Deprem sonrası kiralarda yükseliş başladı

İstanbul, Ankara başta olmak üzere büyükşehirlerde bir yılı aşkın süredir yüksek artışların yaşandığı kiralar bu sefer de deprem etkisiyle yükselişte. Bölgeye yakın illerde evlerini ücretsiz kiraya veren ev sahibi örnekleri görünse de birçok ev sahibi ise kiralara yüzde 50’yi aşkın artış yaptı. DW Türkçe’nin konuştuğu emlakçılar, bakanlıkların önlem almaması halinde barınma krizinin önümüzdeki aylarda daha da artacağı kanısında.

Depremin büyük yıkıma yol açtığı 10 ilde birçok kişi hayatını çadırlarda, yıkımın olmadığı bölgelerde akrabalarının yanında geçirirken Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) Salı günü açıkladığı verilere göre 195 bin 962 kişi bölgeden diğer illerdeki yurtlar ve misafirhanelere tahliye edildi. Bunun yanı sıra binlerce kişi de kendi imkanlarıyla bölgeden ayrıldı, başka kentlerdeki yakınlarının, akrabalarının yanına gitti. Henüz sayısı net olarak bilinmese de binlerce kişi ise başka illerde kiralık evlere yerleşti.

Deprem bölgesinden kaçanların yoğun olarak gittiği illerin başında ise Mersin, Elazığ, Antalya, Konya, Ankara, İstanbul, Aydın gibi iller geliyor.

“Fırsatçılık yapanlar var”

Depremden etkilenenlerin en fazla gittiği illerden olan Mersin’in Emlakçılar Odası Başkanı Mehmet Sinan Canpolat, çok fazla ihbar aldıklarını belirterek, “Yüzde 50, hatta yüzde 50’yi aşan oranlarda artışlar var. Fırsatçılık yapanlar var. 5 bin lira olan kiralar 8 bine, 10 bin liraya yükseltenler var. Ev sahipleri vicdanlı olmalı” dedi. Canpolat, yüksek ve fahiş fiyatlar ile karşılaşılması durumunda kendi odaları ile Ticaret İl Müdürlüğü’ne başvurulmasını istedi.

Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer de ev sahiplerine çağrı yaparak, “Yağmacılıktan farkı yoktur. Fiyatların artması farklı nedenlerden olur; yükselir, düşer ona müdahale etmeyiz ya da herhangi bir yorum yapmayız ama ortada bir felaket var, insan acısı var. Felaket ve insan acısı üzerinden nemalanmak, insan olan kimseye yakışmaz” dedi.

“İyi örnekler de var, kötü de”

Ankara Emlakçılar Odası Başkanı Hakan Akçam, DW Türkçe’ye iyi örnekler kadar kötü örnekler olduğunu da söyledi. 200 bine yakın kişinin deprem bölgesinden diğer illere giderek ev arayışına başladığı tahminini dile getiren Akçam, Ankara’da toplamda 7 bine yakın kiralık ev olduğunu ve hepsinin kaydını tek tek alıp bazı ev sahipleri ile “depremzedeye ücretsiz verin” talebi ile görüştüklerini belirtti. Hakan Akçam, “Evini depremzedelere bir süre ücretsiz veren ev sahipleri de çıkıyor. Elbette ücretsiz veremem diyenler de var. Ancak önemli olan makul fiyatlara verilmesi, fırsatçılık yapılmaması” dedi.

Akçam bu iyi örnekler kadar fırsatçıların da olduğunu vurgulayarak, “Daha ilk günden yüzde 30, 50, 60 kira artıran var. Bu daha sıkı bir takip ile cezai müeyyideler uygulanmalı. Ticaret Bakanlığı daha etkin şekilde adımlar atmalı. Bakanlığa biz gereken bildirimleri yaptık” açıklaması yaptı.

Kira fiyatları dondurulur mu?

DW Türkçe, Mersin ve Ankara’da çok sayıda emlakçı ile de telefonda görüştü. Emlakçılar genel olarak bir artış olduğuna dikkat çekerken, fiyat artışı yapmayanların azınlıkta olduğunu vurguladı. Emlakçılar, kira fiyatlarının bölgesel olarak devlet tarafından bir süre belirlenmesinin veya bir ay önceki fiyatların tespit edilip o oranda dondurulması seçeneğinin uygulanabileceğine dikkati çekti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da deprem bölgesi ziyaretinde “Konteyner kentler dışında barınacaklara ev sahibi olanlar için aylık 5 bin lira, kiracı olanlar için aylık 2 bin lira kira yardımı yapacağız” açıklaması yapmıştı.

Bakanlık ne yapıyor?

Ticaret Bakanlığı’nın da gelen çok sayıdaki şikayeti bir havuzda topladığı ve kapsamlı bir inceleme sürecini illerde başlattığı öğrenildi. Bakanlığın il müdürlüklerine, “gereken tespitleri yapın” talimatı verdiği de kaydedildi. Ancak şu an için kamuoyuna yansıyan bir ceza uygulanmadı.

Daha önce kira artışları için getirilen yüzde 25 sınırlamasında olduğu gibi artışlara dair kararların hükümetçe alınabileceği belirtiliyor. Bugüne kadar verilmiş bir karar ise bulunmuyor.