Son dakika… Ukrayna – Rusya krizinde son durum… Ukrayna’da 1 ay süreyle OHAL ilan edildi

13:24 Ukrayna Ulusal Güvenlik Kurulu, Donetsk ve Lugansk dışında ülkede 1 ay mühletle fevkalâde hal ilan etme kararı aldı. Güvenlik Kurulu’nun açıklamasında, sokağa çıkma yasağının gerekirse uygulanacağı lakin şu an uygulanmayacağı belirtildi. Güvenlik Kurulu yeni alınan kararlar kapsamında, 36 bin yedek askerin misyona çağırıldığını açıkladı.

13:09 Kanada Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, içerisinde silahların da bulunduğu yardım hedefli askeri teçhizatın Ukrayna’ya ulaştığı belirtildi. Kanada Savunma Bakanı Anita Anand mevzuya ait, “Kanada Silahlı Kuvvetleri Ukraynalı ortaklarımıza takviye için ikinci askeri yardımı gönderdi. Rusya, hâkim bir devleti işgal etmeye çalışıyor. Bu kabul edilemez. Ukrayna bağımsızlığını ve egemenliğini savunurken biz yanlarında olmalıyız” halinde konuştu.

Kanada’dan Ukrayna’ya gönderilen askeri yardımlar

12:30 Almanya İktisat Bakanı Robert Habeck, Kuzey Akım 2 projesinin durdurulması sonrası yaptığı açıklamada, Almanya’nın güç muhtaçlıklarını Rus gazı olmadan karşılayabileceğini söyledi.

12:20  Katolik Kilisesi önderi Papa Francesco, Ukrayna’da ‘giderek artan kaygı verici senaryolar’ karşısında temkinli olunması davetinde bulundu.

12.06: Ukrayna’nın Donbass Bölgesi’ndeki ayrılıkçılar ile Kiev ordusu ortasında çıkan çatışmada 1 Ukrayna askeri hayatını kaybetti, 6 asker de yaralandı.

Ukrayna Ordusu’nun Müşterek Kuvvetler Komutanlığı Basın Servisi’nden yapılan açıklamada, Rusya’nın desteklediği birliklerin ataklar gerçekleştirdiği belirtilerek, ‘Bombardıman sonucunda 1 Ukraynalı asker şarapnel modülleri nedeniyle yaralanarak ömrünü yitirdi. Çatışmalarda 1’i ağır toplam 6 asker yaralandı’ denildi.

Açıklamada Donbass’taki ayrılıkçıların 81’i ağır toplam 96 taarruz gerçekleştirdiği ve BM-21 Grad roketatar sistemi, 152 mm ve 122 mm çaplarında toplar, tanksavar bombaatar ile büyük makineli tüfekler kullandığı tabir edildi.

11:53:Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada Rusya’ya daha fazla yaptırım uygulanması davetinde bulunarak, “Putin’in daha fazla saldırganlığını durdurmak için ortaklarımızı artık Rusya’ya daha fazla yaptırım uygulamaya çağırıyoruz. Birinci kararlı adımlar dün atıldı ve bunlar için minnettarız. Artık Putin’i durdurmak için baskının artması gerekiyor. (Putin’in) iktisadını ve yakın dostlarını gaye alın. Daha fazla amaç alın, daha sert gaye alın, artık amaç alın” tabirlerini kullandı.

11.49: Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, BM Genel Sekreteri Guterres’in açıklamalarını eleştirdi. 

Lavrov, ‘Guterres belli ki batının baskılarına maruz kaldı ve Ukrayna’nın doğusunda yaşananlarla ilgili kendi statüsü ve yetkileriyle bağdaşmayan açıklamalar yaptı’ dedi.

