İran: 16 yaşındaki Geravand hayatını kaybetti

İran’ın başkenti Tahran’da başörtüsü takmadığı gerekçesiyle ahlak polisinin uyguladığı şiddet sonucu ağır yaralandığı iddia edilen 16 yaşındaki Armita Geravand’ın hayatını kaybettiği bildirildi. İran Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı haber ajansı Borna, Geravand’ın “yoğun tıbbi tedavinin ve yoğun bakımda geçirdiği 28 günün ardından” Cumartesi günü hayatını kaybettiğini duyurdu.

Yaklaşık bir hafta önce de Geravand’ın beyin ölümünün gerçekleştiği bildirilmişti. Uluslararası düzeyde de tepki toplayan olayda, Kirmanşahlı bir Kürt olan Geravand’ın nasıl komaya girdiği büyük tartışma konusu.

İnsan hakları savunucuları, 1 Ekim’de yaşanan olayda Geravand’ın başörtüsü takmadığı gerekçesiyle Tahran metrosunda ahlak polisi tarafından itildiğini veya darp edildiğini, bunun sonucunda da komaya girerek, Tahran’da bir hastanede tedavi altına alındığını öne sürüyor.

İranlı yetkililer ise Geravand’ın başörtüsü takmadığı gerekçesiyle şiddete uğradığı iddialarını reddediyor. İran resmi haber ajansı Irna’ya göre, Geravand “tansiyonunun düşmesi” sonucu bayılarak düştü ve başını vurdu.

Geravand’ın Tahran metrosundaki görüntüleri güvenlik kameralarına yansımıştıFotoğraf: Iranian state TV/AP/picture alliance

Tasnim haber ajansı da doktorların “resmi” değerlendirmesine dayandırdığı bugünkü haberinde, Geravand’ın “beyinde hasara yol açacak şekilde düştüğünü” belirtti. Haberde bunun sonucunda da Geravand’ın kramplar yaşadığı ve “beynine giden oksijenin azaldığı ve aniden tansiyonunun düşmesiyle beyninde ödem meydana geldiği” aktarıldı.

Amini’nin ölümü

Armita Geravand’ın ölümü, Eylül 2022’de Jina Mahsa Amini’nin başörtüsü takmadığı gerekçesiyle ahlak polisi tarafından gözaltına alınması sonrasındaki ölümünü hatırlatıyor. Amini’nin ölümü sonrasındaki haftalarda İran yönetimine karşı protesto gösterileri düzenlenmişti. Gösterilerde çok sayıda kişi hayatını kaybetmiş, binlerce kişi gözaltına alınmıştı.

Amini’nin ölümünden bu yana İran’daki birçok kadın başörtüsü zorunluluğunu reddediyor. İran hükümeti ise başörtüsü takma zorunluluğunun sıklıkla ihlal edilmesi nedeniyle başörtüsü takmayan kadınlara yönelik cezaları artırılmasını öngören bir yasa hazırladı. Henüz yürürlüğe girmeyen yeni yasa, başörtüsü takmayanlara para cezası ve hatta bazı durumlarda 15 yıla kadar hapis cezası ve 5 bin euroya kadar para cezası öngörüyor.

Amini’nin ölümü sonrasında eleştirilerin odağında yer alan ahlak polisi ise 2022 sonbaharında sokaklarda devriye gezmeyi bırakmış, ancak Temmuz ayında yeniden sokaklarda göreve başlamıştı.

AFP, dpa/JD, ET