‘Çocuklar oyun kuramıyor’

Okullarda kullanımı yasak olduğu için cep telefonlarından uzak kaldıkları vakit ise teneffüslerde ne yapacaklarını, arkadaşlarıyla ne oynayacaklarını bilemiyorlar. Eğitimciler ve uzmanlar teknolojik aletlerle giderek daha fazla haşır neşir olan çocukların klâsik oyunlardan uzaklaştığı ve toplumsal yeteneklerinin farklı bir alana kaydığı görüşünde.

İlkokul öğretmeni Ayfer Karaarslan öğrencileriyle ilgili müşahedelerini şöyle aktarıyor: “Teneffüslerde, hür vakitlerde çocuklar ne yapacaklarını bilmiyorlar ve klasik çocuk oyunlarından uzaklar. Bir ortada boş kaldıklarında oyun kurmadıklarını fark ediyorum. Erkekler genelde top peşinde koşuyorlar, kız öğrencilerin ise gözdesi kırtasiyelerde ya da teknoloji mağazalarında satılan yeni kuşak oyuncaklar.
Klâsik oyunlara yönlendirmek ve teşvik etmek için geri dönüşüm noktasındaki plastik şişe kapaklarını kullanarak 3 taş 5 taş öğretmeye çalıştım. Benim rehberliğimde ilgilerini çekti fakat hür kaldıklarında kimse oynamadı.

OYUN BİLMEDİKLERİ İÇİN MUTSUZLAR
Bir diğer ilkokul öğretmeni Hülya Gergin ise çocukların güç harcama muhtaçlıklarını hedefsizce koşturarak karşılamaya çalıştıklarını söyleyerek, “önceki jenerasyon olarak kendi çocukluk dönemimize baktığımızda bizler birlikte vakit geçirir, oyunlar kurar, kimseyi de dışarıda bırakmazdık. Şimdiki çocuklar hedefsiz bir biçimde yalnızca koşuyorlar, birlikte oyun oynamayı bilmiyorlar Halbuki ki oyun insanı memnun eder, şimdiki çocuklar oyun bilmedikleri için mutsuzlar. Vakit zaman sınıfça oyun kurup çocuklara rehberlik ediyorum ve orada çok eğlendiklerini görüyorum. Ancak yalnız kaldıklarında bunu sürdüremiyorlar” diyor.

ÇOCUK, OYUNLA KENDİNİ BULUR
Klasik oyunların çocuk gelişimindeki olumlu tesiri bilinen bir gerçek. “Günümüzde artık çocuklar oyun oynamayı bilmiyor, bu mevzuda önemli bir çoraklık var” diyen Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Memduh Sami Taner ise oyunun çocuk için kıymetini şöyle anlatıyor: Her coğrafyanın kendi gelenekleri ve uzun hayat tecrübelerinden süzülmüş oyun kültürü vardır. Bu kültür sayesinde birey etrafındaki riskleri, hayatı, üretmeyi öğreten deneyimleri tecrübeler. Keder, sevinç, rekabet üzere birçok hissin oyunlarda iz düşümünü görebiliriz. Oyunlar, plan kurma, kümeyle hareket etme, risk alma, liderlik, özgüven, ferdi muvaffakiyet hazzı üzere fevkalade ömür hünerleri sağlar. Örneğin yakalamaca oynayan bir çocuk arkadaşından kaçmak için bir strateji geliştirir. Birebir vakitte bedensel marifetlerinin farkına varır. Fizikî kapasitesini tanırken birebir vakitte kendisini öteki oyun arkadaşlarıyla kıyaslar. Bu kıyasta geri kalmamak için kendine gayeler koyar ve başarılı olmak için uğraşır. Bu farkındalık çocukta daha fazla şey başarma isteği uyandırır.

OYUN, ÖĞRENİRKEN DOĞAN GERİLİMDEN KURTARIR
Oyun çocuğun en doğal hakkı ve zihinsel gelişim için olmazsa olmaz bir enstrümandır. Okulda yeni bir şeyler öğrenmek kolay değildir ve çocuğu zorlayan bir süreçtir, zihni ferahlatmanın yolu da oyundur. Oyun aktiviteleri sırasında memnunluk veren birçok hormon salgılanır. Bu nedenle oyun çocuğun fizikî, zihinsel gelişimi ve gerilimden arınması için epeyce değerli bir terapidir ve çocuklar buna içgüdüsel olarak muhtaçlık duyar.

“BİLGİSAYAR OYUNLARI ZİHİN UYUŞTURUYOR”
Çocuğun oyun bilgisi etrafıyla kurduğu bağın gücüne bağlıdır. Bir çocuk sokağa çıkıyorsa, arkadaşları varsa ve bunu teşvik eden bir anne babası varsa o çocuğun oyun bilgisi ve bağlantı kültürü gelişir. Toplumsal kurallar ve güvenlik algısı nedeniyle müdahaleci anne-baba sayısı arttı. Teknoloji de çocuğu sokak oyunlarından uzaklaştırdı. Bu durumlar çocuğun hayattan tat almasına mahzur olur hale geldi. Konsol oyunları tahminen onlara keyif veriyor lakin oturarak oynadıkları, yalnızca gözlerin hareket ettiği ve hedefin genelde ateş edip bir şeyi yıkmak ve yok etmek olduğu bu oyunların çocuklara pek bir yararı yok. Tersine hareketsiz kalıyorlar ve zihinleri uyuşuyor. Anne ve babaların bu hususta dikkatli olması ve çocuklarını arkadaşlarıyla sokakta olmaya teşvik etmesi gerekiyor.