11:44: Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile görüşmesinde Ukrayna ve Rusya ortasındaki krizle ilgili Çin’in tüm taraflarla temas kuracağını söyledi. Görüşmede Ukrayna’daki gerginliğin bugünkü hale gelmesinin Yeni Minsk Anlaşması’nın faal halde hayata geçirilmemesinden kaynaklandığını hatırlatan Wang Yi, taraflara temkinli olma, “güvenliğin bölünmezliği ilkesi”nin ehemmiyetine hürmet gösterme, gerginliği ve uyuşmazlıkları diyalog ve görüşme yollarıyla çözme davetinde bulundu.

11.25: Ukrayna, Rusya’daki vatandaşlarına ‘ülkeyi terk edin’ daveti yaptı.

YEDEK ASKER BİRLİKLERE KATILIYOR

11.15: Ukrayna başkanının yedek birlikleri misyona çağırma kararı sonrası 18 – 60 yaş aralığındaki yedek askerler misyona çağrılmaya başlandı. Ukrayna Kara Kuvvetleri  iletisinde, “18 ila 60 yaşları ortasındaki yedekler çağrılacak… Davet bugün başlayacak. Azamî hizmet ömrü bir yıl” sözlerine yer verdi.

10.57: İngiltere Dışişleri Bakanlığı, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırma ihtimalinin ‘yüksek’ olduğunu duyurdu. 

10.30: Tayvan ve Singapur, Rusya-Ukrayna krizinde ABD’ye dayanak çıkarak Rusya’nın bölgede işgale kalkışması durumunda Rusya’ya yapılan teknoloji satışlarına büyük ölçüde sınırlama getirileceğini açıkladı. Sınırlamaya dahil edilecek eserler ortasında bilgisayar çipleri, yarı iletkenler ve öbür yüksek teknoloji içeren kesimler yer alıyor.

Tayvan basınında yer alan bilgilerde, ABD’nin Asyalı ortakları ile birlikte hareket ederek Rusya için hayati değer taşıyan teknoloji eserlerinin satışını engelleyeceği de vurgulandı. Ayrıyeten, Çin’in Rusya-Ukrayna krizinden güç alarak Tayvan’a daha fazla baskı yapmasından da tasa duyulduğu belirtildi. Öte yandan ABD eski Ticaret Bakanlığı yetkilisi Kevin Woolf yaptığı açıklamada, Rusya’nın petrol, gaz, savunma, havacılık, akıllı telefon ve öbür elektronik üretiminde dışa bağımlı olduğunu ve bu yaptırımların Rusya’yı derinden etkileyeceğini söyledi.

10.25: İngiltere Dışişleri Bakanı Truss, ‘Rusya’nın Donbas’a asker gönderdiğine ait kesin bir ispat yok’ dedi.

09.30: Tayvan cumhurbaşkanı Tsai Ing-wen Rusya’yı Ukrayna’ya asker göndermesi nedeniyle kınadı. Tsai, “Hükümetimiz Rusya’nın Ukrayna’nın egemenliğini ihlal etmesini kınıyor ve tüm tarafları uyuşmazlıkları barışçıl ve akılcı yollarla çözmeye devam etmeye çağırıyor.” dedi.

PUTİN KURAL KOŞTU: DİPLOMATİK TAHLİLE AÇIĞIZ LAKİN…

09:05  Putin yaptığı son dakika açıklamasında ‘diplomatik çözümler’ aramaya hazır olduğunu söyledi. Putin yaptığı görüntü konuşmasında, “Ülkemiz her vakit direkt ve dürüst diyaloğa, en karmaşık sıkıntılara diplomatik tahlil arayışlarına açıktır. Lakin tekrar ediyorum: Rusya’nın çıkarları, vatandaşlarımızın güvenliği bizim için koşulsuzdur. Bu nedenle ordunun ve donanmanın aktifliğinin artırılması, en son teknoloji ile donatılması için geliştirmeye ve düzgünleştirmeye devam edeceğiz” dedi.

