AB’den yabani ot öldürücü glifosata 10 yıl daha izin

AB, sağlığa ve çevreye zararlı etkileri olduğu iddia edilen glifosat maddesinin kullanımına 10 yıl daha izin verdi. Komisyon kullanımla ilgili yeni koşul ve kısıtlamalar olacağını belirtti.

AB Komisyonu, Perşembe günü sağlığa ve çevreye etkisi konusunda büyük tartışmalar olan yabani ot öldürücü glifosat maddesine 10 yıl daha kullanım izni verildiğini ancak yeni koşullar ve kısıtlamalar olacağını duyurdu.

Bazı çevre ve sağlık kuruluşları, Almanya merkezli ilaç ve kimya şirketi Bayer’in tarım ilacı RoundUp’ın içerisindeki ana madde olan glifosatın hem çevreye hem de insan sağlığına zararlı olduğuna dikkat çekiyor.

Ayrıca tıp dünyasında glifosatın kansere neden olduğu yönünde tartışmalar var.

Araştırmalarda veri yetersizliği

Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) tarafından yapılan kapsamlı araştırmada, glifosatta kabul edilemez bir risk bulunmadı. Ancak araştırmada bir çok noktada veri eksikliği olduğu belirtildi. EFSA araştırma sonuçlarında tüketicilere yönelik beslenme riskleri ve su bitkileri için risk değerlendirmesi konularında veri yetersizliği yüzünden net sonuçlara varılamadığını ifade etti. Mevcut bilgiler aynı zamanda türlerin korunmasına ilişkin net sonuçlara ulaşılmasında yeterli olmadı.

Temas ettiği çimen, yosun gibi tüm bitkileri öldürülen Glifosat, tarımda mahsül ekilmeden önce tarlayı yabani otlardan arındırmak için kullanılıyor, herbisit sınıfına giren bir kimyasal olarak tanımlanıyor.

Glifosat, tarlayı yabani otlardan arındırmak için kullanılıyor Fotoğraf: Ohde/Bildagentur-online/picture alliance

Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC), 2015 yılında glifosatı olası bir kanserojen olarak sınıflandırmıştı. Avusturya, Avrupa Birliği’nin kararının aksine 2020 yılında ülkesinde glifosat kullanımını yasaklamıştı.

Bayer, ABD’de 2020 yılında Amerikalı çiftçilerin RoundUp’ta kanserojen olduğu iddiasıyla açtığı davada anlaşma yoluna giderek davacılara 10.9 milyar dolar ödeneceğini duyurmuştu. Anlaşmaya rağmen şirket, hâlâ RoundUp’la ilgili yaklaşık 40 bin davayla karşı karşıya.

“Türkiye genelinde kullanılıyor”

RoundUp, Türkiye’de de yaygın olarak kullanılan bir tarım ilacı. DW Türkçe’ye konuşan gıda mühendisi Dr. Bülent Şık, glifosat kullanımının çeşitli ülkelerde yasaklandığını, ancak Türkiye genelinde kullanımı devam edildiğini söyledi. Kullanımın sürekli arttığının tahmin edildiğini, ancak kullanım miktarının ne kadar olduğunun bilinmediğini ifade eden Şık, “Çünkü Tarım ve Orman Bakanlığı bu konuda herhangi bir açıklama yapmayı reddediyor. Meclis’te konu hakkında verilen soru önergelerini bile yanıtsız bırakıyor” dedi.

Glifosatın da dahil olduğu herbisitlerin (ot öldürücü tarım zehirleri) çocuklarda kanser, doğum kusurları, bağışıklık sistemi bozuklukları ve astıma neden olabileceği gibi beyin ve sinir sistemine, üreme ve gelişim sistemlerine zarar verdiği ile ilgili çok sayıda akademik yayın olduğunu belirten Şık, “AB tarafından alınan glifosat kullanımını uzatma kararını yanlış buluyorum. Bu tip konularda halk sağlığını korumak yerine sıklıkla gözlendiği gibi piyasanın, şirketlerin çıkarlarını koruma tercih edildi” ifadelerini kullandı.

10 yıldan önce tekrar gündeme gelecek

AB Komisyonu, glifosat izninin Aralık ortası sona ereceğini duyurmuştu. AB Komisyonu’nun verdiği karara itiraz oturumunda maddenin sürekli kullanılması lehinde ve aleyhinde AB ülkelerinde yeterli sayıda temsilci konuşmamıştı. AB Komisyonu yaptığı açıklamada “Kararı dengelemek için komisyon maksimum süre olan 10 yıldan çok daha kısa bir süre içerisinde glifosatın onayını yenileyecek” dedi.

Reuters,dpa/EÇ,HS

DW Türkçe’ye VPN ile nasıl ulaşabilirim?