İsveç: Macaristan’la NATO üyeliğini müzakere etmeyeceğiz

İsveç’in NATO üyeliğini onaylamayan tek ülke konumundaki Macaristan’ın üzerindeki baskı artıyor.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın bu konuyu konuşmak üzere Budapeşte’ye davet ettiği Kristersson, “Budapeşte’ye gitmekten mutluyum. Konuşacak çok şeyimiz var. Ama NATO üyeliğini müzakere etmeyeceğiz. Bu konuda müzakere yok” dedi. İsveç televizyonu TV4’e konuşan Kristerrson, “Ancak NATO’da nasıl en iyi şekilde iş birliğine gidebileceğimize dair konuşabiliriz” diye ekledi.

Orban, İsveç’in üyeliğine ilişkin protokolün TBMM’de oylanacağı Salı günü, Kristersson’u “uygun olan en kısa zamanda” görüşmek üzere Budapeşte’ye davet etmişti. Bu davete tepki gösteren İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström, Macaristan’ın 2022 yazında düzenlenen NATO zirvesinde İsveç’in NATO’ya katılması için yapılan resmi daveti diğer tüm ülkeler gibi desteklediğine dikkat çekerken “Bu nedenle bugün müzakere etmek için bir neden göremiyorum” demişti. Orban’ın davetini dün kabul eden Kristersson ise Macar mevkidaşına gönderdiği mektupta Budapeşte ziyaretinden önce önümüzdeki hafta Belçika’nın başkenti Brüksel’de bir görüşme yapmayı önermişti.

Macaristan Başbakanı Viktor OrbanFotoğraf: John Thys/AFP/Getty Images

Kristersson TV4’e yaptığı açıklamada, Orban’la Brüksel’de 1 Şubat’ta düzenlenecek Avrupa Birliği Konseyi toplantısında görüşmelerinin daha pratik olacağını ifade etti.

İsveç lideri, “Haftaya Perşembe günü AB Konseyi’nde birbirimizi göreceğiz. Bazı şeyleri o zaman ele almaya başlayabiliriz” dedi.

Kristersson, Budapeşte ziyareti konusunda “Bunun için bir tarih bulmak zorundayız. Böyle şeyler aceleye gelmez. Benimki gibi, onun takviminin de oldukça dolu olduğunu zannediyorum” diye ekledi.

Stoltenberg’in Şubat sonu beklentisi

Orban önceki gün yaptığı açıklamada, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde, İsveç’in NATO üyeliğine verdiği “desteği” yinelediğini ifade etmişti.

Bu konuyla ilgili bugün Brüksel’deki NATO karargâhında gazetecilere açıklamada bulunan Stoltenberg de söz konusu telefon görüşmesinde Orban’ın kendisine güvence verdiğini söyledi.

“Macaristan parlamentosu toplanır toplanmaz bunun ele alınacağı belirtildi” diyen Stoltenberg, kendisine verilen mesajın da meclisin İsveç’in üyeliğini onaylayacağı yönünde olduğunu sözlerine ekledi.

NATO Genel Sekreteri Jens StoltenbergFotoğraf: Dursun Aydemir/Anadolu/picture alliance

“Aldığım mesaj, parlamentonun Şubat sonunda yeniden toplanacağı ve bu yüzden bunu beklememiz gerektiği yönünde” diyen NATO Genel Sekreteri, “Ama Şubat ayı sonunda parlamento toplanır toplanmaz İsveç’in üyeliğinin onaylanacağından kesinlikle eminim. Bu konuda Macaristan’a güveniyorum” ifadelerini kullandı.

Stoltenberg, “İsveç’in NATO’ya üyeliği NATO’yu daha güçlü, hepimizi de daha güvende kılacak” diye konuştu.

Macar parlamentosu şu an tatilde. Ancak muhalefetteki Sosyalist parti geçen hafta İsveç’in NATO üyeliğinin onaylanabilmesi için bir olağanüstü oturum gerçekleştirilmesi için talepte bulunacağını duyurmuştu. Parlamento Başkanı Laszlo Kover ise dün yaptığı açıklamada İsveç’le ilgili protokolü onaylama konusunda aceleleri olmadığını söyledi.

Daha önce defaatle Macar hükümetinin İsveç’in üyeliğini desteklediği yönünde mesaj veren Orban’ın Kristersson’u bu konuyla ilgili olarak Budapeşte’ye davet etmesi Macaristan’daki onay sürecinin bazı şartlara bağlanabileceği yorumlarına neden olmuştu.

Orban’ın daveti, Macaristan’ın İsveç’i ikili ilişkileri güçlendirecek adımlar atmamakla eleştirmesinin hemen ardından gelmişti. Ayrıca sık sık Stockholm’u Macaristan’a karşı “alenen hasmane tavır” takınmakla itham eden Budapeşte, İsveçli yetkilileri de Macaristan’ı hukukun üstünlüğüyle ilgili konulardan “vurma heveslisi” olmakla suçluyor.

Türkiye’deki onay süreci tamamlandı

Rusya’nın Ukrayna’ı işgalinin ardından daha önce hiçbir askeri ittifaka dâhil olmayan İsveç ile komşusu Finlandiya Mayıs 2022’de NATO üyeliği için başvuruda bulunmuştu. Bu iki ülkenin NATO üyeliğine uzun süre itiraz eden Türkiye, daha sonra Finlandiya’nın üyeliğine yeşil ışık yakmıştı. Bunun üzerine Finlandiya Nisan 2023’te NATO’ya katılabilmişti.

Türkiye Salı günü İsveç’in NATO üyeliğine onay veren protokolü de meclisten geçirdi. Başta ABD olmak üzere NATO ülkelerinin aylardır beklediği bu gelişmenin ardından İsveç’in üyeliğine meclis onayı vermeyen tek NATO üyesi olarak Macaristan kaldı.

İsveç’in NATO’ya katılmasına onay veren protokol, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından imzalandıktan sonra dün Resmi Gazete’de yayımlandı. Böylece Türkiye, İsveç’in NATO’ya katılımına ilişkin onay sürecini tamamladı. İsveç’in NATO’ya katılabilmesi için ittifak üyelerinin tamamının buna onay vermesi gerekiyor.

DW,Reuters,AFP/CÖ,HT