Putin, ülkesinin NATO’nun askeri faaliyetleri ve silah denetim sistemlerinin gevşemesi üzere tehlikelere maruz kaldığını tabir ederek, “Uluslararası durumun ne kadar sıkıntı geliştiğini, silah denetim sisteminin gevşetilmesi yahut NATO bloğunun askeri faaliyetleri üzere mevcut zorluklarla hangi tehlikelerin lduğunu görüyoruz. Tıpkı vakitte, Rusya’nın tüm ülkeleri sağlam bir biçimde koruyacak, eşit ve parçalanamaz bir güvenlik sistemi kurma davetleri yanıtsız kaldı” dedi.

Kiev ve Moskova’nın 1000 yıl evvelki hallerini gösteren bu fotoğraf toplumsal medyada viral olurken, ABD’nin Kiev Büyükelçiliği de kelam konusu görseli resmi Twitter hesabından paylaştı.

08:50:Japonya, Ukrayna krizi nedeniyle Rusya’ya karşı bir dizi ekonomik yaptırım uyguladıklarını açıkladı.

Ülkesindeki Rus tahvillerinin ihracını yasaklayacağını duyuran Başbakan Fumio Kishida, kimi Ruslara yönelik vize yasağı uygulanacağını ve varlıkların da dondurulacağını söyledi.

Kishida, Moskova’nın Ukrayna’nın doğusuna asker gönderme kararının Ukrayna’nın egemenliğini ihlali manasına geldiğini söyledi ve tansiyonun artması halinde, Tokyo’nun ek tedbirler uygulamaya hazır olduğunu vurguladı.

06.50: Rusya’nın ABD Büyükelçisi Anatoly Antonov, Batı yaptırımlarının global piyasaları vuracağını ve ABD’lilerin refahını etkileyeceğini, lakin Rusya’yı dış siyasetini değiştirmeye zorlamayacağını söyledi.

06.27: ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Ukrayna’nın işgal edilmesinin Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in ‘baştan beri planı’ olduğunu söyledi ve durumu ‘yapılandırılmış bir kriz’ olarak nitelendirdi.

Blinken, Washington’da Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba ile düzenlediği ortak basın toplantısında şunları söyledi;

‘Başından beri planı Ukrayna’yı işgal etmekti; Ukrayna’yı ve halkını denetim etmek; önderlik ettiği otokrasiye tam bir tezat oluşturan Ukrayna demokrasisini yok etmek; Ukrayna’yı Rusya’nın bir modülü olarak geri almak. Bu nedenle, Avrupa’da ikinci dünya savaşından bu yana güvenliğe yönelik en büyük tehdit budur.’

05.04: Avustralya Başbakanı Scott Morrison, Moskova’nın Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyeti’nin (DPR, LPR) bağımsızlığını tanımasının akabinde ülkenin Rusya’ya karşı kendi yaptırımlarını uygulayacağını duyurdu. Morrison,  ayrıyeten Ukrayna’dan ülkesine gelmek isteyen şahısların vize müracaatlarına öncelik verilmesi konusunda göçmenlik dairesine talimat verildiğini söyledi.

02.08: Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Rusya’nın ayrılıkçı Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetlerini tanımasının akabinde artan tansiyon nedeniyle Kanada’nın Doğu Avrupa’ya 460’a kadar ek asker göndereceğini söyledi.

01.47: Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki bir basın brifingi sırasında, ABD Lideri Joe Biden ile Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ortasında yapılacak bir tepenin, Ukrayna üzerindeki artan tansiyonlar nedeniyle ‘kesinlikle planlarda yer almadığını’ söyledi.

