Taşımacılıkta elektrikli dönem

Nakliyecilik kesimi kendisini süratli halde yenileyen alanların başında geliyor. Yeni teknolojilere süratli formda ahenk sağlayan bölüm, şu an tam olarak bir ‘elektrik devrimi’nin merkezinde yer alıyor. Artık pazarda çabucak satın alınabilecek çok sayıda elektrikli araba, elektrikli bisiklet, elektrikli motosiklet ve elektrikli scooter bulunuyor. Lakin ulaşım bölümü yalnızca bunlarla yetinmiyor. Toplu taşımada faal olarak çok sayıda elektrikli otobüs kullanılıyor, elektrikli gemi/tekne modelleri yolcu ile yük taşıyor, havacılığı değiştirmek ismine hem ufak hem büyük boyutlu elektrikli uçak modelleri geliştiriliyor. Tıpkı biçimde elektrikli helikopter modelleri üzerinde de çalışmalar sürüyor. Raylı sistemlerin büyük kısmını uzun vakit evvel elektrikli altyapıya geçiren devletler ve şirketler, elektrikli uçan taksi üzere geleceğin araçları üzerinde de etkin olarak çalışmalar yapıyor. Elektrikli gelecek; günümüzde yalnızca şahsî ya da toplu taşımayı değiştirmiyor, iş dünyasına da çok büyük bir tesir ediyor. Şu an etkin kullanımda olan birçok elektrikli iş makinesi bulunuyor, elektrikli araba pazarını büyüten ana isim Tesla üzere birçok firma “elektrikli kamyon” modelleri geliştiriyor. Tıpkı vakitte elektrikli traktör ya da kepçe üzere araçlar da kesimdeki kullanımlarını artırıyor.

NEDEN ELEKTRİK?

Evet, neden tüm ulaşım kesimi inanılmaz bir ivme ile elektrikli altyapıya geçiş yapıyor? Bunun birinci ve en büyük karşılığı etraf oluyor. İçten yanmalı motora sahip olmayan elektrikli araçlar, bu sayede çevreyi ya da havayı neredeyse hiç kirletmiyor. Bu araçların çalışması için gereken elektriğin üretimi için hala etrafa ziyan veriyoruz lakin bu bahiste da büyük adımlar atılıyor. Türkiye dahil birçok ülke artık güneş ve rüzgar üzere yenilenebilir güç kaynaklarından önemli biçimde yararlanıyor, daha fazla oranlarda pak ve yenilenebilir güç üretiyor. Elektrikli araçlar çevreci olmaları yanında kompleks olmayan altyapıları nedeniyle de firmaların da odağında yer alıyor. Yüksek bakım getiren içten yanmalı motorlara sahip olmayan elektrikli araçların bakımı, hem daha kolay hem de ucuz oluyor. Elektriğin verdiği yüksek güç ile şaşırtan derecede yüksek performans getiren elektrikli ulaşım araçları, hepsine ek olarak birçok ülke için “zorunlu geleceği” oluşturuyor. Birçok Avrupa ülkesi 2030 yılı prestijiyle içten yanmalı araçları trafikten çıkarmak için gereken adımları atmış durumdalar. Burada başlangıç arabalar ile olacak fakat öteki içten yanmalı araçlar da yavaş yavaş trafiğin dışına alınacak. Gelecekte kentlerde yalnızca çevreyi kirletmeyen ve gürültü yapmayan araçlar yol alacak.

TÜRKİYE’DEKİ DURUM

Şu an Türkiye’de büsbütün elektrikli 14’ten fazla araba satılıyor, yeni elektrikli arabalar de yolda görünüyor. Birebir biçimde çok sayıda elektrikli bisiklet, elektrikli motosiklet ve elektrikli scooter’ın da resmi satışı yapılıyor. Ayrıyeten Türkiye’de elektrikli iş makinesi kullanımı da artıyor ve bu araçlar için satış çalışmalar sürat kazanıyor. Türkiye’de hala gelişmiş bir ağ kurulamamış olsa da elektrikli şarj istasyonları da artış gösteriyor. Elektrikli geleceğin son kullanıcı ortasında yaygınlaşması ismine en değerli ayrıntıların başında şarj istasyonları yer alıyor. Elektrikli şarj istasyonlarının artması ve yeni teknolojiler ile birlikte şarj etme sürecinin akaryakıt almak kadar kısa hale getirilmesi ya da en az 30 dakika üzere mühletlere çekilmesi çok kıymetli görünüyor.

