İzmirli çift, 2 bin 200 yıllık parşömen sanatını yaşatıyor

Parşömenin tüm üretim evrelerinde ustalaşmak isteyen Demirel, son karatabak ustası olarak bilinen ve bir müddet evvel Cumhurbaşkanlığı tarafından “Yaşayan İnsan Hazineleri Geleceğe Aktarılan Mirasın Temsilcileri Ödülü”ne de layık görülen İsmail Araç’ın çıraklığını yaptı.

Parşömen atlyesi kurdu, eşini çırak yaptı

AA’nın haberine nazaran; Meltem Demirel ve 2018 yılında “çıraklığa kabul ettiği” eşi Sinan Demirel, konutlarının çatı katına parşömen atölyesi kurdu.

Oğlak derisini, özgününe sadık kaldıkları usullerle bir yazı ve fotoğraf aracına dönüştüren çift, ikramlık eşya olarak ürettikleri parşömenleri Bergama’daki turistik merkezlerin yanı sıra internet üzerinden pazarlamaya başladı.

Siparişe nazaran antik yazı ve fotoğrafların yanı sıra dijital baskı formülüyle farklı görsellerin işlenebildiği parşömen, dış pazarda büyüklüğüne nazaran 20 ile 50 avro ortasında değişen fiyatlarda alıcı buluyor.

Coğrafik işaret sonrası ilgi arttı

Meltem Demirel, deriyi tabaklama ve parşömen haline getirmenin uzun, kirli ve makûs kokulu bir süreç olduğunu, etrafındakilerin bir bayan olarak bu işte ustalaşmasını yadırgadığını lakin onlara aldırış etmediğini söyledi.

Tabakhaneden aldıkları oğlak derilerini 10 gün kireçli suda beklettiklerini, kavaleta bıçağıyla üzerindeki tüyleri sıyırdıklarını anlatan Demirel, çerçeveye gerdikleri deriyi inceltme bıçağıyla kazıyarak parşömen haline getirdiklerini anlattı.

Parşömenlerin ressam ve hattatlar tarafından tuval olarak kullanılabildiğini, üzerine dijital baskıyla farklı görsellerin işlenebildiğini aktaran Demirel, geçen yıl coğrafik işaret tescil evrakı alındıktan sonra parşömene ilginin arttığına dikkati çekti.

Demirel, parşömene yurt dışından da taleplerin arttığını belirterek, “Başta ABD ve İspanya olmak üzere çeşitli ülkelerden teklif almaya başladık. Klâsik formüllerle parşömen yaptığımız için ayda 50 adet yapabiliyoruz. Bunu ilerleyen süreçte ayda 200 adede kadar çıkarmayı hedefliyoruz.” sözlerini kullandı.

Sinan Demirel ise işin zorluğunu eşiyle çalışmaya başlayınca gördüğünü söyledi.

Parşömenin 2 bin 200 yıllık tarihi

Milattan evvel 2. yüzyılda Bergama Kütüphanesinin eser zenginliğiyle İskenderiye Kütüphanesi ile yarışır duruma gelmesi nedeniyle Mısır’ın papirüs ihracatını yasaklaması üzerine Bergama Hükümdarı II. Eumenes, alternatif bir yazı unsuru bulunmasını emretti.

Periyodun kütüphane müdürü Krates ile İrodikos’un oğlak derisini gerip kurutarak hazırladığı yazı gereci, Bergama Kağıdı (Pergaminae Chartae) ismiyle süratle yaygınlaştı ve sonraki yıllarda “pergament” olarak anıldı.

İki tarafına da yazı yazılabilmesi ve dayanıklılığı sayesinde tercih gören parşömen, kültürel yapıtların yanı sıra kutsal kitapların geniş kitlelere ulaştırılmasında aktif bir aracılık fonksiyonu üstlendi.