Altılı masanın gündemi geçiş süreci

Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem çalışmalarını sürdüren altı muhalefet partisinin başlatmış olduğu liderler buluşmasının ilk turu Pazar günü Saadet Partisi ev sahipliğinde düzenlenecek toplantı ile son bulacak. Masada konuşulacak konular arasında Cumhurbaşkanlığı adaylığına yönelik her partinin kendi çalışmasını yürütmesi, geçiş sürecinde fiili durum yaratılması ve mülteci politikası gibi başlıklar bulunuyor.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan ile Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal, Pazar günü Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu’nun ev sahipliğinde saat 14.00’te bir araya geliyor. Karamollaoğlu, diğer partilerin genel başkanlarını ziyaret ettikten sonra gündem önerilerini partisinin yetkili kurullarına sundu ve Saadet Partisi’nde yapılan toplantılardan sonra Pazar günkü buluşmanın gündem başlıkları belirlendi.

“Fiili parlamenter sistem nasıl oluşturulacak?”

DW Türkçe’nin Saadet Partisi kaynaklarından edindiği bilgiye göre, toplantıda geçiş sürecine yönelik değerlendirmeler yapılması bekleniyor. Liderler, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçiş sürecinde cumhurbaşkanının ülkeyi nasıl yöneteceği, bu görev ve yetkilerin nasıl ve ne ölçüde tanımlanacağını tartışacak.

Cumhurbaşkanının yürüteceği politikalar, seçim kazanıldığında ilk çıkacak kararnameler ve atamaların nasıl yapılacağına yönelik çalışmalar da masaya yatırılacak. Bu kapsamda parlamenter sistemin ruhuna uygun, ancak Anayasa’ya aykırılık içermeyecek karar mekanizmalarının nasıl kurulacağı sorusunun yanıtı aranacak.

DW Türkçe’ye bilgi veren kaynaklar, bu süreci Merkez Bankası örneğiyle anlattı. Kaynaklar, “Mesela, ekonomik istikrar adına Merkez Bankası Başkanı’nın tek bir imzayla görevden alınabilmesinin nasıl önüne geçilir? Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar kurulunun ortak imzası ile mi olur? Bu tür seçeneklerin değerlendirilmesi için her parti kendi içinde çalışmasını yapacak” ifadelerini kullandı. Bu doğrultuda geçiş sürecinde fiili bir parlamenter sistemin nasıl oluşturulabileceğine yönelik her partinin kendi içinde çalışma yürütmesine yönelik bir karar alınması da bekleniyor.

“Cumhurbaşkanı hangi yöntemle belirlenecek”

Toplantı öncesinde en çok merak edilen konuların başında cumhurbaşkanlığı adaylığının masaya gelip gelmeyeceği. Edinilen bilgiye göre toplantıda, cumhurbaşkanlığı adaylığı ile ilgili her partinin çalışması yönünde karar alınması bekleniyor. “Her parti kendi adayını mı çıkartacak? Yoksa ortak bir aday mı belirlenecek? Ortak aday belirlenecekse bu sürecin sistematiği ne şekilde işleyecek?” sorularının da gündeme gelmesi ve bu konuda da partilerin kendi çalışmasını yürütmesi üzerine bazı kararların alınabileceği belirtiliyor.

Toplantıda ekonomideki istikrarsızlığın ve geçim sıkıntısının da gündeme gelmesi beklenirken kur korumalı mevduatın hazineye verdiği zararlara yönelik de karşılıklı değerlendirmelerin yapılacağı ifade ediliyor. Öte yandan Merkez Bankası’nın faizi 1 puan düşürmesi de gündem başlıkları arasında olacak. Muhalefet partilerinin temsilcileri faiz indirim kararının erken seçim beklentisiyle bağlantılı olabileceğinin altını çizerken, liderlerin bu konuyu kapsamlı şekilde masaya yatırabileceklerine dikkat çekiyor.

Altı muhalefet partisi liderinin ilk buluşması 12 Şubat’ta gerçekleşmiştiFotoğraf: Alp Eren Kaya/Republican People’s Party (CHP) /Handout/REUTERS

Altılı masa bekleneni verebildi mi?

Pazar günkü buluşma ilk turun son toplantısı olma özelliği taşırken, bundan sonra toplantıların devam edip etmeyeceği ya da edecekse ne şekilde sürdürüleceğine yönelik de bir karar alınacak. Liderler buluşmasının ilki 12 Şubat’ta Kılıçdaroğlu’nun ev sahipliğinde yapılmış, o günden bu yana liderler beş kez bir araya gelmişti. Peki, altılı masa, bugüne kadar vatandaşın beklentisini karşılayabildi mi? İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü Genel Direktörü Seren Selvin Korkmaz, altılı masanın bir araya geliş amacıyla ilgili vatandaşın kafasında bir karışıklık oluştuğunu dile getirdi. Korkmaz’a göre, altılı masanın ne için bir araya geldiği tam olarak vatandaşa anlatılamadı. Korkmaz, mevcut yapının bir seçim ittifakı mı yoksa parlamenter sisteme geçişi ittifakının etkili stratejilerle anlatılması gerektiğini savundu.

“Seçmen sorunların kaynağı olarak cumhurbaşkanını görüyor”

Korkmaz, eksikliklere karşın altılı masanın başardığı bazı noktalara da dikkat çekti. Altılı masanın, liderleri bir araya getiriyor olması açısından önem taşıdığını kaydeden Korkmaz, mevcut krizlerin kaynağının anlatılmasında ise başarı sağladığını dile getirdi. Korkmaz, “Altılı masanın, Türkiye’nin mevcut krizlerinin kaynağını cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi olarak tekrar ve tekrar olarak göstermesi önemli bir etken oldu toplumda” dedi. Korkmaz, son yapılan anketlerde, seçmenin sorunların kaynağı olarak doğrudan cumhurbaşkanını göstermeye başladığının altını çizdi.

“Pazar gününden sonra daha güçlenecek”

Kamuoyu Araştırmacısı Mehmet Ali Kulat ise birbirleriyle görüşleri farklı olan partilerin, bir araya gelebilme iradesini ortaya koyduğuna dikkat çekerek, merkez medya tarafından bir süredir dile getirilen “Altılı masa dağılacak” iddialarını hatırlattı. Kulat, “Benim kanaatime göre Pazar günkü toplantıdan sonra bu yapı daha güçlü bir şekilde karşımıza çıkacak. Önümüzdeki günlerde yeni komisyonlar kurulacak” dedi. Kulat, cumhurbaşkanı adaylığının açıklanmamasına yönelik eleştirilerle ilgili de, “Bana göre de doğru bir strateji olarak en son zamana bırakmak istiyorlar. Çünkü hem yıpransın istemiyorlar, hem de ekibi sürekli dinamik tutmak açısından bunu önemsiyorlar” diye konuştu. Vatandaşın beklentileri ile ilgili soruyu yanıtlayan Kulat, “Vatandaş da endişeliydi doğrusu. Çünkü karşıda bir yapı var, güçlü bir yapı var. Bir arada acaba sürdürebilirler mi bu süreci diyorlardı. Sürdürülebilirliği gördü vatandaş” dedi.

Altılı masanın muhalefet umudu verdiğini kaydeden Kulat, “Bir umut verdiler. Hedef nokta buydu” ifadesini kullandı. Öte yandan Kulat, aday açıklama sürecinde kabine üyelerinin de bir kısmının açıklanmasını beklediğini ifade etti. Kulat, “Böylece altılı masadaki altı kişinin konumları da cumhurbaşkanı adayından önce belli olmuş olacak” dedi.