GELECEK BURADA

Nakliyat alanında yer alan çabucak her firma, artık geleceğin büsbütün elektrikli altyapıdan geçtiğini görüyor ve bunu kabul ederek çalışmalarını dönüştürüyor. Artık çabucak hemen hiçbir firmanın bırakın uzun vadeli, kısa vadeli planları ortasında dahi içten yanmalı motora sahip bir taşıma aracı yer almıyor. Birçok dev üretici içten yanmalı motor geliştirme çalışmalarını sona erdirmiş durumda. Biliyorsunuz yerli üretici Togg da planladığı araçlarını büsbütün elektrikli altyapı üzerine kuruyor. Pak bir gelecek kurmak ve elektrikli geleceğin bir modülü olmak 2022 prestijiyle hiç olmadığı kadar kıymetli ve şu an bu alandaki hiçbir yatırımın boşa gitmesi mümkün değil üzere görünüyor.

YENİ PİL TEKNOLOJİLERİ KAPIDA

Elektrikli araçların en kıymetli altyapı modülleri taşıdıkları pil sistemleri. Şu an ticari hale gelmiş çabucak her aracın bünyesinde lityum-iyon pil paketleri yer alıyor. Lityum temelinden ötürü bu sistemler çok çevreci değiller ve menzilleri hala birçok şoför için istenilen düzeyde yer almıyor. Lakin bu alanda farklı tahliller geliştirilmiyor değil. Örneğin yakın gelecek odaklı “katı hal pilleri” özelinde son yıllarda çok büyük çalışmalar yapılıyor. Gelecekte lityum-iyon pillerin yerini alacak bu piller üzerinde BMW, Ford ve Samsung üzere isimler büyük Ar-Ge harcamaları yapıyor. Lityum-iyon pillerden daha inançlı olan ve mevcut tahlillerden daha yüksek güç depolayabilen katı hal pil teknolojisi, daha uzun müddet misyon yapabiliyor ve şiddetli kurallara da daha güçlü. Geleceğin pil teknolojisi olarak geçen katı hal pili, lityum iyon pillerden ünite alanda daha fazla güç depolayabiliyor olmasıyla 800 km üzere menzilleri standart hale getiriyor. Bu pil teknolojisi ve daha verimli araçlar ile gelecekte tam dolu pile ile 1.000 km yol almak birçok araba için standart olacak üzere görünüyor. Ayrıyeten bu mevzuda öbür planlar da var. Firmalar menzili artırmak ismine araçlarına güneş panelleri koyma konusunda da çalışmalar yapıyor.

EN ÇOK KAZANAN İSİMLER AÇIKLANDI

2021 yılında YouTube platformu üzerinden küresel olarak en çok gelir elde eden isimler açıklandı ve liderliği 54 milyon ile 88 milyon aboneye sahip MrBeast aldı. İkinci sırada 45 milyon dolar ile Jake Paul yer alırken, üçüncü sırada 38 milyon dolar ile Markiplier yılın en çok kazananları ortasında yer aldı.

UZAYDA SİNEMA STÜDYOSU KURULUYOR

Uzaya bakış açısını değiştiren SpaceX üzere özel firmalar, daha evvel akla gelmeyen imkanların önüne aralıyor. Örneğin Space Entertainment Enterprise firması, uzayda kullanmak ismine bir sinema stüdyosu kuruyor. İngiltere merkezli firma, aktarıldığı kadarıyla ISS’e bir sinema stüdyosu modülü ekleme amacına sahip. SEE-1 ismi verilen modül için 2024 yılında kenetlenme sağlanması planlanıyor.

UYGULAMA GELİŞTİRİCİLER NE KADAR KAZANDI?

Apple, yaptığı resmi açıklama ile dijital eser ve hizmetler satan geliştiricilerin App Store’un kullanıma sunulduğu 2008 yılından bu yana tam 260 milyar ABD dolarından fazla yarar elde ettiğini duyurdu. Yapılan açıklamada ayrıyeten “Apple teknolojilerinden yararlanan geliştiricilerin gayretleri, inovasyonları ve yaratıcılıkları App Store’un güçlü küresel platformuyla bir ortaya gelerek her büyüklükten işletmeyi her hafta 175 ülkeden 600 milyonun üstünde kullanıcıyla buluşturuyor” denildi.