Aleviler Özzeybek’i başkan olarak tanıyacak mı?

Hükümetin bir süre önce kurduğu “Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı”na atama yapıldığı açıklandı. Resmi Gazete’de yayınlanan karara göre Başkanlığa İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun danışmanı Ali Arif Özzeybek atandı. Özzeybek, bir süredir hükümetin Alevi toplumuna yönelik çalışmalarını yürütüyordu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2022 yılı Ağustos ayında Muharrem orucunun son günü Mamak’taki Hüseyin Gazi Türbesi ve Cemevini ziyaret etmiş, bu ziyaretten bir süre sonra İstanbul’da Şahkulu Sultan Dergahı ve Cemevi‘ne ziyarette bulunmuştu. Kasım ayında ise Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile bu sürecin devamı olarak Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı’nın kurulduğu açıklandı.

Başkan atanan Özzeybek kimdir?

Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Başkanlığa atanan Ali Arif Özzeybek, atama sonrası sosyal medya hesabından “Alevi-Bektaşi kardeşlerimizin taleplerine çözüm bulmak ve milli birlik ve beraberliğimizi güçlendirmek için çıktığımız bu yolda Cumhurbaşkanımız tarafından bugün Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanı olarak görevlendirildim. En iyisini yapmaya çalışacağız” açıklaması yaptı.

Siyasete Anavatan Partisi’nde başlayan ve İçişleri Bakanı Soylu ile Doğru Yol Partisi döneminden tanışan Özzeybek, 2011’de de CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun Başdanışmanı olarak görev aldı. Kılıçdaroğlu’nun başlattığı “tarikatlarla görüşme” açılımını da yöneten Özzeybek, 2018’de CHPden ayrıldı. 2021’de düzenlenen AKP 7. Olağan Büyük Kongresi’nde Merkez Karar ve Yönetim Kurulu (MKYK) yedek üyesi seçildi. Asıl mesleği diş hekimliği olan Özzeybek, Ankara’da siyaset dünyasının tanınan birçok isminin de diş doktoru olarak biliniyor.

Özzeybek, Alevi adımlarının önemli bir aşaması olan Erdoğan’ın 8 Ağustos 2022’deki cemevi ziyaretini organize eden isim olarak da tanınıyor.

Alevi kadınlar cem evindeFotoğraf: Idil Toffolo/Cover-Images/IMAGO

İlk adım ne olacak?

Cemevi Başkanlığı’na Özzeybek’in atanması sonrası atacağı ilk adımı da merak konusu oldu. Başkanlığın yeni binasının önümüzdeki ay Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açılması bekleniyor. Bu süreçte Başkanlığa uzman alımlarının da yapılması bekleniyor. DW Türkçe’nin edindiği bilgiye göre, cemevlerinin elektrik giderlerinin ödenmesi için resmi çalışma tamamlanacak. Alevi uzman alımları yapılması sonrası Alevilik ve Bektaşilik üzerine yayın çalışmaları başlatılacak. Hükümet kaynakları, “Başkanlık cemevlerinin güçlendirilmesi için çalışacak. Bu, Cumhuriyet tarihinde ilk ve önemli bir adım” değerlendirmesini yaptı.

“Bizim için yök hükmünde”

Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı’na dair gelişmeye Alevi örgütlerinden farklı tepkiler geldi. DW Türkçe’ye konuşan Alevi Bektaşi Federasyonu Genel Başkanı Mustafa Aslan, Alevilerin mevcut talepleri ile mevcut sıkıntılarının çözülmesi yönünde beklentilerin açık ve net biçimde ortada olduğunu söyledi. “Eşit yurttaşlık talebi altında taleplerimiz net ve açık. Hükümetin ve devletin bizim inancımızı tarif etme ve tanımlama yerine onu tanıma talebimizi görmezlikten gelen bir anlayışla karşı karşıyayız. Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı olarak kurulan bu kurum bizim nezdimizde yok hükmündedir. Kendisini tanımadığımızı, tanımayacağımızı herhangi bir iletişim içinde olmayacağımızı söylemiştik ve söylüyoruz” diye eleştirdi.