01.05: BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, dünyanın Ukrayna üzerinden son yılların en büyük global güvenlik kriziyle karşı karşıya olduğunu söyledi

22.04: Ukrayna başkanı Zelenskiy yedek birlikleri misyona çağırdı. Ulusa sesleniş konuşmasında Zelenskiy şu tabirlere yer verdi;

‘Rusya tarafından Donetsk ve Lugans Halk Cumhuriyetlerinin bağımsızlıkları kabul edildi. Ortalarında imzalanan kelamda muahedeler doğrultusunda Rusya’nın Ukrayna toprağı olan Donbas’a girmesinin önü açıldı. Bu kararla Rusya Minsk mutabakatlarından çıkmış oldu. Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu üyeleri, Almanya, Türkiye ve Ukrayna ortasında bir tepe düzenlenmesi bahislerinde çalışıyorlar ve Erdoğan da bu tepeyi destekliyor. Partnerlerimizin Rusya’ya karşı yaptırım seçeceğinden öteki alternatif olmadığını bilmelerinden memnunum. Bugün itibariyle genel seferberliğe gerek yoktur. Fakat ben Ukrayna Silahlı Kuvvetleri başkomutanı olarak yedek askerlerin çağırılmasına ait kararname imzaladım. Sayın Ukraynalılar! Barış yanlısı Ukrayna halkı, biz sessizlik istiyoruz. Şayet bugün susarsak yarın yok oluruz. Yaşasın Ukrayna!.’

‘İŞGALİN BAŞLANGICIDIR’

Dün İngiltere’den gelen ‘Rus işgali başladı’ çıkışı sonrası Beyaz Saray’ın da retoriğinde emsal tarafta bir değişiklik görüldü.

Beyaz Saray Rusya ordusunun Ukrayna’nın doğusunda konuşlanmasına ait ‘işgal’ tabirini kullanmaya başladı.

Dün gece saatlerinde Rusya’ya yaptırımları açıklayan ABD Lideri Joe Biden ise Putin’in Ukrayna’ya ‘barış gücü’ gönderme kararına cevap olarak ‘Bu, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin başlangıcıdır’ dedi.

Putin’in daha fazla Ukrayna toprağını işgal etmek için mazeretler yaratmaya çalıştığını söyleyen Biden, açıkladığı yeni yaptırımlar ile bundan sonra Rusya’nın Batı ülkelerinden borç alamayacağını açıkladı, Rusya’nın gerginliği artırması durumunda ABD’nin de yaptırımları artıracağını ekledi.

Biden, Rusya’nın komşularının toprak bütünlüğünü ihlal ettiğini ve memleketler arası hukuku ihlal ettiğini belirtti.

Doğu Avrupa ülkelerine daha fazla ABD askeri gönderilmesine onay verdiğini açıklayan ABD Lideri, ‘Bu bahiste net olmak istiyorum: Bunlar bizim savunma ataklarımız. Rusya ile savaşma niyetimiz yok’ diye konuştu.

Biden bu sevkiyat ile müttefiklerine, NATO’yu savunmaya devam edeceklerine dair bir bildiri verdiklerini de ekledi.

İŞTE RUSYA’NIN MUHTEMEL İŞGAL ROTALARI

Rusya, ordularına Ukrayna’nın doğusuna girme buyruğu verdi. Ama Batı ülkeleri Moskova’nın çok daha büyük bir işgal planladığını, hatta bütün Ukrayna’yı işgal edebileceğini düşünüyor.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson, “Dev bir harekat hazırlığı yapıldığını düşünüyoruz. Herkes mümkün işgal rotalarını görebiliyor” dedi.

Askeri analistlere nazaran Ukrayna yakınlarında 190 binden fazla askeri olan Rusya’nın önünde işgal için birden fazla seçenek bulunuyor.

DOĞUDAN AKIN

Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Ukrayna’nın doğusunda isyancıların denetiminde bulunan iki bölgenin bağımsızlığını tanıdı. Bunlar Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetleri.

Putin ordusuna “barış gücü” olarak bu bölgelere girme buyruğu de verdi. ABD merkezli fikir kuruluşu Stratejik ve Milletlerarası Çalışmalar Merkezi’nden Seth Jones, Putin’in bu iki bölgeden ilerlemeye karar vermesi durumunda Dnipro ve Zaporijya kentlerine ilerleyebileceğini düşünüyor.

Daha güneydeki Melitopol kentini ele geçirmek de Rusya’nın Rostov kenti ile 2014’te ilhak edilen Kırım’ın karadan birleşmesini sağlayabilir.

