ABD Senatosu’nun F-16 kararı ne anlama geliyor?

Pentagon’un 2023 bütçesini içeren ABD 2023 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa (NDAA) tasarısına yönelik yaklaşık 900 değişiklik teklifini görüşen Amerikan Senatosu, Türkiye’ye F-16 satışını koşullandıran önerileri de ele aldı.

Anadolu Ajansı’nın Kongre kaynaklarından edindiği bilgilere göre, New Jersey Senatörü Demokrat Menendez ile Maryland Senatörü van Hollen tarafından ayrı ayrı sunulan iki öneri de kabul görmedi.

NDAA tasarısı, Senato’daki süreç tamamlandıktan sonra Temsilciler Meclisi’nin versiyonuyla ortak bir metin hâline getirilecek ve onay için ABD Başkanı Joe Biden’a gönderilecek.

Van Hollen’ın sunduğu önerge, satılacak F-16’ların “diğer NATO üyelerinin hava sahalarının ihlali ya da Suriye Demokratik Güçleri’ne saldırı için” kullanılmamasını şart koşuyor. Önerge ayrıca Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğini onaylamasını öncelik olarak kabul ediyor.

Menendez’in sunduğu önerge ise Türkiye’ye F-16 satışının ABD’nin ulusal güvenlik menfaatlerine uygun olduğunun ABD Başkanı tarafından taahhüt edilmesini ve satılan F-16’ların “Yunanistan hava sahasına yönelik sürekli ihlallerde kullanılmayacağını” sağlamak için somut adımlar atılmasını şart koşuyor.

Türkiye’ye F-16 satışını Yunanistan’la ilgili koşullara bağlayan benzer bir değişiklik önerisi, Temsilciler Meclisi tarafından kabul edilmişti.

“Türkiye henüz sonuca varmış değil”

Washington Enstitüsü Türkiye Programı Direktörü Soner Çağaptay, ABD Senatosu’ndaki kararla ilgili olarak “Bu ne büyük bir yenilgi ne de büyük bir zafer. Ancak önemli bir gelişme. Çünkü böylesi tahditler (kısıtlamalar) Senato’nun geçireceği yasa tasarısının içine girseydi Türkiye’nin F-16’ları alması bu sene için olanaksız gibi olurdu” değerlendirmesinde bulundu.

DW Türkçe’ye konuşan Çağaptay, “Bu ihtimal ortadan kalktığı için önemli bir gelişme. Böyle bir engellemenin kanuna girmemiş olmasıyla ABD Kongresi’ndeki Türkiye aleyhine fikir beyan eden senatör ve meclis üyelerinin varlığının aksine bu konuda ABD yönetiminin iradesinin biraz daha kuvvetli olduğunu gördük. Ama bu büyük bir zafer de değil çünkü hâlâ aşılması gereken çok büyük bir mesafe var. Ben şahsen ABD yönetiminin bu satış konusuna pozitif baktığını biliyorum ama Kongre’deki aykırı seslerin tümüyle nötr edildiğini söylemek mümkün değil” ifadelerini kullandı.

Çağaptay, “Bu uzun ve ince bir yol. Bir sene kadar daha sürebilir bence. Hatta en iyi niyetle önümüzdeki baharda sonuçlanabilir. Biraz daha beklemek gerekecek. Önemli bir gelişme bence, bir kısıtlama ortadan kalktığı için ama Türkiye henüz sonuca varmış değil” diye ekledi.

DW/CÖ,GS,EC