Fransa Macron ‘2.0’a hazırlanıyor

Fransa’da evvelki gün yapılan seçimlerden yüzde 58.5 oy alarak yüzde 41.5’te kalan rakibi, çok sağcı Marine Le Pen’i geride bırakmayı başaran Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’u sıkıntı bir ikinci periyot bekliyor. Seçim sonrasında yaptığı konuşmada ikinci vazife periyodunun birincisinin devamı niteliğinde olmayacağını vurgulayan Macron, yeni bir metodu devreye sokma niyetinde olduğunun sinyallerini verdi. Bir yandan çok sağın önlenemeyen yükselişi öteki yandan seçmenin sandığa ilgisizliği ve kendisine atılan oyların neredeyse yarısına yakınının “destek” manası içermemesi Macron’u mevcut yaklaşımından sıyrılıp farklı bir yol izlemeye zorluyor.

BÖLÜNMÜŞLÜK SORUNU

Seçim sonuçları, Fransa’nın hiç olmadığı kadar bölünmüş durumda olduğunu gösterdi. Bu bölünmüşlük şehir-kırsal bölünmesinin ötesinde kuşaksal ve toplumsal boyuta da sahip. Başşehir Paris, ülkenin batısı, ve merkezi Macron’a, kuzeyi ve güneyi ise Le Pen’e dayanak verdi. Büyük kent merkezleri, orta ve üst gelir grubundakiler ile emekliler Macron’u desteklerken alt gelir kümesinin oyları Le Pen’e gitti. Macron’un yeni devirde bu tabloyu göz önünde bulundurarak adım atması bekleniyor.

AYKIRILARI GÜÇLÜ

Anketler halkın önceliklerinin sıhhat, alım gücü, güvenlik olduğuna işaret ediyor. Macron, bu alanlarda adım atmış olsa da halkı tam olarak ikna edebilmiş değil. Oy tablosu, elde ettiği sonuca karşın, Macron zıtlığının önemli bir yere sahip olduğunu gösteriyor. Emmanuel Macron’un, bu tersliği hafifletmek için mevcut yaklaşımlarını gözden geçirmesi de kaçınılmaz gözüküyor.

‘ÜÇÜNCÜ TUR’ KRİTİK

“Üçüncü tur” niteliğinde olacak 12-19 Haziran’daki parlamento seçimleri Macron’un yeni periyottaki birinci kıymetli imtihanı olacak. Fransa’daki sistem Cumhurbaşkanı’na geniş yetkiler verse de parlamentoda çoğunluğa sahip olmaması halinde hareket alanı epey daralıyor. Gerek Le Pen gerekse radikal sol eğilimli Boyun Eğmeyen Fransa’nın önderi Jean-Luc Melenchon daha şimdiden bu karta oynamaya başladı. Macron’un, mümkün olduğu kadar geniş bir merkez ittifaka gereksinimi olacak. Sonuçların açıklanmasından sonra yapılan birtakım anketler Macron’un bu seçimlerden de galibiyetle çıkmasını isteyenlerin sayısının pek yüksek olmadığını gösterdi.

RADİKAL SAĞA DAYANAK ARTTI

seçimlerin en çarpıcı sonucu çok sağcı Marine Le Pen’in aldığı oy oldu. Le Pen’in, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron karşısında kazandığı yüzde 41.5’lik oy, çok sağın şu ana kadar Fransa’da elde ettiği en yüksek oran. Daha evvelki seçimlerde çok sağın ikinci cinse kalması felaket olarak nitelendiriliyordu. Dünkü sonuçlar ise çok sağın artık iktidar potansiyeli taşıdığının teyidi niteliğindeydi.

Çok sağın ikinci cinsteki birinci macerası Marine Le Pen’in babası Jean-Marie Le Pen’in, Jacques Chirac’la karşı karşıya geldiği 2002 seçimlerindeydi. Çok sağın, “kabul edilemez” olarak değerlendirildiği o devirde Chirac oyların yüzde 82.2’sini aldı. Çok sağın ikinci kere ikinci tipe çıkması için 2017’yi beklemek gerekti. Marine Le Pen, Macron ile birinci düellosunda fark yemesine karşın oy oranını yüzde 33.9’a yükseltti. Macron, çok sağ ile çaba taahhüdünde bulunmuştu. Evvelki günkü sonuç, gayretin pek başarılı olmadığını gösteriyor.

SANDIĞA GİTMEME REKORU KIRILABİLİRDİ

Fransa’da sandığa gitmeme eğilimi de önemli bir sorun olmayı sürdürüyor. Dünkü seçimlerde sandığa gitmeme oranı yüzde 28 oldu. Bu oran, 1969’daki yüzde 31.1’in akabinde kaydedilen en yüksek ikinci oran. Bu da sayıları 48.7 milyon olan Fransız seçmenlerin 13.6 milyonunun oy kullanmadığı manasına geliyor. Sayının boyutunun daha uygun anlaşılması için Marine Le Pen’e oy verenlerin sayısının 13.3 milyon kişi olduğunu hatırlatmakta yarar var. Sandığa gidip de boş ya da geçersiz oy kullananların oranının da yüzde 8.6 olduğunu unutmamak gerekiyor. Birçok ülkede itici güç olan 18-24 yaş ortası seçmenlerin yüzde 42’sinin sandığa gitmediği dikkate alındığında Fransa’nın bu meseleye neden öncelikli olarak eğilmesi gerektiği daha yeterli anlaşılıyor.