Kırmızı ette zam tartışması

Türkiye ve dünyada bilhassa besin fiyatları yükseliş trendinde. En dikkat alımlı fiyat artışları ise kırmızı ette yaşandı. Hatta geçtiğimiz günlerde Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği’nin arz ıstırabı ve yüksek maliyetler nedeniyle bir ay içinde kırmızı ete yüzde 24 artırım yapılması gerektiğini duyurdu. Bu açıklamaya Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Lideri Nihat Çelik’ten itiraz geldi. Çelik, kuşbaşının kilogram fiyatının 110 TL’yi geçmemesi gerektiğini savundu. Kasaplar Federasyonu Lideri Fazlı Yalçındağ da, Nihat Çelik’in açıklamasına karşılık maliyetlere vurgu yaptı.

Bir küme gazeteciyle yaptığı sohbet toplantısında gündeme ait soruları yanıtlayan Nihat Çelik, bütün besin eserlerinde fahiş fiyat artışı olduğunu, fiyatların günlük değiştiğini belirterek, değerlendirmelerini şöyle sürdürdü: “Üreticiler için maliyet yüksek. Tüketicinin alım gücü yok. Hal böyleyken tarla ile market ortasındaki fiyat farkları bizi üzüyor. Markete satanla markete satın alanların durumları araştırılmalıdır. Hepsi değil, lakin değerli kısmının varlığı ortaya çıkacaktır. Market 1 TL, satın alma müdürü 5 TL kazanıyorsa bunun kesinlikle araştırılması lazım. Üretici ziyan ediyor; tüketici alım gücünü kaybetmiş zorda; market sahibi ‘kazanamıyorum’ diyor. O halde bu işten kazanan kim? Bir de satış müdürlerine bakılsın bakalım onlar bu işten ne kadar kazanıyor? Bu iş fatura ile olmuyor; aracının ortadan aldığı paranın faturası olmaz.”

Nihat Çelik

‘ZAMMA GEREK YOK’

‘Ramazandan sonra et fiyatları yüzde 24 zamlanacak’ açıklaması ile ilgili olarak da konuşan Çelik, “Bunu kim diyor; ortacılar, et lobicileri, baronlar diyor. Halbuki Türkiye genelinde 58 milyon hayvan varlığımız var. Kimi bölgelerden kuzuyu kilosunu karkas 60-70 liradan alıyor, Balıkesir’den 100 liradan. Ancak tüm vilayetlerde marketler tıpkı fiyata satıyor, güya alım maliyetleri tıpkı; güya ülkede tüm kuzular birebir tornadan çıkıyor, güya hepsinin maliyeti birebir üzere hepsi pirzolayı 200 liraya, kuşbaşını 150 liraya satıyorlar. Bölgelere nazaran marketlerin alım maliyetleri farklı olduğuna nazaran Türkiye ortalaması, İstanbul, Ankara üzere nüfusun fazla, hayvan sayısının az olduğu yerler dahil, incik, pirzola, gerdan, kol üzere üst kalite etin fiyatı 130 liranın üzerinde olmamalıdır. Kuşbaşı da 110 lirayı geçmemelidir. Bu durum başımızı karıştırıyor? Soru işaretleri oluşturuyor. Bu soruların aydınlığa çıkarılması lazım. Patates tarlada 1 TL, markette 5 TL ise, tarladaki 3 liralık domates markette 30 TL ise burada bir sorun var demektir” tabirlerini kullandı.

‘10 TONDAN HESAPLANMALI’

Masa başında tarımın yönetilmeyeceğini vurgulayan Nihat Çelik, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Tarım Bakanlığı’nın taşra elemanları her gün tarlada olmalı ki markete gidene kadar fiyatın nasıl değiştiğini şahsen görsün. Evet, üretim maliyetleri arttı; doğalgaz akaryakıt arttı. Âlâ de bir kamyon 100 kilo domates taşımıyor ki, 10 ton taşıyor. Güya 100 kilo domates taşıyormuş üzere nakliye masrafı yazıyorlar. Vicdandan uzaklaşmışlar, paraya gözleri doymuyor.”

ESK mağazalarının sayısının da artması gerektiğini lisana getiren Çelik, “Milletin menfaati biz üreticilerden de kasaplardan da önceliklidir. Bu nedenle devlet gerektiği yerde gereken müdahaleyi yapmalıdır; ESK’nin ucuz et satması yerinde bir uygulamadır ve kesinlikle mağaza sayısı piyasaya müdahale edebilecek düzeylere çıkarılmalıdır. 18 mağazayla bu müdahale olmaz” diye konuştu.

BARON VARSA ŞİKÂYET ETSİN

Fazlı Yalçındağ

Türkiye Kasaplar Federasyonu Lideri Fazlı Yalçındağ, Nihat Çelik’in “Bizden 60-70 liraya alıyorlar; 150 liraya kuşbaşı, 200 liraya pirzola satıyorlar” kelamlarına reaksiyon gösterdi. Çelik, “Canlısını 60 liraya satıyorlar, bunu söyleyenin lisanı yamulur. O koyununu yetiştirsin. Aklını başına al, diye daha evvel de uyardım. Kimsenin muhasebesi ona kalmamış. Üretici, kasap kazanacak ki işini sürdürsün. Vatandaş da satın alabilecek ki kasap ona satabilsin. Kasap satamazsa, üreticiden de almaz. Ben o paraya veriyorum da o bu paraya satıyor da; sana ne? Varsa sorun haksız fiyat kıymetlendirme şurasına şikayet et. Esnafın kazandığı üç kuruşa göz dikeni yanlışsız insan olarak görmüyorum. Et alındığı üzere satılmıyor. Danaysa kemiksiz yapılıyor; yüzde 20 kemik firesi var, satış müddeti firesi var; bugün 100 kiloysa yarın 98 kilo gelir. İşletme maliyeti var. Satın aldığınız paranın üzerinde yüzde 50 maliyet yükü var; işletme masrafı, elektrik masrafı, dükkân kirası var. Çok hevesliyse, çok çıkar varsa bir dükkân da o açsın. Baron varmış, bildiği bir şey varsa gitsin bakanlığa şikayet etsin. Bizim bildiğimiz ortada baron yok; herkes kâfi gördüğü fiyata et satıyor. Kurtlar Vadisi dizisi mi çekiyoruz? Ortada kim var, ismini söylesin” dedi.