Kahramanmaraş merkezli ve 11 ili etkileyen depremler öncesi cumhurbaşkanı adayını belirleme çalışmalarını yapan Millet İttifakı, aday belirlenme sürecini ertelerken Saadet Partisi’nin ev sahipliğinde deprem gündemi ile toplanacak.
Son olarak 30 Ocak’ta Ortak Mutabakat Metni’ni açıklayan ve 13 Şubat’ta cumhurbaşkanı adayını görüşmek üzere bir araya gelmeyi hedefleyen Millet İttifakı, 6 Şubat’ta yaşanan depremin ardından aday belirleme sürecini de askıya aldı. Toplantıda adaylığa dair bir gündemin olmayacağı ifade edildi.
Seçim erteleme konuşulacak
CHP, İYİ Parti, Gelecek Partisi, DEVA Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Parti’nin oluşturduğu Millet İttifakı liderleri, AKP Kurucular Kurulu üyesi ve eski TBMM Başkanı Bülent Arınç’ın gündeme taşıdığı ancak AKP tarafından sahiplenilmeyen seçimlerin ertelenmesine dair tartışmayı da değerlendirecek. Altı lider yaptıkları farklı açıklamalarda seçim ertelenmesinin anayasaya aykırı olduğuna vurgu yapmıştı. Toplantıdan sonra yapılacak açıklamada da bu konuda ortak bir mesajın verilmesi bekleniyor.
Sahadaki durum değerlendirilecek
Altı muhalefet partisinin lideri deprem gündemli toplantıda bölgeye yaptıkları ziyaretlerdeki gözlemleri ile hem belediye başkanlıklarından alınan bilgiler hem de il ve ilçe başkanlıklarından gelen bilgilere göre sahadaki durumu değerlendirecek. 11 ilde 13,5 milyona yakın vatandaşı direkt etkileyen depremin ardından hükümetin attığı adımlar ve açıklamalar da altı liderin gündeminde olacak. Toplantı öncesi liderlere ön bilgilendirme raporları hazırlandı. Raporlarda genel olarak iktidarın afet sürecini yönetemediği, yetersiz kaldığı değerlendirmeleri yer alıyor.
Depremin gerçekleşmesinin ardından ilk 48 saat içinde yaşanan koordinasyonsuzluk nedeniyle ortaya çıkan sorunlara altı liderin yapacağı yazılı açıklamada yer vermesi bekleniyor.
Millet İttifakı’nın gündeminde 11 ilde yıkıma yol açan depremler varFotoğraf: Bulent Kilic/AFP
CHP ve İYİ Parti kurmayları, depreme dair “yıkılan binaların çoğunluğu 1999 öncesi binaydı” söylemine de karşı çıkıyor. Özellikle her ne kadar bu binaların eski dönemde yapılmış olsa da denetimlerinin yapılması noktasında sorumluluğun ilgili bakanlıklarda olduğu savunuluyor. Ayrıca 11 ilde çok sayıda yeni yapılan binanın ve kamu binasının ciddi hasar aldığı veya yıkıldığının da tespit edildiği kaydedildi. Bu nedenle Millet İttifakı olarak yapılacak çağrıda sadece müteahhitlerin soruşturmalarda gözaltına alınmasının yetersiz olduğu, yapıları denetleyen, izin veren ve sorumluluğu olan kamu görevlileri dahil kim varsa hakkında da gereken adımların atılması istenecek.
AFAD için çağrı
Altı liderin yapacağı ortak açıklamada Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’na (AFAD) da yer ayrılacağı öğrenildi. Altı muhalefet partisinin kurmayları, AFAD içerisinde donanımlı çok sayıda çalışan olduğunu ancak liyakat sahibi isimlerin gereken görevde olmadığını savunurken AFAD’ın yeniden yapılandırılması gerektiği görüşü hâkim. AFAD’a dair yeniden yapılandırma çağrısının da ortak açıklamada yer alacağı ifade edildi.
Millet İttifakı ne önermişti?
İttifak 30 Ocak’ta açıkladığı “Ortak Mutabakat Metni”nde afetlere de geniş yer ayırmıştı. “Kentleşme” ve “Afet Yönetimi” başlıklarında da iktidara gelinmesi halinde izlenecek politikalara dair çok sayıda öneri gündeme getirilmişti. Deprem gündemli toplantıda da bu başlıkların hatırlatılacağı ifade edildi.
Söz konusu ortak belgede deprem ve afetlere dair verilen mesajlar şöyle:
- Şehircilik ve Afet Yönetimi Bakanlığı kurulacak.
- AFAD’a kuruluş statüsünü ve itibarını geri kazandıracak, İçişleri Bakanlığı bünyesinden çıkaracak, kural koyucu, yönlendirici, koordine edici, destekleyici ve denetleyici olarak yeniden yapılandırılacak.
- Afet vergileri, afetin zararlarını azaltacak tedbirler ve afet sonrasındaki normale dönüş ile rehabilitasyon çalışmaları için harcanması sağlanacak.
- İstanbul depremine karşı, risk azaltmayı hedefleyen Hayat İstanbul Projesi başlatılacak.
- Afet sonrasında evleri “oturulmaz” hale gelen mülkiyet sahibi ve kiracılara geçici barınma imkanları sunup, eşya ve kira yardımı yapılacak.
- Afet yönetimini etkisizleştiren imar afları çıkarılmasına son verilecek.
- Afet Çerçeve Kanunu çıkartarak afetler ile ilgili mevzuatı tüm yönleriyle yeniden düzenlenecek.
- Fay hattı üzerindeki tüm yerleşim birimlerinde bulunan yapı stokunun risk analizlerini süratle tamamlanacak.
- Deprem ve doğal afet riskinin yüksek olduğu tüm kentlerde güçlendirme ve yeniden inşa projeleri yapılacak.
- Deprem riski taşıyan yapılarda, okul, hastane, sosyal hizmet binaları başta olmak üzere depreme karşı güçlendirme çalışmalarını hızlandırılacak.
- Deprem tehdidi altındaki bölgelerde, yeterli deprem toplanma alanları hazırlanacak.
- Erken uyarı ve etkin müdahale yöntemlerine dair sistem altyapısı kurulacak.
- Afetlere sebebiyet veren suçlarda caydırıcı ve etkin ceza ve infaz sistemi getireceğiz.
- Yeni nesil afet yönetim merkezlerini kurulacak ve afetle mücadelenin her safhasında teknolojiden faydalanılacak.