Ali Arif Özzeybek’in atanması sonrası Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı ile ilişkilerin nasıl süreceğinin sorulması üzerine de Aslan, “Kişinin şahsına dahil bir söz söylememiz doğru olmaz, inancımız gereği de olmaz dedi ve Özzeybek’in başkanlık yaptığı daire ve kendisi ile muhatap olunmayacağını bilmesi gerektiğini söyledi. “Kendisi bizimle iletişime geçtiği takdirde söyleyeceğimiz cümle tavrımız nettir. İbadethanemizi yok sayan bir anlayışın başkanlığını da tanımayız” diye konuştu.

“Samimiyetten uzak buluyoruz”

Alevi-Bektaşi gençlerine kamp düzenleme ve dedeleri Kerbela’ya götürme süreçlerinde Özzeybek ile görüştüklerini söyleyen Mustafa Aslan, hükümetin söz konusu adımının asimilasyon politikasının bir parçası olduğunu savundu ve “Alevilik inancını yok sayan bu adımın samimiyetten uzak olduğunu kendisine de söyledik§ dedi.

Daha önce Cumhurbaşkanı, İçişleri Bakanlığı temsilcileri ve hükümet yetkililerine çağrı yaptıklarını da tekrarlayan Aslan, Alevilerin talepleri konusunda samimi olunması halinde masaya oturmaya hazır olduklarını da kaydetti. Ancak cemevlerinin “ibadethane” olarak tanınmadan elektrik, su masrafları ile ısınma soğutma giderlerinin karşılanmasının yetersiz olacağını söyleyen Aslan, “Önce siz bizi tanıyın” diye konuştu.

“Başkanlık olumlu bir adım”

Hüseyin Gazi Vakfı Başkanı Mehmet Ali Ayyıldız ise Cemevi Başkanlığına yönelik olumsuz eleştirilere katılmadığını söyledi. DW Türkçe’ye konuşan Ayyıldız, “Cumhuriyet tarihinde ilk kez devletin Aleviler için böyle bir adım atması ve muhataplık kurumu kurulması önemli bir adım. Olumlu bir adım, çok geçmiş kalmış da bir adım ama buna da şükür. Başlangıç için olumlu buluyorum” dedi.

Ayyıldız, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Muharrem ayında Hüseyin Gazi Cemevi’ne yaptığı ziyaret ve orucunu orada açmasının cemevlerini tanıdığı anlamına geldiği yorumunu da yaptı. “Aleviler devlet nezdinde tanınmıştır. Cemevleri de tanınmıştır. Olumlu görmeyi düşünmeyi ve bakmayı doğru buluyorum. Olumsuz tartışmalar Alevi toplumuna çok ciddi zararlar verir” değerlendirmesinde bulundu.

“Başkanlık tanınmanın ilk adımı”

Ayyıldız’a göre şimdiye kadar atılan adımların devletin cemevlerini ibadethane olarak tanımak olarak anlaşılması gerektiğini de savunarak “Resmi olarak bir tek ilanı eksiktir. Onu da yapacağına inanıyorum. Başkanlık ilk adımıdır. Bir bebeğin emeklemeden yürümesini beklemek nasıl yanlış ise bu altyapının da hazırlanmadan ilan edilmesini beklemek yanlıştır” diye destek verdiğini tekrarladı.

Başkanlığın çalışmalarını görmeden eleştirilmesinin de yanlış olduğunu savunan Mehmet Ali Ayyıldız, “Alevi toplumu devletle barışmalıdır. İnsanlar artık toplumda her yerde ‘ben Aleviyim’ diye haykırmalıdır. Bir sorunu varsa Başkanlığa iletmelidir” diye savunuyor. Ayyıldız, Cemevi Başkanlığı’nın imar sorunundan yol sorunlarına kadar cemevlerinin birçok sorununu çözeceğini de düşünüyor ve Başkanlığı “ihtiyacı giderecek bir kurum” olarak görüyor.

Başkanlık hangi görevleri yapacak?

Başkanlığın faaliyete geçmesi ile dernek, belediye ve federasyona bağlı olan tüm cemevleri, Cemevi Başkanlığı koordinasyonunda toplanacak. Cemevlerinin elektrik giderleri başkanlık bütçesinden karşılırken, cemevlerine kadro verilmesi ve istenen bir personele maaş ödenmesine dair işlemler de yine kurulan Başkanlık tarafından yürütülecek. Ayrıca cemevleri, yol, imar, çevre düzenlemesi gibi fiziki ihtiyaçlar ile gençlere yönelik eğitim faaliyeti, festival, anma gibi tüm faaliyetlerinde başkanlıktan destek alabilecek.