ABD dışişleri ve hazine bakanlıkları, Rusya’ya yaptırımları deldiği gerekçesiyle Rusya, Türkiye, Çin ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) 250’yi aşkın kişi ve kuruluşa yaptırım açıkladı. Yaptırımlar, Rusya’nın enerji ihracatı, savunma, bankacılık, madencilik ve metal endüstrilerini hedef alıyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, yaptırım kararlarıyla bağlantılı olarak “Rusya’nın Ukrayna’da işlediği suçlardan dolayı hesap vermesinin sağlanması ve Rus savaş makinesini destekleyip finanse edenlerin cezalandırılması için elimizdeki tüm araçları kullanmaya devam edeceğiz” açıklamasında bulundu.
Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında, Türkiye, Çin ve BAE’den şirketlerin, yaptırıma tabi olan ve Rus ordusunun silah sistemlerini destekleyen “Yüksek Öncelikli Ürünler” ile hem askerî hem sivil amaçlarla kullanılabilen “çifte kullanımlı” ürünlerin yanı sıra Rusya’nın silah sistemleri için bel bağladığı kritik parçaları göndermeye devam ettikleri kaydedildi.
Hedef alınan şirketler
Dışişleri’nin yaptırım listesinde Türkiye’den Turkik Union Dijital Teknoloji Transfer Ofisi A.Ş ve şirketin İcra Kurulu Başkanı Mustafa Cankat Aytek yer aldı. Şirketin Rusya merkezli şirketlere “yüksek öncelikli ürünler” kapsamına giren elektronik parçalar sevk ettiği belirtildi.
ABD Hazine Bakanlığının listesinde ise Türkiye’den yedi şirket yer alıyor. Rusya merkezli üreticilere büyük miktarlarda “yüksek öncelikli ürün” sevkiyatı gerçekleştirdikleri belirtilen şirketler; Bosfor Avrasya İç ve Dış Ticaret Limited Şirketi, Egetir Otomotiv Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, Globus Turkey Lojistik Dış Ticaret Limited Şirketi, Kartal Exim Dış Ticaret Limited Şirketi, Konomar Gemi Elektrik ve Elektronik Limited Şirketi, Megasan Elektronik Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi, Özkaya Otomotiv Mamulleri Pazarlama Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi olarak sıralandı. Söz konusu şirketlerin Rusya Federasyonu ekonomisinde değişik alanlarda faaliyet göstermiş oldukları ya da faaliyet halinde oldukları belirtildi.
Bosfor Avrasya, Egetir Otomotiv ve Özkaya Otomotiv’in üretim sektöründe; Globus Turkey, Kartal Exim ve Konomar Gemi’nin teknoloji sektöründe, Megasan Elektronik’in de elektronik sektöründe faaliyet göstermek kapsamında yaptırım listesine dahil edildiği bildirildi.
“Rusya Türkiye’den yararlanmaya devam ediyor”
Hazine Bakanlığı açıklamasında yaptırım kararlarıyla ilgili olarak “Bugünkü eylem, Rusya’nın Türkiye, BAE ve Çin’den faydalanmaya devam ettiğinin, bunun yanı sıra savaş ekonomisi için en çok ihtiyaç duyduğu teknoloji ve ekipmanı tedarik edebilmek için karmaşık ulus-aşırı ağlar ve üçüncü ülkeler üzerinden kestirmeler kullandığının bir kez daha altını çizmektedir” ifadelerine yer verildi.
ABD yönetimi, Rusya’ya uyguladığı yaptırımların delinmesi konusunda Türkiye dahil üçüncü ülkelere baskıyı son dönemde artırmıştı. Türkiye ise resmi olarak BM Güvenlik Konseyince (BMGK) alınan yaptırım kararlarının kendisi için bağlayıcı olduğunu vurguluyor.
Türk yetkili: Tek taraflı yaptırımlara karşıyız
ABD’nin son yaptırım kararlarıyla ilgili olarak Reuters haber ajansına konuşan, ismi açıklanmayan bir Türk yetkili, Türkiye’nin sadece BMGK’nın çıkardığı yaptırım kararlarını uyguladığını yineleyerek tek taraflı yaptırımlara karşı olduklarını söyledi. Türk yetkili bununla birlikte Türk hükümetinin yaptırımların Türkiye üzerinden delinmesi girişimlerini asgariye indirmek için önlemler aldığını kaydetti.
“Kaçınılmaz olarak, ehemmiyeti bulunmayan küçük şirketlerin yaptırımları delme girişimleri oluyor. Bunlar yaptırımlar konusunda ya bilgisiz ya da kayıtsız şirketler” diye konuşan yetkili, yaptırımları delme girişimlerinin Türkiye’nin politikalarını ihlal edecek noktaya gelmesi durumunda Türk makamlarının eyleme geçtiğini kaydetti.
Çin’in ABD Büyükelçiliğinden yapılan açıklamada da Çin merkezli şirketlere uygulanan yaptırımlar sert bir şekilde eleştirilerek “ABD tarafının ilgili şirketlere temelsiz bahanelerle yaptırım uygulamasına kesin bir şekilde karşıyız” denildi. Açıklamada ABD yaptırımlarının “tek taraflı” ve “hukuksuz” olduğuna vurgu yapıldı.
DW,rtr/BK,JD