eylemiydi” ifadelerini kullandı.
İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly de “Bu barbar eylem olabilecek en güçlü şekilde kınanmayı hak ediyor” dedi.
Ali ŞamkaniFotoğraf: Ebrahim Noroozi/AP Images/picture alliance
Eski savunma bakan yardımcısı
Alirıza Ekberi 1997-2005 yılları arasında Ali Şamkani’nin savunma bakanı olduğu dönemde savunma bakan yardımcılığı yapmıştı. Ekberi şu anda İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı olan Şamkani’nin 1980’lerdeki İran-Irak savaşından bu yana yakın müttefikleri arasındaydı. Ekberi ayrıca İran donanmasına danışmanlık görevinde bulunmuş, 1988 yılında İran-Irak savaşının sona erdiren Birleşmiş Milletler’in 598 sayılı kararının uygulanmasına öncülük etmişti. 2008 yılında kısa süreyle tutuklanan Ekberi serbest bırakıldıktan sonra İngiltere’ye gitmişti. Ülkesine döndükten sonra 2019 yılında yeniden tutuklanmıştı. Eşinin BBC’ye yaptığı açıklamaya göre Ekberi 10 ay hücrede kaldıktan sonra Tahran yakınlarındaki Evin cezaevine götürüldü.
BBC’nin haberinde Ekberi’ye ait bir ses kaydına yer verilmişti. Ekberi kayıtta “3 bin 500 saat işkence, psikiyatrik ilaçlar ve fizyolojik ve psikolojik baskı yöntemleri sonucunda irademi benden aldılar. Beni deliliğin eşiğine getirdiler ve silah zoruyla, öldürme tehdidiyle yanlış beyanlarda bulunmaya zorladılar” demişti.
Muhsin Fahrizade’nin cenaze töreniFotoğraf: Iranian Defense Ministry/AP PHoto/picture alliance
Fahrizade suikastı ile ilişkilendirildi
İran devlet medyasında yer alan haberlerde ayrıca Ekberi’nin nükleer fizikçi Muhsin Fahrizade’nin 2020 yılında suikasta kurban gitmesinde rol oynadığı ileri sürüldü. İran o dönem cinayetten İsrail’i suçlamıştı. Ekberi ifadesinde suikasta karıştığını kabul etmemiş sadece bir İngiliz ajanının Fahrizade hakkında bilgi istediğini söylemişti.
Reuters, dpa / EC, SÖ