14 Mayıs milletvekili genel seçimleri için son iki günde Ankara’da olağanüstü bir trafik yaşanırken gözler 9 Nisan Pazar günü saat 17:00’de Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) sunulacak milletvekili aday listelerine çevrildi. O listelerin hazırlık çalışmaları sürerken partilerde de yoğun bir mesai var.
Milletvekilleri genel seçimleri öncesinde MHP, aday listesini YSK’ya sunan ilk parti olurken ittifaklarda ve partilerde de baş döndürücü bir trafik yaşandı.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ErdoğanFotoğraf: DHA
Cumhur ayrı girecek
Cumhur İttifakı cephesinde Perşembe akşamına kadar “ortak liste” çıkarılmasına yönelik temaslar sürerken MHP’nin kendi listesi ile seçime gitme kararı sonrası bu plan rafa kalktı. AKP, MHP, BBP ve Yeniden Refah Partisi seçimlere ayrı ayrı listelerle girerek yarışacak. BBP, son dakikaya kadar “ortak liste” çabasını sürdürse de karşılık alamadı. Cumhur İttifakı’nda son dakika sürprizi ise DSP oldu. Daha önce HÜDAPAR, AKP listelerinden seçimlere girme kararı almıştı. DSP’nin de AKP listelerinden seçime girmesi noktasında anlaşma sağlandı. DSP’ye seçilecek yerden 1, ve “sınırda” görülen yerlerden de 2 kontenjan olmak üzere toplam 3 kontenjan verildi. Kesin seçilecek yerden aday gösterilecek ismin ise DSP Genel Başkanı Önder Aksakal olacağı ifade edildi.
AKP’de 9 Nisan pazar öğlene kadar yoğun bir liste mesaisi olacak. Bazı bakanların aday gösterileceği yerlerin iki hatta üç kere değiştiği, son dakika sürprizleri yine olabileceği ifade ediliyor. Aralarında TBMM Başkanı Mustafa Şentop, grup başkanvekilleri ve genel başkan yardımcılarının da olduğu 3 dönemlik 42 isim arasında da kimlerin aday gösterileceğine Recep Tayyip Erdoğan karar verecek.
Osman SertFotoğraf: Privat
“300’ü riske attı”
Cumhur İttifakı’nın seçimlere ayrı liste ile girmesini DW Türkçe’ye değerlendiren Panorama TR Araştırma Direktörü Osman Sert, “En azından bir 10 seçim bölgesinde ortak aday gösterilmesi beklentisi vardı. MHP dışında başka milliyetçi partiler de var. MHP’nin kendi siyasal iddiasından vazgeçmesinin de maliyeti olabilirdi bundan da ortak listeye yanaşmamış olabilir” dedi.
“Eğer ortak liste yapsalardı 10-15 daha fazla vekil çıkarabilirdi bu avantajdan vazgeçmiş görünüyor. Bu hamle ile 300’ün üzerine çıkılması riske girmiş durumda” diyen Osman Sert “Artık Türkiye, MHP’nin bu hamlesi sonrası parlamento parçalı bir yapıya gidiyor, Cumhurbaşkanı kim olursa olsun parlamentoyu daha fazla dikkate almak zorunda olacak” yorumunu yaptı.
Millet İttifakı hem “tek” hem de “ortak”
Millet İttifakı cephesinde de DEVA, Gelecek, Saadet ve Demokrat partileri CHP listelerinden seçime girmeye karar verdi. DEVA Partisi, Cuma akşam saatlerine kadar bu konudaki kararı değerlendirirken son durumda “tek listenin daha doğru olacağına” karar vererek CHP listelerinden seçime girmeyi kabul etti. CHP listelerinde İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Adana, Antalya, Samsun, Trabzon illeri başta olmak üzere birçok ilde bu partilere kontenjan ayrılacak.
CHP seçime tek liste girmesinin yanı sıra yaklaşık 20 ilde İYİ Parti ile de “ortak liste” yapacak. Bu sayının artabileceği de ifade ediliyor. Örneğin, Çankırı, Aksaray’da İYİ Parti logosu ile, Çorum, Bartın’da ise CHP logosu ile seçime girilecek. Burada hangi parti logosu ile seçime giriliyorsa ilk sıraya o partinin adayı, bir alt sıraya ise diğer partinin adayı yazılacak. CHP ve İYİ Parti’nin ortak liste yapacağı illerde diğer 4 partiden de adayların yer alabileceği ifade ediliyor. CHP listelerinden diğer partilere kaç vekil kontenjanı verildiğine dair ise bir açıklama yapılmadı.