Rusya’nın Belgorod’da da aylardır binlerce askeri bulunuyor. Rus ordusu oradan da bir atılım yaparak Harkov ve Kremençuk’a ilerleyebilir.

Londra merkezli niyet kuruluşu Memleketler arası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nden Ben Barry bir kara savaşında, top atışlarıyla desteklenen güçlü zırhlı birliklerin süratle Ukrayna’nın derinliklerine ilerleyeceği görüşünde.

Barry daha kısıtlı bir operasyon yapılacak bile olsa Rusya’nın Ukrayna’daki hava savunma sistemlerini ve ülkenin geri kalanındaki askeri yönetim altyapısını bombalayabileceğini belirtiyor.

Rusya’nın doğudan başlatacağı atağa Lugansk ve Donetsk’teki Rus yanlısı isyancılar da dayanak verebilir. Bu iki bölgede 15 bin isyancı olduğu varsayım ediliyor. Ukrayna’ya nazaran bu sayı daha da fazla.

BELARUS SEÇENEĞİ

ABD merkezli fikir kuruluşu Denizcilik Tahlilleri Merkezi’nden Michael Kofman’a nazaran Rusya’nın gayesi Ukrayna’da bir rejim değişikliği ise, taarruza kuzeyden başlamaları muhtemel.

Rusya’nın Belarus’taki tatbikatlara katılan 30 bin askeri var. Bu birliklerin elinde kısa menzilli İskender roketleri, Su-25 ve Su-35 taarruz uçakları bulunuyor.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson Pazar günü, ellerinde Rusya’nın atağa Belarus’tan başlamayı planladığına dair istihbarat bulunduğunu söylemişti.

Johnson Rusya’nın kuzeyden güneye inerek Kiev’i kuşatacağını belirtmişti. Rusya’nın Belarus’taki tatbikatları süresiz olarak uzatıldı.

Kofman “Doğuda, Rus sonunun çabucak içinde Moskova’nın 41’inci ordusunun tamamı bulunuyor” diyor. Belarus’tan Kiev’e yapılacak bir harekat, Çernobil Nükleer Santrali’nin etrafındaki yasak bölgeye girmeden de ilerleyebilir.

Stratejik ve Memleketler arası Çalışmalar Merkezi’nden Seth Jones, böylesi bir harekata Rusya’daki Troebortno ve Novi Yurkoviç’te bulunan birliklerden de dayanak gelebileceği görüşünde.

KIRIM ROTASI

Ben Barry, Rusya’nın işgale girişmesi durumunda Kırım’dan bir operasyon başlatılmasına kesin gözüyle bakıyor.

Rus ordusunun Kırım’dan Kiev’e ilerlemesi, Ukrayna ordusunun kıymetli bir kısmının Dinyeper Irmağı’nın doğusunda izole kalmasına yol açabilir. Böylesi bir durumda bu askerler dört yandan kuşatma altında kalır.

Rus birlikleri Kırım’dan batıya ilerleyerek Herson ve Odesa’yı, doğuya ilerleyerek de Melitopol’ü ele geçirebilir. Doğuya gerçek yapılacak bu atılım Kırım ile Rusya ortasındaki kara temasını da sağlar.

Kırım’dan başlatılacak hücuma Karadeniz’deki Rus donanması da takviye verebilir. Bölgedeki çıkarma gemileri asker, zırhlı araç ve tank taşıma kapasitesine sahip.

Analistler Rus saldırısının birebir anda birden fazla cephede başlayabileceğini, buna siber ataklar, dezenformasyon ve roket atışlarının da eşlik edebileceğini belirtiyor.

Kofman, Rusya’nın Ukrayna’nın içlerine kadar saldırmasının büyük ihtimal olduğunu ancak akının nasıl gerçekleşeceğinin Moskova’nın siyasi maksatlarına bağlı olduğunu düşünüyor. Bu maksatların ne olduğu ise hâlâ meçhul.