UAEK “nükleer güvenlik bölgesi” için bastırıyor

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Başkanı Rafael Grossi, Ukrayna’daki Zaporijya nükleer santralinin çevresinde koruma bölgesi oluşturulması önerisine Ukrayna’nın da Rusya’nın da “ilgi gösterdiğine dair işaretler” aldığını belirtti.

UAEK Başkanı Grossi, bugün Avusturya’nın başkenti Viyana’da düzenlediği basın toplantısında, Avrupa’nın en büyük nükleer santrali ve çevresinde bombardımana son verilerek, “nükleer güvenlik ve koruma bölgesi” oluşturulması çağrısını yineledi. Grossi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin geçen haftaki oturumunda Zaporijya nükleer santrali ve çevresinde bir güvenlik bölgesi oluşturulması önerisini gündeme getirmiş, ancak ayrıntılı bilgi vermemişti.

Rusya ve Ukrayna’ya işaret ederek, “Bu öneriyle ilgilendiklerine dair işaretler gördüm” diyen Grossi, “Her iki taraf da bizim temas halinde, bize sorular soruyorlar” şeklinde konuştu.

UAEK Başkanı Rafael GrossiFotoğraf: Leonhard Foeger/REUTERS

Grossi, söz konusu bölgenin genişliği ve UAEK’nun rolü üzerinde tartışmaların yürütüldüğünü de sözlerine ekledi. Halen UAEK’den iki görevli santralde gözlemci olarak bulunuyor.

Ateşkesi de kapsıyor

Grossi, santraldeki askeri ekipman ve personelin geri çekilmesi yerine ateşkes mi önerdiği şeklindeki soruya yanıtında ise önerisinin ateşkesi de kapsadığını söyledi.

Grossi, nükleer santral tesislerinde veya çevresinde, santralin normal faaliyetini etkileyebilecek “hiçbir askeri eylemin olmaması yönünde taahhüt” verilmesini beklediklerini kaydetti.

Grossi, “Burada gerçekten ihtiyacımız olan şey, santrale saldırmayacakları veya bombalamayacakları şeklinde çok basit bir ilke üzerinde Ukrayna ve Rusya’nın anlaşması” dedi.

Santralde üretim durdu

Grossi basın toplantısında, altı reaktörün bulunduğu nükleer santralde işler haldeki son bloktaki faaliyete de Pazartesi sabahı itibarıyla son verildiğini teyit etti. Santralin elektrik şebekesiyle bağlantısının son günlerde sıklıkla kesilmesi üzerine bu karar alınmıştı. Santralde reaktörlerin ve nükleer atığın soğutulması için elektrik gerekiyor. Elektrik hatlarındaki tamirat işlemlerinin sürdüğünü belirten Grossi, ancak çatışmalar nedeniyle santralde yeni hasarların oluşması ihtimali nedeniyle nükleer felaket tehlikesinin sürdüğünü kaydetti. Grossi, santralde üretim yapılmasa bile nükleer maddelerin soğutulması gerektiğinin altını çizdi.

Avrupa’nın en büyük nükleer santrali olan Zaporijya, Mart ayında Rus birlikleri tarafından işgal edilmişti. Temmuz ayının sonundan bu yana santral çevresinde çatışma ve bombardımanın yoğunlaşması, nükleer bir felaket endişelerini de artırdı. Santral çevresindeki bombardımandan Ukrayna ve Rusya karşılıklı olarak birbirlerini sorumlu tutuyor.

UAEK’dan Grossi başkanlığında bir heyet bu ay başında santrale giderek incelemelerde bulunmuştu.

Reuters, AFP, dpa/JD, EC