ABD Kongresi, Irak işgalinin 20’nci yıldönümünde orduya Irak’ta güç kullanma yetkisi veren iki Kongre kararını kaldırmaya hazırlanıyor. Biri 1991’deki Körfez Savaşı’ndan diğeri 2002’den kalan iki Askeri Güç Kullanımı Yetkisi’nin (AUMF) kaldırılması için Senato’da prosedür oylaması yapıldı. Demokratlar ve Cumhuriyetçilerden 68 senatör yetkilerin kaldırılması lehinde oy kullanırken 27 senatör aleyhte oy verdi. Salı günü Senato’da son oylama yapılacak ve konu Temsilciler Meclisi’nin gündemine gelecek.
Süleymani’nin öldürülmesi de aynı yetkiye dayandırılmıştı
ABD ordusu 20 Mart 2003 tarihinde Irak’a müdahale etmiş ve bu müdahale sonucunda Saddam Hüseyin devrilmişti. Müdahaleye hukuki dayanak sağlayan, ABD Kongresi’nde Ekim 2002’de kabul edilen karar ise bugüne kadar geçerliliğini sürdürdü. Eski ABD Başkanı Donald Trump, karara dayanarak İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin Bağdat Havalimanı yakınında bir İHA ile öldürülmesinin emrini vermişti. Gelecekte bir ABD Başkanı’nın yine aynı karara dayanarak İran’a karşı savaş açmasının mümkün olduğu belirtiliyor.
Senato’da Çoğunluk Lideri Demokrat Senatör Chuck Schumer “Irak Savaşı uzun süre önce bitti. Bu askeri yetkileri yürürlükte tuttuğumuz her yıl gelecek bir hükümetin istismar edebileceği bir yıl” diye konuştu.
ABD Kongre BinasıFotoğraf: Bryan O. Dozier/NurPhoto/picture alliance
Terörle mücadele operasyonu yetkisi yürürlükte
ABD’de 11 Eylül 2001 tarihindeki terör saldırıları sonrasında terörle mücadele operasyonlarına izin veren AUMF ise yürürlükte olmaya devam edecek. Söz konusu karar ABD Başkanı’na “11 Eylül 2001’de meydana gelen terör saldırılarını planladığını, yetkilendirdiğini, işlediğini ya da yardım ettiğini tespit ettiği uluslara, örgütlere ya da kişilere” karşı askeri güç kullanma konusunda geniş yetki veriyor.
ABD’nin 2001 yılında Afganistan’da başlattığı savaşın, ayrıca El Kaide ve ardılı radikal İslamci örgütlere karşı Suriye, Yemen ve Somali’deki operasyonlarının hukuki dayanağı da bu yetki.
Eski ABD Başkanı George W. Bush Irak işgalini Irak’ta kitle imha silahları olduğu ile gerekçelendirmiş ancak bunun asılsız olduğu daha sonra anlaşılmıştı. Barack Obama’nın ABD Başkanı olduğu Aralık 2011’de son ABD askerleri de Irak’tan çekilmiş ancak Beyaz Saray IŞİD ile mücadele amacıyla daha sonra yeniden Irak’a asker yollamıştı. Irak’ta aktif görev yapan ABD askerlerinin sayısının 2 bin 500 olduğu tahmin ediliyor.
DW, AFP / EC, JD