Çin: ABD ile bazı konularda ilerleme kaydettik

Beş yıl sonra Çin’i ziyaret eden ilk ABD Dışişleri Bakanı olan Antony Blinken, Pekin’deki Büyük Halk Salonu’nda Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüştü.

ABD Dışişleri Bakanı ile yaptığı görüşmede “devletler arası ilişkilerin her zaman karşılıklı saygı ve samimiyete dayanması gerektiğini” ifade eden Şi, “Bakan Blinken’ın bu ziyaretle Çin-ABD ilişkilerinde istikrar sağlanmasına olumlu katkılar yapacağını ümit ediyorum” dedi.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkezi Dış İlişkiler Komisyonu Ofisi Direktörü Vang YiFotoğraf: Leah Millis/REUTERS

ABD ile Çin’in “bazı konularda ilerleme kaydettiğini ve anlaşmaya vardığını” belirten Şi, “Çin tarafı olarak duruşumuza açıklık getirdik ve her iki taraf da Başkan Biden ile Bali’de vardığımız ortak anlayışların gereğini yapma konusunda mutabık kaldı” diye konuştu.

Çin’e düzenlediği resmi ziyaretin ikinci ve son gününde Blinken, Şi ile gerçekleştirdiği görüşmeden önce Çin’in en kıdemli diplomatı olan Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkezi Dış İlişkiler Komisyonu Ofisi Direktörü Vang Yi ile de bir araya geldi. ABD Dışişleri Bakanlığından bir yetkili, Blinken ve Vang’ın Diaoyutai Devlet Konuk Evi’nde beraberindeki heyetlerle birlikte gerçekleştirdiği görüşmenin yaklaşık üç saat sürdüğünü söyledi.

Çin’in devlet televizyonu CCTV, Komünist Parti’deki konumu Çin Dışişleri Bakanı’ndan yukarıda olan Vang’ın görüşmede Blinken’a “Diyalog veya karşı karşıya gelme ve iş birliği ya da çatışma arasında bir tercih yapmak gerekiyor” dediğini aktardı.

Vang, Çin’in Tayvan konusunda ise “uzlaşacak ya da ödün verecek yeri kalmadığını” belirtti. Vang, “ABD daha önce üç ayrı ABD-Çin ortak bildirisinde de teyit edilen Tek Çin ilkesine gerçek anlamda bağlı kalmalı, Çin’in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstermeli ve ‘Tayvan’ın bağımsızlığına’ açıkça karşı çıkmalıdır” dedi.

Blinken ve Vang’ın Diaoyutai Devlet Konuk Evi’nde beraberindeki heyetlerle birlikte gerçekleştirdiği görüşme yaklaşık üç saat sürdü.Fotoğraf: Leah Millis/REUTERS

Dünyanın en büyük iki ekonomisine sahip olan ABD ile Çin arasındaki ilişkiler son yıllarda ticaretten teknolojiye, Tayvan’dan insan haklarına kadar birçok konuda yaşanan sorunlar nedeniyle ciddi anlamda gerildi.

Blinken ve Çin Dışişleri Bakanı Çin Gang arasında dün heyetlerin de katılımıyla 6-7 saat süren bir görüşme gerçekleşmişti. Taraflar, görüşmeleri “yapıcı ve samimi” olarak tanımladı.

ABD Dışişleri Bakanlığı bu görüşmede Blinken’ın “yanlış algılama ve hesap hatalarının yaratacağı risklerden kaçınmak” için tüm konularda iletişim kanallarını açık tutmanın ve diplomasinin önemine vurgu yaptığını açıkladı.

Blinken ve Çin Dışişleri Bakanı Çin GangFotoğraf: LEAH MILLIS/REUTERS

“İlişkiler en düşük noktasında”

Çin devlet televizyonu CCTV’nin haberine göre, Çin Gang ise Blinken’a iki ülke arasındaki ilişkilerin şu an “diplomatik ilişkilerin kurulmasından beri en düşük noktada olduğunu” ve bu durumun “ne iki ülke halklarının temel çıkarlarına riayet ettiğini ne de uluslararası toplumun ortak beklentilerini karşıladığını” söyledi.

Her iki taraf da temel meselelerde iş birliğine gitme yönündeki arzularını dile getirse de Tayvan, insan hakları, ticaret, teknoloji ve güvenlik gibi konularda somut bir ilerleme kaydedildiğine dair izlenim verilmedi.

Çin Gang, Tayvan meselesinin Çin’in ülke çıkarlarının merkezinde olduğunu ve Çin-ABD ilişkilerinin en önemli konusu olduğunu belirtti. Çinli bakan, bu konunun aynı zamanda “en belirgin risk” olduğunu sözlerine ekledi.

Blinken’ın ayrıca Çinli mevkidaşını Washington’a davet ettiği ve Çin Gang’ın bu teklife olumu yanıt verdiği açıklandı. Ancak bu ziyaret için herhangi bir tarih verilmedi.

DW,AFP,AP,rtr,dpa/C

DW Türkçe’ye VPN ile nasıl ulaşabilirim?