Hem 5 partinin tek liste hem de ortak liste ile belirlenen milletvekili adaylıkları ile hedef ise en az 301 milletvekiline ulaşmak.
Kılıçdaroğlu, 8 Nisan cumartesi günü akşamı toplayacağı Parti Meclisi’nden de listelere dair görüşlerini alacak. Bu noktada az da olsa diğer parti adaylarının CHP listelerinde yer almasına eleştiriler bulunuyor. Ancak seçimin kritik önemi nedeniyle bu eleştirilerin güçlü olarak dillendirilmeyeceği ifade ediliyor.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve İYİ Parti Genel Başkanı Meral AkşenerFotoğraf: DHA
“Olumlu etkiler ama…”
Osman Sert, Millet İttifakı’nın tek liste olarak girmesine ilişkin, “Mutlaka olumlu etkiler, işin başında Cumhur’un ortak liste ile Millet İttifakı’nın ise parçalı gireceği bekleniyordu, gelinen noktada tam tersi oldu” dedi. “Hala Cumhur İttifakı’nın 5 puanlık avantajı var. Ne kadar oy aldığın çok önemli. Anadolu’da daha az oylarla daha çok vekil çıkartılıyor, buralarda Ak Parti güçlü. İstanbul’da muhalefet çok oy alabilir ama Anadolu’da AK Parti daha çok çıkartabilir” diyen Osman Sert sözlerini “Millet İttifakı için her şey için yolunda gitse bile daha az oy alırsa geride kalabilir. Ne zaman fazla oy alırsa iş değişir. Burada tabi kritik olan Meclis’te çoğunluğu her iki ittifakta sağlayamayabilir burada da HDP oyun kurucu olur” diye sürdürdü.
Panorama TR Araştırma Direktörü Sert, “Muhafazakarlar Altı Ok’a oy vermez” söylemine ilişkin de, “İstanbul seçimlerinde yüzde 54’ü Altı Ok’un altına oy verdi. Evet Anadolu’da bu tabunun hala geçerli olduğu yerler var, İstanbul, Mersin, Adana gibi yerlerde bu tabu etkisi daha sınırlı. Bir direnç olabilir ama 2019 öncesi kadar güçlü değil” değerlendirmesini yaptı.
Emek ve Özgürlük İttifakı’nın 22 Mart tarihindeki basın toplantısıFotoğraf: DHA
TİP ve Yeşil Sol Parti’de ince hesaplar
Emek ve Özgürlük İttifakı’nda da HDP, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi ile seçimlere girme kararı almıştı. HDP’de listeler yapılırken olası kapatma davası nedeniyle hakkında siyasi yasak istenen isimlerden 10-11 ismin listelerde yer alacağı belirtiliyor. HDP’nin 59 milletvekilinden 56’sı hakkında siyasi yasak isteniyor. Eş Genel Başkanlar Mithat Sancar ve Pervin Buldan, Grup Başkanvekili Hakkı Saruhan Oluç, Tayip Temel, Mehmet Rüştü Tiryaki gibi isimler siyasi yasak istenen isimler arasında. Eğer listeler kesinleştikten sonra HDP kapatılır ve siyasi yasak gelirse gösterilecek siyasi yasaklı isimler listeden düşecek ve bir arka sırasındaki seçilmiş olacak. Eğer seçildikten sonra siyasi yasak gelirse milletvekillikleri düşmeyecek ancak, bir siyasi partiye üye olamayacaklar. Tüm bu hesaplar yapılarak Yeşil Sol Parti’de liste çalışmaları sürüyor.
Seçime ayrı liste ile girecek olan TİP, HDP’nin güçlü olduğu illerde aday çıkarmayacak; ancak yaklaşık 45 ilde aday gösterecek. İstanbul, Ankara, Hatay gibi illerde TİP, kendi listelerinden adaylar gösterecek.
EMEP adayları da Yeşil Sol Parti listelerinden aday gösterilecek. Emek ve Özgürlük İttifakı’ndaki hedef, 100 milletvekiline ulaşmak.
Tüm ittifaklar ve partilerde listelerin sunulacağı saat olan 9 Nisan 17:00’ye yoğun bir temas trafiği de olacak.