Tayvan’dan Çin’in yeniden birleşme planına ret

Tayvan Dışişleri Bakanlığı, Çin’in yayımladığı “Tayvan Sorunu ve Yeni Dönemde Çin’in Yeniden Birleşmesi” başlığını taşıyan belgeye sert tepki gösterdi.

Tayvan Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Joanne Ou, Perşembe günü Taipei’de düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu. Çin’in “tek ülke, iki sistem” ilkesi kapsamında yeniden birleşme planını reddeden Ou, Tayvan’ın geleceğine yalnızca Tayvanlıların karar verebileceğini vurguladı.

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret etmesine de değinen Dışişleri sözcüsü, Çin’in “ziyareti bahane ederek Tayvanlıları sindirmek için yeni bir normallik yaratmaya çalıştığını” söyledi.

“Yüksek derecede özerklik” vaadi

Çarşamba günü Çin hükümetine bağlı Tayvan İşleri Ofisi tarafından yayımlanan ve Tayvan politikası konusundaki çerçeveyi özetleyen “Beyaz Kitap”ta, Tayvan ile “barışçıl bir yeniden birleşme” arzulandığı belirtilirken, dış müdahale ve ayrılıkçı eylemlere girişilmesi durumunda askeri güç kullanılabileceği de dile getirildi.

“Tek ülke, iki sistem” ilkesinin Çin Komünist Partisi tarafından yaratılan “önemli bir kurumsal araç” olduğu belirtilen belgede, “Barışçıl birleşme ve ‘tek ülke, iki sistem’, Tayvan sorununu çözme konusundaki ana ilkelerimiz olmakla birlikte, ulusal yeniden birleşmeyi gerçekleştirmek için en iyi yaklaşımdır” denildi.

Çin hükümeti, Tayvan’ın gerçekliklerini hesaba katacağını da taahhüt etti. Belgede, “Barışçıl yeniden birleşmenin ardından, Tayvan, şu andaki toplumsal sistemini sürdürerek, hukuka uygun biçimde yüksek derecede bir özerkliğe sahip olabilir” ifadesine yer verildi.

“Ayrılıkçı unsurlar ve dış güçlere” karşı uyarıda da bulunulan belgede, “ABD’deki bazı güçler, sıkıntı çıkarmak ve Tayvan’ı Çin’e karşı bir piyon olarak kullanmak amacıyla, Tayvan’ın içerisindeki bazı grupları kışkırtmak için büyük çaba sarf etmektedir” sözlerine de yer verildi.

Söz konusu belge, Devlet Başkanı Şi Cinping göreve geldiğinden bu yana Tayvan ile ilgili yayımlanan ilk “Beyaz Kitap” olma niteliğini taşıyor. Çin, Tayvan ile ilgili son “Beyaz Kitap” belgesini 2000 yılında yayımlamıştı.

Çin, Tayvan çevresinde sürdürdüğü tatbikatlara, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi’nin, Pekin’in tüm uyarılarına rağmen Tayvan’a gerçekleştirdiği ziyaretin ardından başlamıştı. Kendi yönetimi ve siyasi sistemine sahip olan Tayvan da, olası bir işgale karşı kendini savunabilmek amacıyla tatbikatlarını sürdürüyor.

DW,Reuters / BÜ,BK