Türkiye ve ABD’den Tunus’a Gannuşi tepkisi

Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Tunus’ta muhalefet lideri Raşid el Gannuşi’nin tutuklanmasıyla ilgili yayımladığı açıklamada endişesini dile getirdi.

Bakanlık açıklamasında, “Tunus’ta, Ennahda Partisi lideri ve Halkın Temsilcileri Meclisi eski Başkanı Raşid Gannuşi’nin tutuklanmasından endişe duyuyoruz. Toplumun farklı kesimlerini temsil eden siyasetçilere yönelik bu tür tasarrufların, Tunus’un toplumsal barışına fayda sağlamayacağını düşünüyoruz” denildi.

Açıklamada, “Tunus’ta demokratik geçiş sürecinin toplumun tüm kesimlerini içeren, geniş bir uzlaşı temelinde yürütülebildiği takdirde başarılı olabileceğine inanıyoruz. Türkiye, bugüne kadar olduğu gibi, önümüzdeki dönemde de dost ve kardeş Tunus’un barış, refah ve esenliği için katkı sağlamayı sürdürecektir” ifadeleri yer aldı.

TBMM Başkanı Mustafa Şentop da Gannuşi’nin tutuklanmasının ardından Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Siyasi mücadele siyasetçiler arasında ve siyasi yöntemlerle yapılmalı. Tunus’ta demokrasi ve insan hakları mücadelesinin önemli ismi, önceki parlamento başkanı ve Ennahda Partisi lideri Raşid el-Gannuşi’nin gözaltına alınmasını ve sonuçta tutuklanmasını büyük endişe ile takip etmekteyiz. Dost ve kardeş Tunus halkının anayasa ve kanunlarıyla da çelişen bu hatadan döneceğini ümit ediyoruz” dedi.

Gannuşi neden tutuklandı?

Nahda Hareketi’nin lideri Gannuşi, 17 Nisan’da gözaltına alınmasının ardından bu sabaha karşı mahkeme kararıyla tutuklandı.

Gannuşi’nin Reuters’a konuşan avukatı Monya Buali, “devlet güvenliğine karşı komplo” ile suçlanan müvekkilinin “sadece görüşlerini açıkladığı” için cezalandırıldığını ve bunun 81 yaşındaki siyasetçinin hapse atılması amacıyla “peşinen alınmış” bir karar olduğunu iddia etti.

Tutuklama kararı sonrası Gannuşi’nin Facebook hesabından yapılan paylaşımda, “Gelecek konusunda iyimserim. Tunus, özgürdür” ifadeleri yer aldı.

Reuters’ın haberine göre Nahda partisi de “haksız” olarak tanımladığı tutuklama kararını kınadı. Parti, söz konusu kararın ülkeyi iflasa sürükleyen ekonomik ve mali krizde yapılan hataların üstünü örtmeye yönelik olduğunu ve onlarca yılını diktatörlüğe karşı direnmeye harcamış bir “milli sembolü” hedef almanın ne Tunus’un sorunlarını çözeceğini ne de muhalefeti zayıflatacağını belirtti.

Gannuşi ne demişti?

İçişleri Bakanlığından bir yetkili, Gannuşi’nin “kışkırtıcı açıklamaları” nedeniyle gözaltına alındığını açıklamıştı. Gannuşi, Cumartesi günü yaptığı açıklamada, “Nahda’sız, siyasal İslam’sız, sol olmayan veya başka bir bileşeni eksik olan Tunus, bir iç savaş projesidir” demişti. Gannuşi ayrıca “darbeyi kutlayanların aşırılıkçı ve terörist olduğunu” söylemişti. Tunus medyası, İçişleri Bakanlığı kaynaklarına dayanan haberlerde, Gannuşi’nin bu açıklamasından ötürü gözaltına alındığını bildirmişti.

Tunus devleti, Gannuşi’nin gözaltına alınmasının ardından Nahda partisinin tüm bürolarına toplantı yasağı getirirken muhalefetin çatı oluşumu Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin merkezini de kapatmıştı.

Nahda yetkilileri, partilerinin tamamen yasaklanmasından endişe ettiklerini dile getirmişti.

ABD de tepki gösterdi

Gannuşi’nin tutuklanmasına ABD’den de tepki geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcü yardımcısı Vedant Patel, Gannuşi’nin tutuklanmasının ve Nahda partisinin merkezlerinin kapatılarak toplantı yasağı getirilmesinin “Tunusluların bir anayasayla benimsediği ilkelere temelden aykırı” olduğunu söyledi.

ABD’li sözcü, bu ülkedeki tutuklamaların “Tunus hükümetinin muhalif olarak algılananlara yönelik endişe verici gerginliğini” yansıttığını belirtti. Patel, ifade özgürlüğü ve insan haklarına saygının, “ABD-Tunus ilişkilerine” temel oluşturduğunu hatırlattı.

Cumhurbaşkanı Said’e “tek adam” eleştirisi

Tunus muhalefeti, Cumhurbaşkanı Kays Said’i ülkedeki demokrasinin altını oymak ve tek adam sistemi kurmayaçalışmakla suçluyor.

Tunus’ta polis geçtiğimiz aylarda da 2021 yılında parlamentoyu lağveden ve geçen yıl düzenlenen referandumla yetkilerini artıran Said’i “darbe” ile suçlayan siyasi figürleri gözaltına almıştı.

Tunus’ta muhalefet partilerinin büyük bölümü, Said’in geçen Aralık ayında aldığı erken seçim kararıyla sandığa gidilmesinin ardından oluşturulan ve yetkileri sınırlı olan parlamentonun meşruiyetini kabul etmiyor. Said ise atılan adımların, Tunus’u yıllardır süren krizden çıkarmak için şart olduğunu savunuyor.

Gannuşi kimdir?

Cumhurbaşkanı Said’in en büyük siyasi rakibi olarak görülen Gannuşi, 2021 yılında lağvedilen meclisin başkanıydı.

Gannuşi son bir yıl içinde Nahda Hareketi’nin cihatçıların Suriye’ye gitmesine yardımcı olduğuna dair iddialar ve kara para aklama suçlamalarıyla bağlantılı olarak birçok defa ifade vermişti. Bu iddialar hem Gannuşi hem de partisince yalanlanmıştı.

Doksanlı yıllarda sürgünde olan Gannuşi, 2011’deki devrim sırasında Tunus’a dönmüştü. Tunus, Arap Baharı’nın demokratik açıdan tek başarı hikâyesi olarak görülüyordu.

DW,rtr,AFP/CÖ,HT

DW Türkçe’ye engelsiz nasıl ulaşabilirim?